GELİR DAĞILIMI VE YOKSULLUK

Küreselleşmenin hız kazanmaya başladığı, bilginin ve beşerî sermayenin öneminin daha da arttığı 1980’lerden bu yana da vasıflı işgücünün öneminin artmasına paralel olarak çalışanlar arasındaki ücret farklılıkları daha da artmıştır. Hatta yüksek vasıf düzeyine sahip olan beyaz yakalılar için ayrı bir tanımlamaya gidilerek onlara altın yakalılar da denilmeye başlanmıştır. Bu çalışanların aldıkları ücretler ise ortalama çalışanlara göre oldukça yüksektir. Doğru Cevap C'dir.

Bir ekonominin farklı sektörlerinin, o ekonomide elde edilen toplam gelirden aldığı payı göstermektedir. Sektörel gelir dağılımı, en genel hâliyle tarım, sanayi ve hizmet sektörleri arasındaki gelir dağılımını gösterebildiği gibi, her sektörün kendi içindeki alt sektörleri itibarıyla de gelir dağılımını gösterebilmektedir. Doğru Cevap A'dır.

Dikey yeniden dağılım: Gelir transferlerinin yüksek gelir gruplarından düşük gelir gruplarına doğru gerçekleştiği yeniden dağılımıdır. Doğru Cevap C'dir.

Devlet müdahalesi ile ortaya çıkan gelirin yeniden dağılımı iki şekilde gerçekleşmektedir. Bunlar, dikey yeniden dağılım ve yatay yeniden dağılımdır. Gelir transferlerinin yüksek gelir gruplarından düşük gelir gruplarına doğru gerçekleştiği yeniden dağılıma dikey yeniden dağılım denir. Yatay yeniden dağılım ise aynı gelir grubu içindeki bireyler ve hanehalkları arasında meydana gelen gelir transferi yaratan gelirin yeniden dağılımıdır. Doğru Cevap D'dir.

Sanayi sektörünün toplam gelirden aldığı pay da ve zaman içinde yaşadığı dönüşüm de ülke ekonomisinin gelişmişlik düzeyi ve yaşadığı dönüşüm hakkında önemli ipuçları verecektir. Bu çerçevede, yine TÜİK’e göre sanayi sektörünün toplam gelirden aldığı pay 1968’de %17,2 iken, bu oran 2017 itibariyle %17,6 düzeyine gelmiştir. Öte yandan, Türkiye tarihinde sanayi sektörünün payı, tarım sektörünün payını ilk defa 1983 yılında geçmiştir. Doğru Cevap B'dir.

Bunun yanında Yazgan (1992: 396), din, örf ve adetlerin bazı uygulamalarında da gelirin yeniden dağılımı ile karşılaşılabileceğini ifade etmektedir. Buna göre, zekât ve fitre gibi uygulamalar, geliri yukarıdan aşağıya doğru vasıtasız bir şekilde dağılımını sağlamaktadır. Doğru Cevap D'dir.

Gelir, mal veya hizmet üretimi sonucunda ortaya çıkan ayni ya da nakdi getiri olarak tanımlanabilir. Doğru cevap A'dır.

Gelirin paylaşılma şekli değiştikçe; ekonominin yapısı, ülkenin ekonomik büyüme performansı, toplumun yapısı, sağlık düzeyi, toplumdaki ortalama yaşam süresi, yoksulluk düzeyi de bu durumdan doğrudan etkilenmektedir.

Bir ekonomide elde edilen toplam gelirin, toplum tarafından paylaşımına farklı
boyutlardan bakıldıkça farklı gelir dağılımı türlerinden bahsedilebilmektedir. Bu
çerçevede, başlıca gelir dağılımı türleri; kişisel gelir dağılımı, fonksiyonel gelir
dağılımı, bölgesel gelir dağılımı ve sektörel gelir dağılımıdır. Doğru cevap C'dir.

Kişisel Gelir Dağılımı: Bir ekonomide elde edilen toplam gelirin toplumdaki bireyler ya da hane halkları arasındaki dağılımını ifade etmektedir.

Fonksiyonel Gelir Dağılımı: Bir ekonomide elde edilen toplam gelirin, geliri ortaya çıkaran üretim faktörleri arasındaki dağılımını göstermektedir.

Doğru cevap D'dir.

Bölgesel Gelir Dağılımı: Bir ülkenin farklı bölgelerinin, o ülkede elde edilen toplam gelirden aldığı payı göstermektedir.

Sektörel Gelir Dağılımı: Bir ekonominin farklı sektörlerinin, o ekonomide elde edilen toplam gelirden aldığı payı göstermektedir.

doğru cevap E'dir.

Üretim araçlarının mülkiyet yapısı, kamu hizmetlerinin hangi düzeyde olduğu, toplumsal ve geleneksel ilişkiler, işgücünün örgütlenme düzeyi ve dikey-yatay hareketliliği, devletin uyguladığı maliye politikası ve sosyal politikalar, toplumun demokratikleşme düzeyi ve tüm bunların zaman içindeki evrimi gelir dağılımını belirleyen temel etmenler arasındadır.

Doğru cevap A'dır.

Gelir dağılımının adaletsiz olduğu ülkelerde hem ekonomik ve hem de toplumsal
sıkıntılar baş gösterme eğiliminde olmaktadır. Özellikle gelir dağılımının önemli
ölçüde adaletsiz olduğu ve zenginlerle yoksullar arasında uçurumun bulunduğu
ülkelerde toplumsal sıkıntıların yaşanmaması çok zordur. Bu tarz ülkelerde toplumun huzursuz olması, bireylerde adaletsizlik hissinin oluşması, suç eğiliminin artması ve toplumsal kargaşaların yaşanması kuvvetle muhtemeldir. Gelir dağılımının adaletsiz olduğu ülkelerde siyasi istikrarsızlıklar ve yolsuzluklar oldukça yoğun bir şekilde yaşanabilmekte ve rüşvet günlük hayatın bir parçası hâline gelebilmektedir.

Doğru cevap B'dir.

Gelir dağılımı diğer taraftan toplumun sağlık düzeyi üzerinde de önemli etkilere
sahiptir. Buna göre, bir toplumdaki gelir dağılımı, o toplumdaki bireylerin sağlık
düzeyleri ve ortalama yaşam süreleri gibi önemli toplumsal göstergeler konusunda da önemli bir role sahiptir. Gelir dağılımının daha düzgün olduğu toplumlarda ortalama yaşam süresi daha uzun olma eğilimindedir.  Gelir dağılımı daha düzgün olan toplumlardaki ölüm oranı, gelir dağılımı bozuk olan ülkelere oranla daha düşük olma eğilimindedir. Toplumun genel sağlık düzeyi ile gelir dağılımı arasında direkt bir ilişki bulunmaktadır.

Birincil gelir dağılımı: Gelirin ilk defa ortaya çıkması akabinde oluşan gelir dağılımıdır.

Doğru cevap D'dir.

İkincil gelir dağılımı: Gelirin yeniden dağıtılması akabinde ortaya çıkan gelir dağılımıdır.

Doğru cevap E'dir.