GAYRİMENKULLERDE VERGİLENDİRME

Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların kuracakları birlikler, darülaceze ve benzeri kuruluşlar ve üniversiteler tarafından münhasıran hizmetlerinde kullanılan binalar, Kızılay Genel Merkezi ile şubeleri ve kampları, Kredi ve Yurtlar Kurumuna ait öğrenci yurtları , korumalı işyerleri ile kamuya açık ibadet yerleri, karşılıklı olmak şartıyla elçilik ve konsolosluk hizmetlerinde kullanılanlarla elçilerin ikametine tahsis edilen binalar, uluslararası kuruluşlar ve bunların temsilcilikleri tarafından kullanılan binalar ile bunların müştemilatı vergiye tabi değildir (BGK mük. md.44/f.2). Darülaceze ve benzeri kuruluşlar kapsamına, düşkünler evi, yetimhaneler, huzurevleri, Çocuk Esirgeme Kurumu ve korunmaya muhtaç çocukları koruma birliklerine ait çocuk yurtları gibi sosyal yardım kuruluşları girmektedir. Muafiyet kapsamında bulunanlara ait olup da başkaları tarafından kullanılan binalar vergiye tabi olacaktır. Örneğin, (A) Belediyesi, sahibi bulunduğu iş yerini (B) şahsına kiralamıştır. Bu durumda, söz konusu iş yeri vergiden müstesna edilmeyecektir. Diğer bir ifade ile söz konusu iş yeri çevre temizlik vergisine tabi tutulacaktır. Cevabımız E seçeneğidir.

Belediyenin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan ancak, su ihtiyacı belediyece veya büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerince tesis edilmiş su şebekesi haricinde karşılayan konutlar ile işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların yıl içinde kullanılmaya başlanması halinde, mükellefler; kullanmaya başladıkları tarihten itibaren 30 gün içinde bildirim vereceklerdir. Cevabımız D seçeneğidir.

Su ve kanalizasyon idareleri büyükşehir dahilindeki her ilçe veya ilk kademe belediyesinin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil ettiği çevre temizlik vergisi ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil ettiği gecikme zammının yüzde seksenini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile ilgili belediyeye bildirerek aynı süre içinde öder. Tahsil edilen vergi ve gecikme zammının yüzde yirmisini ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere büyükşehir belediyesinin hesabına tahsilâtı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar aktarır. Büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan belediyelerin kendileri tarafından tahsil edilen çevre temizlik vergisinin yüzde yirmisi aynı esaslar çerçevesinde büyükşehir belediyelerine aktarılır. Cevabımız C seçeneğidir.

Çevre temizlik vergisi binanın ikametgâh ya da işyeri olarak kullanılmasına bağlı olarak farklılaşmaktadır. Eğer vergi mükellefi binasının bir kısmını ikametgâh bir kısmını da işyeri olarak kullanıyor ise, bu bina için bir defa, işyeri esasına göre vergi ödeyecektir. Cevabımız A seçeneğidir.

Aralarında ortaklık bağı bulunmayan birden fazla kişi tarafından kullanılan bir bağımsız bölüm için her kullanıcı kendi kullanım amacına uygun olarak ayrı ayrı çevre temizlik vergisi ödeyecektir. Cevabımız B seçeneğidir.

Belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce aşağıdaki şekillerde inşa, tamir ve genişletilmeye tabi tutulan yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan gayrimenkullerin sahiplerinden Yol Harcamalarına Katılma Payı alınır:

Yolların kaldırımlar da dahil olmak üzere (15) metreden fazla genişliklerine düşen giderler, belediyelere ait olup harç payına konu teşkil etmez. Cevabımız E seçeneğidir.

Yol Harcamalarına Katılma Payı, yapılacak yazılı tebliğ ile verilecek süre içinde ilgililerin harcamalara katılma paylarını peşin ödemeyi kabul etmeleri halinde, bu paylar, kabule ilişkin yazılı başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde tahakkuk ettirilir. Cevabımız A seçeneğidir.

Harcamalara katılma payları belediyelerce veya bunlara bağlı müesseselerce, payların ilan ve tebliğ edildiği yılı takip eden yıldan itibaren iki yılda ve dört eşit taksitte, peşin ödemelerle tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil olunur. Cevabımız D seçeneğidir.

2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu (KTVKK) kapsamında yer alan tescilli taşınmaz kültür varlıklarının bakım ve onarımının sağlanması için, emlak vergi tutarının %10’u nispetinde katkı payı alınmaktadır. Cevabımız B seçeneğidir.

Tapu işlemlerinden alınan satış harcı binde 20'dir.

Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar çevre temizlik vergisine tabidir (BGK mükerrer md.44). Kanun, kullanılan binaları vergi kapsamına almıştır. Bu nedenle kullanılmayan, boş kalan binalar 01.01.2004 tarihinden itibaren vergiye tabi değildir.

Belediyenin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan ancak, su ihtiyacı belediyece veya büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerince tesis edilmiş su şebekesi haricinde karşılayan konutlar ile işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların yıl içinde kullanılmaya başlanması halinde, mükellefler; kullanmaya başladıkları tarihten itibaren 30 gün içinde bildirim vereceklerdir.

Konutlara ait çevre temizlik vergisi; su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına büyükşehir belediyelerinde 32 Kuruş, diğer belediyelerde 24 Kuruş olarak hesaplanacaktır.

Örneğin, bir doktorun ikamet ettiği villasının giriş katını muayenehane olarak kullanması durumunda çevre temizlik vergisinin mükellefi olarak doktor, bir defa işyeri esasına göre intibak ettirildiği grup ve derece üzerinden vergi ödeyecektir.

Yol Harcamalarına Katılma Payı

Belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce aşağıdaki şekillerde inşa, tamir ve genişletilmeye tabi tutulan yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan gayrimenkullerin sahiplerinden Yol Harcamalarına Katılma Payı alınır:
a. Yeni yol açılması;
b. Mevcut yolların yüzde 40 nispetinde veya daha fazla genişletilmesi;
c. Kaldırımsız ve bakımsız bulunan yolların, kaldırım veya parke kaldırım haline getirilmesi veya asfalt yapılması, kaldırım veya şose halindeki yolların da parke, beton veya asfalta çevrilmesi;
d. Mevcut kaldırım veya parkelerin sökülüp yeniden düzenlenmesi,
Yolların kaldırımlar da dahil olmak üzere (15) metreden fazla genişliklerine düşen giderler, belediyelere ait olup harç payına konu teşkil etmez. İki ve daha fazla yol kenarında bulunan gayrimenkuller için asıl cepheyi teşkil eden yoldan düşen pay tam, diğer yollara ait pay ise yarım olarak hesaplanır.

Harcamalara katılma payları bina ve arsalarda vergi değerinin yüzde 2’sini geçemez.

Harcamalara katılma payları belediyelerce veya bunlara bağlı müesseselerce, payların ilan ve tebliğ edildiği yılı takip eden yıldan itibaren iki yılda ve dört eşit taksitte, peşin ödemelerle tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil olunur.

Gayrimenkullerin bir bedel karşılığında el değiştirmesi geçmişte Emlak Alım
Vergisi’ne, Gayrimenkul Kıymet Artış Vergisi’ne tabi olmuş, 2588 sayılı kanunla 01.01.1983 tarihinden itibaren yeniden 492 sayılı Harçlar Kanunu kapsamına alınmıştır.

Tapu ve kadastro harçlarının mükellefi 4 sayılı listede belirtilen kişiler, tarifede belirtilmeyen işlemlerde taraflar aksini kararlaştırmamış ise;
a. Mülkiyet ve mülkiyetten gayrı ayni hakları iktisap edenler,
b. İpotek tesisinde ipoteği tesis edenler,
c. Kadastro işlerinde adlarına tescil yapılanlar,
d. Miras sebebiyle çıplak mülkiyetin mirasçı adına tescilinde, çıplak mülkiyet sahibi olanlar,
e. Rücülarda rücü eden taraf,
f. Bunlar dışında kalan işlemlerde lehine işlem yapılmış olanlar harcı ödemekle mükelleftir. Mülkiyet iktisabında iktisap eden kişi birden fazla ise, her biri hisseleri oranında harç öder.

Tapu İşlemlerinden Alınan Nispi Harçlar
                                     
Satış harcı                              
Alım harcı                               
Trampa harcı                         
İpotek harcı                              
İpotek damga vergisi               
Taksim harcı                            
Bağış harcı                                
Satış vaadi (şerh)                      
Kira damga                               
Ölene kadar bakma akdi             
Kira şerhi                                  
Tevhit-ifraz (birleştirme-ayırma) 
Şuf’a hakkı                             
Hükmen (muvazaalı)