GAYRİMENKULLERDE VERGİLENDİRME - Deneme Sınavı - 5

Çevre temizlik vergisi binanın ikametgâh ya da işyeri olarak kullanılmasına bağlı olarak farklılaşmaktadır. Eğer vergi mükellefi binasının bir kısmını ikametgâh bir kısmını da işyeri olarak kullanıyor ise, bu bina için bir defa, işyeri esasına göre vergi ödeyecektir. Cevabımız E seçeneğidir.

Aralarında ortaklık bağı bulunmayan birden fazla kişi tarafından kullanılan bir bağımsız bölüm için her kullanıcı kendi kullanım amacına uygun olarak ayrı ayrı çevre temizlik vergisi ödeyecektir. Cevabımız C seçeneğidir.

Belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce aşağıdaki şekillerde inşa, tamir ve genişletilmeye tabi tutulan yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan gayrimenkullerin sahiplerinden Yol Harcamalarına Katılma Payı alınır:

Yolların kaldırımlar da dahil olmak üzere (15) metreden fazla genişliklerine düşen giderler, belediyelere ait olup harç payına konu teşkil etmez. Cevabımız B  seçeneğidir.

Tapu işlemleri sırasında alınan satış harcının oranı binde yirmidir. Cevabımız D seçeneğidir.

Çevre vergilerinin temel amacı, fiyatları artırmak yoluyla, zararlı hammaddelerin kullanılmasını ve kirlilik yaratan maddelerin üretilmesini önlemek­tir.

Vergi mevzuatında, gelir sağlama amacı dışında yönlendirme ve kontrol amaçlı alınan tek vergi Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında dü­zenlenen çevre temizlik vergisi’dir.

Çevre temizlik vergisinin mükellefi binaları kullananlardır. Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetle­rinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar çevre temizlik vergisine tabidir (BGK mükerrer md.44). Kanun, kullanılan bina­ları vergi kapsamına almıştır. Bu nedenle kullanıl­mayan, boş kalan binalar 01.01.2004 tarihinden itibaren vergiye tabi değildir. Muafiyet kapsamında bulunanlara ait olup da başkaları tarafından kullanılan binalar vergiye tabi olacaktır. Örneğin, (A) Belediyesi, sahibi bulundu­ğu iş yerini (B) şahsına kiralamıştır. Bu durumda, söz konusu iş yeri vergiden müstesna edilmeyecek­tir. Diğer bir ifade ile söz konusu iş yeri çevre te­mizlik vergisine tabi tutulacaktır.

Belediyenin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan ancak, su ihtiyacı belediyece veya büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerince tesis edilmiş su şebekesi haricinde kar­şılayan konutlar ile işyeri ve diğer şekillerde kulla­nılan binaların yıl içinde kullanılmaya başlanması halinde, mükellefler; kullanmaya başladıkları tarih­ten itibaren 30 gün içinde bildirim vereceklerdir.

Cumhurbaşkanı, tarifede yer alan bina gruplarını belirlemeye ve vergi tutarlarını yöreler, belediyelerin nüfusları ve bina grupları itibarıyla ayrı ayrı dörtte birine kadar indirmeye veya yarısına kadar artırmaya yetkilidir (2464 sayılı kanun mük.md.44/f.12).

Merkezi veya yerel idarelerin gerçekleştirdikleri belirli bayındırlık hizmetleri dolayısıyla, bu işlerin yapıldığı yerlerin civarındaki gayrimenkullerin de­ğerinde artış meydana gelebilir. Bu işler için yapılan harcamaların bir kısmına gayrimenkul sahipleri­nin iştirak etmesine harcamalara katılma payı veya şerefiye adı verilir.

Harcamalara katılma payları Belediye Gelirleri Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanun kapsamında yol harcamalarına, kanalizasyon harcamalarına ve su tesisleri harcamalarına katılma payı tahsil edilmektedir.

Harcamalara katılma payları bina ve arsalarda vergi değerinin yüzde 2’sini geçemez.

Harçlar Kanunu kapsamında gayrimenkullerle ilgili olarak “Tapu ve Kadastro Harcı” alınmaktadır. Diğer yandan Belediye Gelirleri Ka­nunu kapsamında gayrimenkullerle ilgili işlemlerden Bina İnşaat Harcı, Kayıt ve Suret Harcı, İmar ile İlgili Parselasyon Harcı, İfraz ve Tevhit Harcı, Plan ve Proje Tasdik Harcı, Zemin Açma İzni ve Toprak Hafriyatı Harcı, Yapı Kullanma İzni Harcı alınmaktadır.

Kadastro ve tapulama harçları tahakkukundan itibaren (ihtilaflı işlerde hükmün kesinleştiği tarihi takip eden aybaşından itibaren) bir sene içinde ödenir.

Gayrimenkuller Harçlar Kanunu uyarınca ve ilgili kanunlarda yer alan düzenlemeler çerçevesinde harca tabi tutulmaktadır. Harçlar Kanunu ile gayrimenkullerle ilgili tapu ve kadastro işlemlerinden tapu ve kadastro harcı alınmaktadır. Öte yandan Belediye Gelirleri Kanunu’nda yer alan düzenlemeler çerçevesinde bina inşaat harcı, kayıt ve suret harcı, imar ile ilgili parselasyon harcı, ifraz ve tevhit harcı, plan ve proje tasdik harcı, zemin açma izni ve toprak hafriyatı harcı, yapı kullanma izni harcı alınmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Değerleme kelime anlamı olarak belirli bir varlığa değer belirleme sürecini ifade eder. Vergi hukuku yönünden değerleme ise vergi matrahının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespitidir.

Değerleme sürecinde, iktisadi kıymetlerin vergi kanunlarında gösterilen tarihteki değerleri esas alınır. Vergi hukukunda bu olguya “değerleme günü” adı verilmektedir.

İtibari değer; her çeşit senetlerle hisse senetlerinin ve tahvillerin üzerinde yazılı olan değerlerdir.

Türk vergi mevzuatında kapsam itibariyle gayrimenkuller en geniş bir şekilde Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde tanımlanmış ve gelir vergisi kapsamında gayrimenkul sermaye iratlarının konusunu da oluşturan bu gayrimenkuller sekiz ayrı başlıkta ifade edilmiştir. Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde yer alan gayrimenkul kavramı Vergi Usul Kanununda yer alan gayrimenkul kavramından çok daha ayrıntılı tanımlanmıştır.

Anılan kanun kapsamında gayrimenkul kavramının içerisine arazi, tapu kütüğüne gayrimenkul olarak kaydedilen bağımsız ve süreklilik niteliği olan haklar, kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler (daire dükkân, depo vb), madenler ve gayrimenkullerin bütünleyici parçaları ve eklentileri, tesisat ve makineler, gemiler ve diğer taşıtlar ile gayri maddi haklar girmektedir. Bir binaya eklenen havalandırma boşluğu, yangın merdiveni ve asansör gibi unsurlar tamamlayıcı parçalardır.