GAYRİMENKULLERDE VERGİLENDİRME - Deneme Sınavı - 4

Bir iktisadi işletmenin veraset yolu ile intikal etmesi durumunda işletmenin aktifinde bulunan gayrimenkulün yeniden değerlemesi yapılmaz. İktisadi bir işletme aktif ve pasifi ile kül(bütün) halinde varislere intikal ettiğinden, gayrimenkullerde intikal sırasındaki kayıtlı değerleri üzerinden değerlenirler.

Normal bakım, onarım ve temizlikler maliyet bedeline eklenmez. Ayrıca, kullanılan bir gayrimenkulün işyeri için gerekli olan tesisat eklenerek işyeri haline dönüştürülmesindeki harcamalar maliyete dahil edilmez. Maliyet bedeline eklenmesi zorunluluğunun olabilmesi için gayrimenkulde başlangıçta olmayan unsurların ilave edilmesi gerekir. Örneğin, binanın inşaatında olmayan kalorifer, asansör, klima benzeri tesisatlar bina maliyetinin bir unsuru olarak kabul edilmektedir.

İktisadi bir işletmeye dahil olan gayrimenkullerin değerlemesine ilişkin olarak maliyet bedeli ya da emsal bedel kavramları esas alınmışken, gayrimenkullerin servet unsuru olarak değerlendirildiği veraset ve intikal vergisi ve emlak vergisinde gayrimenkul değerlemesinde vergi değeri ölçüsü esas alınmaktadır.

Bir geminin, iktisap tarihindeki süratini fazlalaştırmak, yolcu ve eşya yükleme ve barındırma tertibatını genişletmek veya değiştirmek suretiyle iktisadi kıymetini devamlı olarak artıran giderler, maliyet bedeline eklenmesi gereken giderlerdendir ve özel maliyet bedeli kapsamına girerler.

20 yıl faydalı ömrü olduğu belirlenen bir iktisadi kıymetin normal amortisman oranı %5'dir.

Rayiç bedel, bir iktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım-satım değeridir.

Tasarruf değeri, bir iktisadi kıymetin değerleme gününde sahibi için arz ettiği gerçek değerdir.

Yatırım dönemi içerisinde ödenen kredi faizlerinin gayrimenkullerin maliyet bedeline eklenmeleri zorunludur.

Bir iktisadi işletme bedel karşılığı satın alınırsa aktifinde bulunan gayrimenkuller emsal bedeli ile değerlenirler.

Emlak vergisinde bina ve arazi, vergi değeri ile değerlenir.

Gayrimenkullerin servet unsuru olarak değerlendiği veraset ve intikal vergisi ve emlak vergisinde gayrimenkul değerlemesinde vergi değeri ölçüsü esas alınmaktadır.

Gayrimenkulün icra yoluyla devredilmiş olması söz konusu unsurlardan birisi değildir.

Gayrimenkullerin yıl içerisinde elden çıkartılması durumunda kural olarak elden çıkartılan yıl için amortisman ayrılmaz.

İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya ve kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle Vergi Usul Kanunu 269. madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edavat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin, kanunun birinci kısımında yer alan esaslara göre tespit edilen değerinin yok edilmesi amortisman ya da aşınma payıdır.

Değerlemenin amacı kanunun 258. maddesinde “vergi matrahının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetin takdir ve tespitidir” şeklinde ortaya konmuştur.

Vergi hukuku açısından değerleme, iktisadi bir kıymetin vergi matrahının belirlenmesi için parasal bir değer belirleme işlemidir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Türk vergi mevzuatında değerleme ile ilgili hükümler temel olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununda düzenlenmiştir. Ayrıca diğer vergi kanunlarında her kanunun düzenlediği vergiye ilişkin özel değerleme hükümleri yer almaktadır. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Vergi matrahının tespiti ile ilgili iktisadi varlıkların değerlemesinde uygulanacak temel değerleme ölçülerinden biri de rayiç bedeldir. Rayiç bedel, bir iktisadi kıymetin değerleme
günündeki normal alım-satım değeridir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

İktisadi bir işletmeye dahil gayrimenkuller maliyet bedeli ile değerlenmektedir. Maliyet bedeli, bir iktisadi kıymetin edinilmesi yahut değerini artırmak için yapılan harcamalarla,
bunlara ilişkin çeşitli giderlerin toplamını ifade etmektedir. Maliyet bedeli bir iktisadi kıymetin edinilmesi için yapılan tüm giderleri kapsar. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Bir iktisadi işletmenin bütünüyle satın alınması durumunda, işletme aktif ve pasifi ile bir bedel karşılığında satın alındığından, aktifte bulunan gayrimenkullerin de diğer kıymetler gibi yeniden değerlerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu durumda değerleme sürecinde gayrimenkullerin maliyet bedeli yerine Vergi Usul Kanununun 267. maddesinde düzenlenen emsal bedeli ile değerlemesi yapılmaktadır. Doğru cevap "E" şıkkıdır.