GAYRİMENKULLERDE VERGİLENDİRME - Deneme Sınavı - 5

Gayrimenkul satışlarında iki farklı oran uygulanmaktadır. Buna göre;

Net alanı 150 m2’ye kadar konut teslimlerinde % 1 (I.sayılı liste 11. sırada yer almaktadır),

Net alanı 150 m2’nin üzerinde olan konut teslimleri ile işyeri ve diğer gayrimenkullerin tesliminde % 18 uygulanır.

Özel mülkiyete konu olan gayrimenkullerin kamulaştırılması işlemi, KDV’ye tabi bulunmamaktadır.

03.07.2009 tarihinden sonra bina inşaat ruhsatı alan konut yapı kooperatiflerinin üyelerine yapacakları konut teslimleri KDV’ye tabi olacaktır. Dolayısıyla günümüzde KDV uygulanmaktadır.

3065 sayılı KDV Kanununun 1/1. maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin; 1/3-f maddesinde, Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin KDV’nin konusuna girdiği hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanunun 17/4-d maddesinde ise iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri KDV’den istisna edilmiş bulunmaktadır.

Devre mülk sisteminde konut teslimi söz konusu olduğundan bahse konu konutun net alanını 150 metrekarenin altında olması halinde uygulanacak KDV oranı %1, 150 metrekarenin üstünde olması halinde %18 olacaktır. Konut içerisinde teslim edilen demirbaş eşyalar için ise %18 oranında KDV hesaplanacaktır.

Bağış, sağlar arasında yapılan hak kazandırıcı bir işlemdir. Bağış yoluyla bir kimsenin bir malının tümünü veya bir kısmını ivazsız olarak bir başka kimseye geçirmesi söz konusudur Bağışlama sözleşmesi, bağışlayanın sağlar arası sonuç doğurmak üzere, malvarlığından bağışlanana karşılıksız olarak bir kazandırma yapmayı üstlendiği sözleşmedir. Henüz edinilmemiş olan bir haktan feragat etmek veya bir mirası reddetmek, bağışlama değildir. Ahlaki bir ödevin yerine getirilmesi de bağışlama sayılmaz. Ölünceye kadar bakma vaadi sözleşmesine dayanarak yapılan gayrimenkul bağışları bir karşılık içerdiği gerekçesi ile ivazsız intikal sayılmamaktadır. Cevabımız E seçeneğidir.

Gayrimenkuller terekenin içinde yer alır ve miras yoluyla intikal eden gayrimenkuller veraset ve intikal vergisine tabi olur. Ancak gayrimenkullerin veraset ve intikal vergisinin konusunu oluşturması için;

Ölüme bağlı gayrimenkul intikallerinde verginin mükellefi mirası reddetmemiş mirasçılardır. Ancak TC vatandaşı bir şahsın Türkiye sınırları dışında bulunan gayrimenkulünü veraset yoluyla iktisap eden ve Türkiye’de ikametgâhı olmayan yabancı kişi verginin mükellefi olamaz. Öte yandan, TC vatandaşı bir kişinin ölümü halinde Türkiye sınırları dışında bulunan gayrimenkullerinin yine TC vatandaşı bir kişi tarafından iktisap edilmesi VİV tabidir. Diğer yandan yabancı uyruklu bir kişinin ölümü halinde Türkiye sınırları içinde bulunan gayrimenkulünün intikali de VİV tabidir. TC vatandaşı bir kişinin aynı zamanda başka bir ülke vatandaşı olması (çifte vatandaşlık), vergilendirme açısından bir sorun oluşturmayacak ve mükellefiyeti etkilenmeyecektir.

Veraset ve intikal vergisinin mükellefi gerçek kişiler ya da tüzel kişiler olabilir. Tüzel kişiler ancak ölüme bağlı bir tasarrufla mirasçı olabilir. VİVK bazı kişileri vergiden muaf tutmuştur. Bu kişiler;

Bu nedenle veraset yoluyla kendisine gayrimenkul intikal eden yukarıda sayılan kişilerin vergi yükümlülüğü söz konusu olmayacaktır. Cevabımız D seçeneğidir.

Veraset ve intikal vergisinde, veraset yoluyla intikallerde uygulanan vergi tarifesinde yer alan oranlar; %1, %3, %5, %7, %10'dur. Cevabımız C seçeneğidir.

Vergiyi tarh eden daire;

Cevabımız B seçeneğidir.

VİVK’da, ölümün Türkiye’de gerçekleşip gerçekleşmediği ve mükelleflerin Türkiye’de bulunup bulunmadığına göre beyanname verme süreleri farklılaştırılmıştır.

Cevabımız D seçeneğidir.

Gaiplik halinde, gaiplik kararının ölüm siciline kaydolunduğu tarihi takip eden bir ay içinde VİV beyannamesinin verilmesi gerekir. Cevabımız A seçeneğidir.

Veraset ve intikal vergisinde mükellefiyetin başlangıcı beyanname verilmişse beyannamenin verildiği tarihe, beyannamenin verilmediği hallerde durumun idare tarafından öğrenildiği tarihe bağlanmıştır. Mükellefiyetin bu şekilde idarece tespit edildiği tarihte başlaması vergi alacağının da bu tarihten itibaren doğuşunu beraberinde getirmektedir. Bu nedenle veraset ve intikal vergisinde tarh zamanaşımının başlangıcı durumun idarece öğrenildiği tarihe bağlanmıştır. Durumun idare tarafından hiç öğrenilmemesi halinde zamanaşımı sonsuza kadar uzayabilir. Cevabımız B seçeneğidir.

Veraset ve intikal vergisinde, ivazsız İntikallerde uygulanan vergi tarifesinde yer alan oranlar; %10, %15, %20, %25, %30'dur. Cevabımız C seçeneğidir.

Veraset ve intikal vergisi beyannamesinin yukarıda belirlenen süreler içinde verilmesi zorunludur. Ancak ölüm gibi üzücü bir olayın akabinde, mirasçıların maneviyatı, parasal konuları içeren vergi ödevini yerine getirmekten uzak olabilir. Diğer yandan nüfus dairesine ölüm olayının bildirilmesi, veraset ilamı için mahkemeye başvuru, ilamın çıkması, intikal eden menkul ve gayrimenkullerin tespiti, mükellefin borç ve alacaklarına ilişkin bilgi ve belgeleri toplamaları öngörülen dört aylık beyan süresinden uzun sürebilir. Bu durumda süre bitmeden önce mirasçılardan biri Hazine ve Maliye Bakanlığı’na başvurup, ek süre isteyebilir. Bu durumda Hazine ve Maliye Bakanlığı mükelleflere kanuni sürenin bir katını aşmayacak şekilde ek süre verebilir. Cevabımız E seçeneğidir.

Veraset kavramı, miras, vasiyet ve miras sözleşmesi gibi ölüme bağlı tasarrufları ifade etmektedir. Başka bir ifade ile, bir kişinin ölümüne bağlı olarak mamelekinin (malvarlığı) mirasçılara geçmesi şeklinde tanımlanmaktadır.

Mahfuz hisse murisin ölüme bağlı tasarrufla ortadan kaldırması mümkün olmayan kanuni miras payıdır. Mahfuz hisseli mirasçılar ise, murisin çocukları, ana ve babası, kardeşleri ve eşidir. Murisin tek bir mirasçısı olabileceği gibi, birden fazla mirasçısı da olabilir.

Murisin intikale konu olabilen ve parayla ölçülebilen mallarının, alacaklarının, haklarının ve borçlarının tümüne tereke adı verilir. Terekenin içinde değişik türde malvarlığı olabilir. Örneğin; ev, işyeri, arsa, yat, tahvil, hisse senedi, fon, banka hesabı gibi.

Gayrimenkuller terekenin içinde yer alır ve miras yoluyla intikal eden gayrimenkuller veraset ve intikal vergisine tabi olur. Ancak gayrimenkullerin veraset ve intikal vergisinin konusunu oluşturması için;

Gayrimenkulün Türkiye Cumhuriyeti (TC) uyruğunda olan kişilere ait olması, başka bir ifade ile ölen kişinin TC vatandaşı olması, ya da

Gayrimenkulün Türkiye sınırları içinde olması gerekir.

Vergi hukukunda vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden takvim yılının başından itibaren 5 yıl içinde tarh ve tebliğ olunmayan vergiler zamanaşımına uğrar (VUK md.114). Görüldüğü gibi tarh zamanaşımının başlangıcı vergiyi doğuran olaya bağlanmıştır.