GAYRİMENKULLERDE VERGİLENDİRME - Deneme Sınavı - 4

Beyan süreleri ile ilgili yapılan bu düzenlemelerde kabahatleri (vergi ziyaı ve usulsüzlük) oluşturan tek bir fiil vardır: Beyannamenin zamanında verilmemesi. Tek bir fiil vergi ziyaı ve usulsüzlük kabahati birlikte işlenmiş olursa bunlara ait cezalardan sadece miktar itibariyle ağır olanı kesilir (VUK md. 336).

Usulsüzlük kabahatlerinin konusunu, vergi kanunlarının şekle ve usule ilişkin hükümlerine uyulmaması oluşturmaktadır. Örneğin, işe başlamanın bildirilmemesi, tasdiki zorunlu defterlerin süresinde tasdik ettirilmemesi, fatura düzenlenmemesi, vergi ve harç beyannamelerinin süresinde verilmemesi gibi.

Vergi dairesi, beyan edilen değerler üzerinden hesaplanan vergiyi beyannamenin verildiği tarihten itibaren en geç onbeş gün içinde tarh eder (ilk tarhiyat). Beyan üzerine yapılan ilk tarhiyatın ardından vergi idaresi, VUK 297. maddesine göre gayrimenkulleri vergi değerine göre yeniden değerler (kesin tarhiyat). İdare ile mükellefin yapmış olduğu değerleme arasında fark olması durumunda cezai işlem yapılmaz.

Matrah, gayrimenkulün bulunan değerinden kanunda belirtilen indirimler yapıldıktan sonra kalan kısımdır. Gayrimenkulün bulunan değerinden, gayrimenkule ait borçlar ve vergi borçları gider olarak indirilebilir (VİVK md.12/b). Gider olarak indirilebilecek borçların belgelendirilmesi ve beyannamede gösterilmesi zorunludur.

Gayrimenkullerin intikalini iki başlıkta ele almak mümkündür. Bunlardan ilki veraset yoluyla intikal diğeri ise veraset dışında diğer yollarla intikaldir.

Veraset kavramı, miras, vasiyet ve miras sözleşmesi gibi ölüme bağlı tasarrufları ifade etmektedir. Başka bir ifade ile, bir kişinin ölümüne bağlı olarak mamelekinin (malvarlığı) mirasçılara geçmesi şeklinde tanımlanmaktadır.

Ölümü veya gaiplik kararı ile terekesi mirasçılara geçen kimseye muris veya miras bırakan denir. Medeni Kanunda her iki kavramın yanında “müteveffa”, “vefat eden kimse”, “vasiyetçi” gibi kavramların da kullanıldığı görülmektedir.

Murisin intikale konu olabilen ve parayla ölçülebilen mallarının, alacaklarının, haklarının ve borçlarının tümüne tereke adı verilir.

Safi tutar, intikal eden gayrimenkulün belirlenen değerinden, kanunun indirilmesine müsaade ettiği borç ve giderlerin düşülmesinden sonra kalan miktardır.

İstisna, vergi konusunu sınırlandıran, efektif vergi yükünü mükellef lehine azaltan, devlet açısından vergi harcaması niteliğinde olan uygulamalardır.

Veraset ve intikal vergisi, mirasçılar tarafından, verginin tahakkukundan itibaren 3 yılda ve her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere 6 eşit taksitte ödenir

Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden takvim yılının başından itibaren 5 yıl içinde tarh ve tebliğ olunmayan vergiler zamanaşımına uğrar (VUK md.114). Görüldüğü gibi tarh zamanaşımının başlangıcı vergiyi doğuran olaya bağlanmıştır.

Bağış yoluyla veya çekiliş ve yarışmalarda gayrimenkulün ödül olarak verilmesi halinde, gayrimenkul intikalinin vergiye tabi olması için, tıpkı veraset yoluyla intikalde olduğu gibi;
• GayrimenkulünTürkiye Cumhuriyeti (TC) uyruğunda olan kişilere ait olması, ya da
• Gayrimenkulün Türkiye sınırları içinde olması gerekir.

Gayrimenkuller tapuya tescil ile iktisap edilir. Dolayısıyla değerleme günü gayrimenkulün tapuya tescil edildiği gündür.

Veraset ve intikal vergisinin mükellefi gerçek kişiler ya da tüzel kişiler olabilir. Tüzel kişilerin kan bağı nedeniyle mirasçı olması kuşkusuz mümkün değildir. Tüzel kişiler ancak ölüme bağlı bir tasarrufla (miras sözleşmesi, vasiyet gibi) mirasçı olabilir. VİVK bazı kişileri vergiden muaf tutmuştur (VİVK md.3). Bu kişiler;

Cevabımız D seçeneğidir.

Veraset ve intikal vergisi VİVK md.16’da yazılı artan oranlı tarife üzerinden alınmaktadır ve veraset yoluyla intikallerde uygulanan bu tarifede yer alan en düşük vergi oranı %1'dir. Cevabımız A seçeneğidir.

Mükellefler veraset yoluyla iktisap olunan gayrimenkulleri bir beyanname ile bildirmeye mecburdurlar (VİVK md.7). Yukarıda izah edildiği şekilde bulunan matraha VİVK’da belirlenen artan oranlı vergi tarifesi uygulanmak suretiyle hesaplanan vergi idare tarafından tarh olunur. Vergiyi tarh eden daire;

Cevabımız E seçeneğidir.

VİVK’da, ölümün Türkiye’de gerçekleşip gerçekleşmediği ve mükelleflerin Türkiye’de bulunup bulunmadığına göre beyanname verme süreleri farklılaştırılmıştır.

Cevap C seçeneğidir.

Vergi hukukunda zamanaşımı, süre geçmesine bağlı olarak vergi alacağının ortadan kalkmasını ifade eder. Vergi hukukunda iki türlü zamanaşımı düzenlemesine yer verilmiştir. Tarh zamanaşımı ve tahsil zamanaşımı. Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden takvim yılının başından itibaren 5 yıl içinde tarh ve tebliğ olunmayan vergiler zamanaşımına uğrar (VUK md.114). Cevabımız B seçeneğidir.

Veraset ve intikal vergisi VİVK md.16’da yazılı artan oranlı tarife üzerinden alınmaktadır ve ivazsız intikallerde uygulanan vergi tarifesinde yer alan en düşük vergi oranı % 10 dur. Cevabımız A seçeneğidir.