GAYRİMENKULLERDE VERGİLENDİRME - Deneme Sınavı - 12

Taşınmaz hukukunda geçerli olan genel ilke gereğince, bir taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkı, tapu kütüğüne tescille kazanılır

Bir kimse, bir taşınmaz üzerinde başkasının mülkiyet hakkına dayanmaksızın, ondan bağımsız olarak mülkiyet hakkı elde etmişse, buna aslen kazanma adı verilir

Voli mahalleri denizlerde ve göllerde balık avlayabilmek veya yetiştirmek için su üstünde veya altında herhangi bir engelle çevrili olmayan tabii su alanlarıdır.

Sükna hakkı, sahibine bir binada veya onun bir kısmında oturma hakkı veren irtifak hakkıdır.

Diğer gayrimenkul kiralamalarında (örneğin işyeri kira geliri) bu istisnadan yararlanmak mümkün değildir. Ancak, bir kişinin aynı anda hem konut kira geliri hem de işyeri kira geliri elde etmesi istisnadan yararlanılmasına engel değildir.

Maliyet bedeli, iktisadi kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması dolayısıyla yapılan ödemelerde bunlara bağımlı her türlü giderlerin toplamını ifade etmektedir.

Vergi değeri bina ve arazinin Emlak Vergisi Kanunu’nca tespit edilen değeridir.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurtiçine satışa konu olan ürünlerin, üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişikliklerini ölçen fiyat endeksidir.

Mal ve hakların herhangi bir işletmenin bilançosunda veya herhangi bir işletme defterinde yer alması ya da serbest meslek kazanç defterinde kayıtlı olması halinde elde edilen kira geliri gayrimenkul sermaye iradı olarak değil ticari, zirai veya serbest meslek kazancı olarak vergilendirilir.

Sükna hakkı, sahibine bir binada veya onun bir kısmında oturma hakkı veren irtifak hakkıdır.

A seçeneğinde kiracının tanımı yapılırken, C seçeneğinde Zilyet, D seçeneğinde intifa hakkı ve son olarak  E seçeneğinde Mutasarrıfın tanımı yapılmıştır. Doğru cevap B’dir.

Gayrimenkullerden iki şekilde gelir elde edilebilmektedir. Birincisi vergi kanunlarımıza göre gayrimenkul olarak kabul edilen mal ve hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelirler, ikincisi ise bu gayrimenkullerin satışından elde edilen gelirlerdir.

Bir kimse, bir taşınmaz üzerinde başkasının mülkiyet hakkına dayanmaksızın, ondan bağımsız olarak mülkiyet hakkı elde etmişse, buna aslen kazanma adı verilir. Aslen kazanmaya işgal, kamulaştırma-ihale, cebri müzayede, kazandırıcı zamanaşımı örnek verilebilir.

Taşınmaz hukukunda geçerli olan genel ilke gereğince, bir taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkı, tapu kütüğüne tescille kazanılır (TMK 705). Bununla birlikte miras, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde, mülkiyet tescilden önce kazanılabilmektedir.

Gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının tespitinde dikkate alınacak giderler; gerçek usulde ve götürü usulde olmak üzere iki farklı şekilde tespiti edilebilmektedir. Kanun koyucu gayrimenkul sermaye iradı elde edenlerin, gelirlerini isterlerse gerçek gider usulüne göre, gerçek giderleri hesaplamanın zor veya zahmetli olduğunu düşünüyorlarsa götürü gider usulüne göre tespit etmelerine imkan sağlamıştır.

Gerçek Gider Usulüne göre

Safi İrat = Gayrisafi Hasılat – Toplam gider

Götürü Gider Usulüne göre

Safi İrat = Gayrisafi Hasılat – (Gayrisafi Hasılat x% 15)

Gayrisafi Hasılat = o yıla ait kira bedeli + geçmiş yıl/lar kira bedeli = 5.000 + 10.000 = 15.000 TL

Gelecek yıllara ait olup peşin tahsil edilen kiralar ilgili oldukları yılların geliri sayılır.

5281 sayılı Kanunun 27.maddesiyle 01.01.2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanma üzere, bir takvim yılı içerisinde elde edilen değer artışı kazancının belirli bir tutara kadar olan kısmı vergilendirilmemektedir. Diğer bir ifade ile değer artış kazançlarının belirli bir tutarı gelir vergisinden istisna edilmektedir.

18 Kasım 2005 tarihi itibarı ile “T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü”nün adı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) olarak değiştirilmiştir. Bu nedenle yapılan bu değişiklikler sonrası endeksleme yapılırken Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından belirlenen ÜFE’deki artış oranı esas alınacaktır.

Elden çıkarma deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ile mal ve haklar üzerindeki tasarruf hakkının herhangi bir şekilde devredilmesini ifade eder. Dikkat edilirse miras ve bağış şeklindeki bir tasarruf elden çıkarma olarak kabul edilmemiştir. Başka bir ifade ile, ivazsız olarak elden çıkarma çıkaran açısından diğer kazanç ve iradı oluşturmamaktadır.

Gayrimenkullerin kiraya verilmesinde gayrisafi hasılat, GVK’nın 70. maddesinde sayılan ve gayrimenkul olarak kabul edilen mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içerisinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedelleridir.