GAYRİMENKUL YÖNETİMİNDE MESLEKİ ETİK

Bir meslekle ilgili hangi açılardan bilgi toplanır?
• Mesleğin özellikleri: İşin sorumlulukları, görevler, güçlükler nelerdir, bu meslek ne gibi
etkinlikleri kapsamaktadır, gibi işin yapısını ortaya koyacak bilgiler.
• Çalışma ortamı ve çalışma koşulları: İş nasıl bir ortamda yürütülüyor, bu ortamda neler
kullanılıyor, kimlerle ilişkiye giriliyor, günlük, haftalık çalışma saatleri, gibi işin çalışma
koşullarını ortaya koyacak bilgiler.
• Meslekte erbabında aranan nitelikler: Yaş, cinsiyet, boy, ağırlık, duyu organlarının hassaslığı
gibi nitelikler yönünden bir sınırlama ya da tercih durumu var mı, iş ne gibi yetenekler
gerektiriyor, gibi mesleki yetenek, yeterlilikle ilgili bilgiler.
• Mesleğe hazırlanma ve giriş: Meslek nasıl bir eğitim gerektiriyor, eğitimi veren kurumlar, süresi,
bu okullara giriş koşulları, okuldan sonra staj-uygulama var mı, gibi meslek eğitimi ve sonrası
ile ilgili bilgiler.
• Meslekte kariyer gelişimi ve mesleğin gelir durumu: Mesleğin başlangıçtaki kazanç ve
toplumdaki statüsü nasıldır, bu statü ve gelir nelere bağlı olarak ve nasıl artmaktadır, gibi
mesleğe ilişkin mesleğin uzun vadedeki durumu ve meslek erbabının uzun vadedeki durumuna
ilişkin bilgiler.

Etik ve meslek etiği eğitimi ile şu davranışlar amaçlanmaktadır;
• Ahlaka uygun davranışın öğrenilmesi.
• Ahlaka uygun davranışın yapılması, bu şekilde davranılması.
• Ahlakla ilgili farkındalığın bireyde ve çevresinde gelişmesi.

Temel ahlak eğitimin ailede alan birey, ahlak eğitimine eğitim kurumlarında devam eder. Çocuk
gelişim döneminde anne ve baba, sevdiği aile büyüklerinin yanında öğretmenini de kendisine rol-model
olarak alır. Bu nedenle, eğitim ve öğretim kurumları iş ahlakı eğitiminin geliştirilmesinde önemli bir rol
üstlenmektedir.

Etik açıdan eğitim, toplumu oluşturan bireylerin birlikte ve uyumlu bir şekilde yaşamaları için gerekli olan ahlaka uygun ortak davranışların bireye kazandırılmasını ve toplumun tek ses olmasıdır. Mesleki eğitim ise, bireye mesleğiyle ilgili bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazandıran ve bireyin yeteneklerini çeşitli yönleriyle geliştiren süreçtir.

Öğretimde amaç insanlara sadece bilgivermektir, eğitimin amacı ise ülkenin öz yapısına, gelenek ve göreneklerine uygun insan kişilik yapısını ve iyi insan olmayı hedef alan uygulamaların bütünüdür.

Etik ve meslek ahlakı ile ilgili eğitim programlarında aşağıdaki noktalara büyük dikkat gösterilir;
• Hazırlanacak eğitim programları yöneticiler ve yönetici kadrosu dışında kalanlar için farklı
biçimde düzenlenmelidir.
• Ahlaki problemler her zaman açık değildir ve bilgisizliği içerir. Bu nedenle bir durumu izah
edebilmek için senaryolar kullanılmalıdır.
• Ahlak kuramları karmaşık ve belirsiz durumlarda karar verilmesine yardımcı olurlar. Özellikle
yönetici kadrolarındaki kişilere etiğin felsefi boyutu konusunda bilgi verilmelidir.
• Eğitim boyunca işletmenin ya da meslek grubunun etiğe uygun davranışlarda bulunacağı, etik
kodlara uyulmasında tam bir kararlılık olduğu ve çalışanların etik koduna uyması gerektiği
vurgulanmalıdır.
• Meslek ahlakı eğitimi verilirken, gerçek hayattan örnek olaylar sunularak soru-cevap şeklinde
verilecek eğitime önem verilmelidir. Böylece eğitimi alan kişiler, bir ahlaki konuyu tüm
seçenekleriyle ve derinlemesine düşünme alışkanlığını edinebilecektir.

Etik kod; saptanan ahlaki standartlar, davranışların taşıması gereken minimum özelliklerdir. Etik
kodlar yazılı ya da sözlü olabilirler. Yazılı olan etik kodlar, kamuoyu için sorumluluk ölçüsü olarak
zorlayıcı özelliğe sahiptir. Yazılı etik kodlar, bir hükümet biriminde, bir meslekte ya da bir
organizasyonda oluşturulabilir. Etik kodlar; genel ya da özel, düşünsel ya da uygulamaya dönük,
zorlayıcı, yasal ya da açıklayıcı nitelikte olabilir. Etik kodlar oluşturulduktan sonra eğitimini gerektirir,
bunun yanında ilgili organizasyonun ya da meslek grubunun yeni ihtiyaçlarına göre gözden geçirilerek
revize edilmesi gereklidir.

Bir etik kod aşağıda sıralanmış olan sorulara cevap verebilmeli ve bu özelliklere sahip olmalıdır:

Etik kodlar aşağıdaki nedenler sebebiyle büyük önem taşırlar:
• Bireyin daha önce karşılaşmadığı bir etik sorun karşısında bilgi verme görevi yapar,
• Etik kodlar, meslek erbaplarını ve meslek örgütlerini etik açıdan değerlendirmede ahlaki
ölçüttür

• Etik kodlar, bireyin çalıştığı kuruma olan sadakatini güçlendirir,
• Etik kodlar, bir mesleğin imajına büyük katkılar sağlar ve kamuoyu karşısındaki duruşunu
güçlendirir.
• Etik kodlar, varlığı ile kamuoyuna meslek erbaplarının hassasiyetlerini anlatır,
• Etik kodlar yaptırımları tanımlar, etik olmayan davranışlardan bireyi caydırır,
• Etik kodlar, yasal olmayan ya da yasalarda cezası olan davranışlar ve bu davranışlarla ilgili
olarak görebileceği baskılar karşısında bireyi korur,
• Etik kodlar, meslek erbapları arasında ortaya çıkan tartışmaları düzenler

Jones’e göre etik ve meslek etiği derslerinin ve eğitiminin olumlu sonuçları aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Çalışanlara, etik karar alma sürecine etkin katılımına yardımcı olacak mantığı, fikirleri ve kelimeleri sağlar.
• İnsanlara, etik önceliklerin seçimi ve özetlenmesi yoluyla çevrelerine karşı duyarlı olmasına yardım eder.
• Etik standartları ihlal edenlere ve ekonomik tutuculuğa kendini adayanlarla mücadele etmede akılcı silahlar sağlar.

• İşletmenin, kamuoyunun etik testinden geçmeyen faaliyetleri için çalışanların bir alarm sistemi gibi hareket etmesine olanak yaratır.
• Etik sorunlara ve etik çözümleri bulmak için işbirliği, hassasiyet ve bilinç yaratır.
• Etik farkındalığı ve etik cesareti kuvvetlendirmeye destek olur.
• Münferit etik sorunlarda ve bir grubun vicdani değerlerini geliştirmede insanların yeteneklerini artırır.
• Etik standartları ve sosyal dinleyiciler yaratmak için araçlar ve etik bir anlayışı sağlayarak, işletmenin etik iklimini geliştirir.

Türkiye’de emlakçılık eğitimini, üç kurum üstlenmiştir, yürütmektedir. Bunlar, Milli Eğitim Bakanlığı, Üniversiteler ve Özel Meslek Kursları’dır.

Meslek seçiminde, bir meslekle ilgili şu açılardan bilgi toplanması gerekir:

Etik ve meslek etiği eğitimi ile şu davranışlar amaçlanmaktadır;

Dünya genelinde verilen meslek etiği eğitim programları incelendiğinde, yönetim kadrolarının eğitim programı yanında periyodik seminerlerle de eğitimler aldığı görülür. Bu program ve seminerlerde yöneticiler; sözcü bulundurmak, soru-cevap şeklinde toplantılar yapmak, panel ve konferanslar düzenlemek gibi değişik yöntemlerden yararlanırlar. Bu meslek etiği eğitim programlarındaki konular, pazarlıklarda etik, yerel toplumla ilişkiler, başkalarının özel bilgilerinin kullanımı, etik çevre yönetimi, rakiplerle ilişkiler, disiplin, karar alma ve planlama, birleşme ve devralma, fabrika ve işyeri kapanmaları ve geçici işten çıkarma, dürüstlük, ırk-cinsiyet-yaş ayrımı, yetki kullanımında verilmiş olan istisnalar, borçlar ve güvenlik, uyuşturucu ve alkol bağımlılığı testleri, çalışanların ve müşterilerin kayıtlarının gizliliği, kayıtların doğruluğu ve haber toplama gibi etik konular ile ilgilidir.

Etik kod; saptanan ahlaki standartlar, davranışların taşıması gereken minimum özelliklerdir. Etik kodlar yazılı ya da sözlü olabilirler. Yazılı olan etik kodlar, kamuoyu için sorumluluk ölçüsü olarak zorlayıcı özelliğe sahiptir. Yazılı etik kodlar, bir hükümet biriminde, bir meslekte ya da bir organizasyonda oluşturulabilir. Etik kodlar; genel ya da özel, düşünsel ya da uygulamaya dönük, zorlayıcı, yasal ya da açıklayıcı nitelikte olabilir. Etik kodlar oluşturulduktan sonra eğitimini gerektirir, bunun yanında ilgili organizasyonun ya da meslek grubunun yeni ihtiyaçlarına göre gözden geçirilerek revize edilmesi gereklidir.

Etik kod aşağıda sıralanmış olan sorulara cevap verebilmeli ve bu özelliklere sahip olmalıdır:

Bir organizasyonda etik kodların geliştirilmesi ve yazılması süreci aşağıdaki aşamalardan oluşur;

Etik kodlar aşağıdaki nedenler sebebiyle büyük önem taşırlar:

Dünya 1980’li yıllardan itibaren etik kodları ve meslek etiğini konuşmaya başlamış ve takip eden yıllarda önce meslek etiği hemen sonra da etik kodlar üzerinde yoğunlaşmaya başlamıştır. Ancak bu; toplumlar, kurumlar ve işletmeler için yeni bir konu değildir.

Türkiye’de emlakçılık eğitimini, üç kurum üstlenmiştir, yürütmektedir. Bunlar, Milli Eğitim Bakanlığı, Üniversiteler ve Özel Meslek Kursları’dır.

Emlakçılık mesleğinin eğitiminin zorunlu olduğunun anlaşılmasına neden olan gelişimler ise şöyle sıralanabilir: