GAYRİMENKUL EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 4

Kiracılar, ikamet ettikleri konutun sahibi değillerdir. Konutun sağladığı barınma hizmetlerini satın alan kimseler kiracılardır. Cevap A'dır.

Ev sahipleri,  satın aldıkları konutlarda ikamet etmezler. Bu konutlardan kira geliri elde ederler. Bu gruptakiler yatırımcı olarak nitelendirilirler. Cevap B'dir.

Finans kurumları konut almak isteyenlere ve inşaat firmalarına ihtiyaçları olan kredileri sağlayan kurumlardır. Ülkemizde konut piyasasına kredi sağlayan finans kurumları bankalardan oluşmaktadır. Cevap C'dir.

Ev sahibi–kullanıcı: Sahibi olduğu konutta ikamet edenler bu guruba dahildir. Ev sahibi-kullanıcılar konutu hem barınma hizmetlerinden faydalanmak amacıyla hem de bir değer muhafaza ve yatırım aracı olarak satın alırlar. Cevap D'dir.

Konut piyasasının arz cephesini oluştururlar. Yeni konutların üretimini yapan firmalardır. İnşaat firmaları özel sektörün sahip olduğu firmalar olabilidiği gibi kamusal teşebbüsler de olabilmektedir. Cevap E'dir.

Katı kira kontrolü kira artışlarının yasal olarak dondurulması şeklinde uygulanır. Bu tür kira kontrollerinin II. Dünya Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri’nde ve Avrupa şehirlerinde yaygın olarak uygulandığı gözlemlenmiştir. New York, Londra ve bazı Avrupa şehirlerinde savaş sonrası uzun bir süre uygulamada kalmıştır. Cevap A'dır.

Yumuşak kira kontrolleri çok farklı şekillerde uygulanabilmektedir. Bu tür kontroller genellikle kira artışlarına izin vermekle birlikte artışın miktarını sınırlamaktadır. Bazı uygulamalarda bütün kiralık konutlara değil de belli koşulları taşıyanlara uygulanmaktadır. Yumuşak kira kontrollerinin yaygın olarak görülen şekli kiraların otomatik olarak enflasyon oranı kadar artırılmasıdır. Cevap B'dir.

Bölgedeki okulların kalitesi konut fiyatlarını artırmaktadır. Cevap C'dir.

Hava alanına uzaklık konutun piyasa değerini azaltan bir faktördür. Cevap D'dir.

Kiracılar genellikle bir veya iki aylık kiranın depozito olarak peşin ödenmesi, emlak komisyoncusuna ödenecek komisyon ve kiralık konut aranmasından ibarettir. Kiralık konut bulma süreci satın alınacak konut bulma sürecinden daha kolay olacaktır. Ayrıca kiracılar kira sözleşmesinin sonunda herhangi bir ek maliyete katlanmak zorunda kalmazlar. Cevap E'dir.

Konut politikası, gelir, konut ölçümü ya da toplumsal sınıf gibi öncelikleri olan, ulusal kalkınma planlarının içinde yer alan ve ilgili ülkenin kent ve bölge planlama politikaları ile bağdaşması gereken kurallar, amaçlar ve önlemler bütünü olarak tanımlanabilir.

Konut politikasının tüzel çerçevesini çizerken dayanılması gereken temel belgeler, ülkenin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler, anayasa, yasalar ve kalkınma planlarıdır.

Birleşmiş Milletler Örgütü’nce hazırlanan ve İkiz Sözleşmeler diye bilinen sözleşmelerden biri olan 1966 tarihli, Ekonomik, Toplumsal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nin üye devletlerce onaylanmasına bağlıdır.

Türkiye, bu Sözleşmeyi Birleşmiş Millet Örgütü’nce kabul edilmesinin üzerinden 37 yıl geçtikten sonra, 2003 yılında onaylamıştır. Dolayısıyla, konut politikalarının oluşturulmasında, bundan böyle, bu Sözleşme’nin ilgili kuralını da dikkate almak zorunda olacaktır.

1966 tarih ve 775 sayılı Gecekondu Yasası'nın dayandığı üç temel ilke, önleme, yıkma (tasfiye) ve iyileştirme (islah) olarak adlandırılabilir.

1984 tarih ve 2985 sayılı Toplu Konut Yasasının amacı, “Toplu konut gereksinmesinin karşılanması, konut yapımının bağlı olacağı esasların düzenlenmesi, ülkenin koşullarına ve yapı gereçlerine uygun endüstriyel yapım tekniklerinin, araç ve gereçlerin geliştirilmesi ve devletin yapacağı desteklemeler için bir Toplu Konut Fonu’nun kurulması” olarak özetlenmiştir

Konut politikasının uygulanmasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Belediyeler, TOKİ (Toplu Konut Yönetimi), Konut Kooperatifleri, Bankalar, Özel Kesimdeki Firmalar, Taşınmaz Yatırım Ortaklıkları (GYO), Toplumsal Güvenlik Kurumları gibi kuruluşlar görev almaktadır.

Kamu kaynaklarından yapılacak konut kredisi yardımlardan 100 metre kareden büyük
konutlar için de (150 metre kareye kadar) yararlanılabileceğini kurala bağlamıştır. Bu son kural beş yıl yürürlükte kaldıktan sonra, yeniden eski duruma dönülmüş, toplumsal konutun tanımı 100 metre kareyle sınırlandırılmıştır.

Eski bakanlığın bünyesinde bulunan ve konut politikası uygulamalarıyla yakından ilgili bulunan Arsa Ofisi de 2000’li yıların başlarında kaldırılmıştır.

Ülkemizde konut politikasının gelişim süreci, politikanın amaçları ve öncelikleri açısından birkaç döneme ayrılarak gözden geçirilebilir. Bunlar, Plansız Dönem (1960 Öncesi), Yarı Planlı Dönem (1960-1980) ve Yeni Plansız Dönem (1984 sonrası) olarak adandırılabilir.