GASTRONOMİ VE MEDYA - Deneme Sınavı - 11

Yemek ve yemek yeme eylemini; 

sembolik değerleri olan

bir iletişim aracı olarak değerlendirmek

mümkündür.

Terakki, 1869’da Ali Raşit ve Filip Efendiler tarafından yayınlandı.

İlk kez kadın ve mizah ekleri veren gazetedir.

Pazar büyüklüğü ve reklam payı açısından Türkiye’nin en büyük iki medya kuruluşundan biri olan Turkuvaz Medya Grubu’nun bünyesinde de 23 adet dergi yayınlanmaktadır. Sofra dergisi, grubun yeme ve içme kültürü kategorisindeki tek dergidir. Turkuvaz Medya Grubu tarafından aylık olarak hazırlananSofra Dergisi de yemek tari erinin yanında ara ara gurmelerin görüşlerine yer vermekte ve gurmeler ile röportajlar yayınlamaktadır.

Gastronomi dergilerinde, yeme ve içme kültürü
içinde değerlendirebileceğimiz; yemek tarifleri, dünya mutfakları, farklı lezzetler, sofra ve masa düzeni, restoran
dekorasyonu, içki kültürü, yemekte görgü kuralları gibi çeşitli konularda bilgi ve haberlere yer verilmektedir.

Uluslararası birçok ödülü olan ve yılda sadece iki kere yayınlanan Londra merkezli e Gourmand (https://thegour- mand.co.uk) dergisi de dünyaca ünlü yemek ve kültür dergileri arasında yer almaktadır.

Ünlü Amerikalı televizyon programcısı Martha Stewart’ın kendi adıyla yayınlanan Martha Stewart Li- ving dergisi, Amerikan mutfağından Culinary Trends ile Cook Illustrated dergileri dünyaca bilinen gastrono- mi dergileri arasında gösterilmektedir. Avustralya’lı ünlü yemek kitabı yazarı olan ve editörlüğünü yaptığı dergisi ile Donna Hay Magazine, ünlü restoranların mönülerini inceleyerek gurmelere yol gösteren Alman gurme dergisi Feinschmecker’ı da dünya çapında gurme dergilerine örnek olarak gösterebiliriz. Uluslararası birçok ödülü olan ve yılda sadece iki kere yayınlanan Londra merkezli e Gourmand (https://thegour- mand.co.uk) dergisi de dünyaca ünlü yemek ve kültür dergileri arasında yer almaktadır.

Fransızca “bulletin” kelimesinden türetilen bülten terimi Türkçe sözlüklerde şu şekilde tanımlanmak- tadır:

Halka bilgi vermek üzere, belli zamanlarda ya da zaman aralığında çıkarılan resmi duyuru,

Bir kuruluşun çalışmalarını ya da bilimsel araştırmaların özetini yayımlamak üzere çıkarılan süreli yayın.

Televizyonun işlevleri, kitle iletişim araçlarının da işlevleri göz önünde bulundurularak dört ana başlıkta incelenmiştir. Televizyonun işlevleri de diğer kitle iletişim araçlarının işlevleri ile örtüşmektedir, ancak televizyon teknolojik alt yapısından kaynaklanan farklı yönleri vardır ve işlevleri ele alınırken bunlar
göz önünde tutulmuştur.

Sosyal ve Kültürel İşlevleri

Siyasi İşlevleri

Ekonomik İşlevleri

Enformasyon İşlevi

Televizyonda yayın durmaksızın devam eder, televizyon her şeyden önce büyük bir anlatı olsa da, bu büyük anlatı küçük küçük anlatılar tarafından oluşur. Televizyon için sürekli içerik üretilmelidir,
televizyon kanalları hergün belli saatler arasında izleyicilere değişik türde programlar sunarlar.

Eğitim ve Kültür Programları Programları
- Doğrudan Eğitim Programları
- Kültür Programları
- Televizyon Belgeselleri
- Yarışma Programları
- Çocuk Programları
- Talk-Show Programları
- Dini Programlar
- Yemek Programları

Türkiye’de gastronomi konulu televizyon programlarının ekranlarda yer alması Modern dönemin
başına denk gelir. Yayınlanan ilk program Gülriz Sururi’nin sunduğu 1993 yılında yayınlanmaya
başlayan “A La Luna” adlı programdır. Gülriz Sururi ödüllü bir tiyatro oyuncusudur ve 1942 yılından başlayarak tiyatro oyunculuğunun yanısıra sinema filmlerinde oyunculuk, yazarlık ve yönetmenlik
yapmıştır. 2003 yılında “Gülriz’in Mutfağından” adlı bir kitap yayımlamıştır.

Modern dönemde televizyonda yayınlanan gastronomi konulu yayınların bir iş olarak değerlendirilebileceği yayın kuruluşları tarafından keşfedilmiştir. Bu programlar yemek ile ilgili değil, televizyonculukla ilgili hale gelmiştir. Televizyon çağımızın hikaye anlatıcısıdır. Modern yaşamda insanın kontrolü dışında gelişen pek çok durum vardır ve insanlar bu durumlar karşısında kendilerini çaresiz hissederler ve gerçek yaşamın yerine
geçen, kendilerine güzellikler vaat eden televizyona bağımlı hale gelirler. Televizyon metinleri, yayın devam ettiği sürece aralıksız devam eder. İnsanlar için yeni ve bambaşka bir deneyim alanı yaratmıştır. Kültürel yapı günümüze kadar, sözlü kültür, yazılı kültür ve en son da görsel kültür aşamalarından geçmiştir. Televizyonda kelimelerin önemi azalmıştır, görsellik anlatımın temelini oluşturmaktadır ve gastronomi konulu programların görsel açıdan zenginliği de tartışılamaz. Bu dönmede, şef programları devam ederken, farklı program türleri de gastronomi konulu yayınlara uyarlanmıştır. Bu programlar aracılığıyla, izleyenler gastronomi ile tanışmıştır. Gastronominin sadece yemek tarifi olmadığı anlaşılmıştır.

Televizyon sayesinde izleyiciler, dünyada olup bitenler hakkında bilgi edinmekte, böylece dünyanın coğrafi, toplumsal, kültürel ve politik haritasını çıkarmaktadırlar. Bu işlev sayesinde televizyon, izleyicilerde dünyaya ilişkin belli bir bakış açısı oluşturmaktadır.Televizyon izleyicisine kesintisiz bir şekilde enformasyon iletmektedir.

Televizyon insanları gündelik yaşantının sıkıntılarından uzaklaştırarak dinlendirerek, güzel vakit
geçirmelerini sağlamakta, boş zamanlarını değerlendirmelerine yardımcı olmaktadır. Modern dünyanın vazgeçilmez bilgi kaynağı, eğlence aracıdır. Televizyon hayatımızın merkezindedir, hayatımıza
o kadar girmiştir ki insanların yaşam biçimlerinin, kültürlerinin ve sosyal davranışlarının gelişiminde büyük bir dönüşüme yol açmıştır.

Kültür Aracı Olarak Televizyon
• Yayınlanan programlarla insanların kültürleri tanımasına yardımcı olur.
• İnsanların kültürlenme sürecinde önemli
bir yeri vardır.
• Evrensel kültür değerlerinin oluşmasında
etkilidir.
• Kültürel yozlaşmada etkili bir faktördür.

Eğitim Aracı Olarak Televizyon
• Yayınlanan programlarla televizyon bir eğitim aracı olarak değerlendirilebilir.
• Toplumsal değerlerin oluşmasında ve yaygınlaşmasında etkilidir.
• Açık öğretim programları ile eğitim olanağı
sınırlı kişileri her seviyede eğitim almasına
olanak sağlar.
• Çocuk programları ile çocukların yetiştirilmesinde göz ardı edilemez bir etkiye sahiptir.

Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımına göre insanlar kitle iletişim araçlarını belli ihtiyaçlarını gidermek amacıyla kullanmaktadırlar. Bu kullanım sonucunda da belli doyumlara ulaşmaktadırlar. Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı izleyiciyi aktif konuma getirmekte ve izleyicinin ne tür gereksinimini nasıl bir doyumla karşılayacağı
konusunda etkin olduğunu savunmaktadır. Birey, kitle iletişim araçlarını aktif olarak kullanarak kendi sosyal gerçekliğini de kendisi oluşturmaktadır. Böylece bireylerin sosyal dünyaya bağlanmaları ve
yaşamla iç içe olmaları, bütünleşmelerinde, bireysel gereksinimlerin giderilmesinden sosyal ilişkilerin
kurulmasında, bu yolla da aile ve toplumla birleşmelerinde yeni değerler yaratılmış olmaktadır. Bu çalışmaların devamı 1974 yılında Blumer ve Katz’ın editörlüğünde yayınlanan ‘Kitle İletişimi Kullanımı’ başlığı altında toplanan bir dizi makale ile gelmiştir. Bu makaleler dizisinde önce medyanın varolduğu günden beri ortada olan ‘Medya insanlara ne yapıyor?’ sorusunun cevabının arandığı çalışmalar incelenmiş buradan çıkan
sonuçlar çerçevesinde; kullanımlar ve doyumlar yaklaşımının temel ilgi alanı olan ‘İnsanlar medya
ile ne yapıyor?’ sorusunun cevabı aranmış ve bir teorinin temelleri oluşturulmaya çalışılmıştır.

Eğitim ve Kültür Programları Programları
- Doğrudan Eğitim Programları
- Kültür Programları
- Televizyon Belgeselleri
- Yarışma Programları
- Çocuk Programları
- Talk-Show Programları
- Dini Programlar
- Yemek Programları

İçeriğine Göre Gastronomi Konulu Televizyon
Yayınlarında Türler; Yemek Tarif Programları, Şef Programları, Konuklu Yemek Programları, Dönemsel
Programlar, Gündüz Kuşağında Yayınlanan Programlarda Yemek Tarif Bölümü, Gezi – Yemek Programları,
Yemek Yarışma Programları, Gurme Programlar

İzleyici Gereksinimlerinin Toplumsal Kökenleri Medyanın Sağladıkları

 Rahatlama
 Enformasyon
 Tamamlayıcı, yerine geçici ya da boşluğu giderme
 Onaylama ve pekiştirme
Değerli görülen toplumsal gruplarda üyeliğin
sürmesi için deneyim paylaşımı

Müzik ve Eğlence Programları
- Diziler
- Evlilik Programları
- Filmler
- Gezi Programları
- Sabah Programları

-Magazin Programları
- Relity Showlar
- Reklamlar
- Spor Programları
- Söyleşi Programları