GASTRONOMİ TARİHİ

Paleolitik Beslenme, Neolitik dönemle birlikte yerleşik yaşam ve tarımın ortaya çıkışıyla bugün klasik Akdeniz tipi beslenme biçimi denilen beslenme biçimine yakın bir şekle dönüşmüştür. Bir diğer deyişle glisemik indeksi düşük ve dolayısıyla içindeki şekerin kana daha yavaş karıştığı, kepekli buğday unu, lifli besin maddeleri, sebzeler ve meyveler açısından zengin ve kırmızı etin az olduğu beslenme ön plana çıkmıştır.

Ekosistem: Dünyanın belirli bir kısmında bulunan canlılar ile bunları saran su, hava, iklim gibi organik olmayan faktörlerin karşılıklı ilişkileri ile meydana gelen ve süreklilik arz eden çevresel sistemlerin genel adıdır.

İran’da Zagros Dağları’nın güneybatı eteklerinden başlayıp Güneydoğu Toroslar, Amanos ve Lübnan Dağları’nın doğu eteklerini de içine alan hilal biçimli bölgeye Bereketli Hilal adı verilir.

Bugün değişik türleri olan bütün buğdayların atası olan Einkorn ve Emmer buğdaylarının ortaya çıkmasını sağlayan bu mutasyon, Urfa Karacadağ’daki yabani buğ- daylarda ortaya çıkmış ve insanın doğayı gözlem gücüyle yani doğal tarih zekâsı sayesinde elde ettiği bilgilerle bu türden mutasyona uğramış buğdayları seçerek ekmeye başlaması tarımın da başlangıcı olmuştur.

Teknik Zekâ: İnsanın alet yapmak için kullandığı zekâsıdır. Taştan yapılacak bir aletin düzgün olabilmesi için gereken en önemli nokta taşın kırılma dinamiğinin bilinmesidir.

Baklagiller azot ihtiyacını iki kaynaktan sağla­maktadır. Bu kaynaklar, hava ve topraktır. Kökler yoluyla topraktan ve yapraklar yoluyla havadan emilen azot bitkinin içinde nitrogenaz enzimi ile amonyağa çevrilmektedir. Bu amonyak daha sonra aminoasit ve proteinleri oluşturmak üzere baklagil içindeki madde dönüşümlerine katılmaktadır. Baklagillerden bir bitki bu yolla yaklaşık bir hektar toprağa 200-300kg kadar bitkiye yarayışlı azot üretmektedir. Dolayısıyla baklagiller hem bünyelerinde azot barındırarak hem de ekildikleri toprağı azot açısından zengin hâle getirerek çift yönlü bir yarar sağlamaktadırlar. Kısacası azot ve dolayısıyla aminoasit ve protein sağlamak için baklagiller şarttır

13.000 yıl öncesinde insanın yerleşik yaşama geçmesiyle piroteknoloji alanındaki gelişmeler, çanak çömlek yapımı ve avcılık ve toplayıcılıktan ilk üretimciliğe geçişle birlikte yemek yapma ya da pişirmede önemli adımların atıldığını belirtmek olasıdır.

Alt Paleolitik Çağ insanı yemek yapmamakta, değişik bitkilerden ve belki de yakalaması kolay bazı böcek, kabuklu su ürünleri ve hayvanlardan deneme yanılma yoluyla yenilebilir olanlarını ve bunların hangi kısımlarının yenebildiğini saptayarak bunlarla yaşamını sürdürmektedir.

Homo erectus’un beslenme alanına katkısı sadece ateşi kullanmaya başlamış olması değildir. Bunun yanı sıra daha önce değinildiği gibi leş yiyicilikten avcılığa geçiş süreci de bu dönemde hızlanmıştır ve dolayısıyla insan beslenmesinde çok uzun bir dönemi kapsayacak avcı-toplayıcı beslenme biçimi de bu dönemde ortaya çıkmıştır denilebilir.

Doğal Tarih Zekâsı: İnsanın doğayı gözlemlemesiyle elde ettiği örneğin, kuşların ve diğer hayvanların göç zamanı, mevsimler, yağmurun ne zaman yağacağı gibi bilgileri edinip bunları işlediği ve çıkan sonuçları hayatta kalmak ve karın doyurmak için kullandığı zekâsıdır.

Ekosistem ise biyotik ve abiyotik faktörlerden oluşmaktadır. Abiyotik faktörler, toprak ya da coğrafya veya ekosistemin içinde bulunduğu ortamın jeolojik yapısı ile doğrudan ilgili olup bu ortamı canlılar için yaşanır hâle getiren su, hava, iklim gibi inorganik alt faktörleri içermektedir. Biyotik faktörler ise canlılarla ilgilidir ve üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar olarak üç alt grubu bulunmaktadır.

Baklagil ailesinin büyük bir çoğunluğu eski dünyada Neolitik Çağ’dan hatta belki de daha öncesinden beri bilinmektedir.

Yukarıda bahsedilen tanım "Teknik Zekâ" ya aittir.

Bir Paleolitik Diyet’te, kesinlikle işlenmiş gıdalar bulunmamakla birlikte  lifli gıdalar ile vitamin ve mineral bakımından zengin bir beslenme biçimidir.

İnsanoğlunun sahip olduğu beş duyu içinde tat alma ile ilgili olanı insanın bilişsel gelişiminde, özellikle doğal tarih zekâsının gelişiminde ve bu zekâ sayesinde doğa ile ilgili bilgilerin edinilmesinde oldukça önemli bir rol oynamıştır.

İnsanlığın doğada varoluş macerasında bundan sonra sırada ilk kez tam anlamıyla iki ayak üzerinde yürüyen ve ateşi ilk kez kullandığı düşünülen Homo erectus vardır.