FOTOGRAMETRİ

LiDAR düşük yoğunluk, düşük eğim ve düşük kontrast gibi karakteristik arazilerin haritasını yapma kapasitesine sahiptir.

Bu teknoloji geleneksel topografik veri toplama yöntemlerine göre bir takım üstünlükler sunar. Bu üstünlükler; minumum yer kontrol gereksinimi, ışık ve hava koşullarına bağlı olmaması, otomatik bir sistem olması, veri toplama ve işleme zamanının daha az olması, yüksek doğruluk ve yüksek nokta yo¤unlu¤u olarak sıralanabilir.

LiDAR polar geometrili algılayıcılar kullanılır.

Her iki sistemde de navigasyon amaçlı GPS/ INS kullanılmaktadır.

Topografik LiDAR sistemleri tarafından toplanan verilerden elde edilen birçok ürün vardır. Bu ürünleri aşağıdaki gibi ifade edebiliriz.

Sayısal yükseklik modelleri (DEM)

Sayısal arazi modelleri (DTM, çıplak arazi yükseklik verisi)

Üçgenlenmiş düzensiz ağlar (TIN)

Eşyükselti eğrileri

Gölgeli kabartmalı haritalar

Yamaç ve eğim haritaları

Şehir Planlama: Haberleşme ve afet planlaması içeren çeşitli uygulamalar için söz konusu bölgelerin yüksek doğruluklu sayısal modellerine ihtiyaç vardır. Bir aktif uzaktan algılama sistemi olarak LiDAR, kentsel çevrelerin istenilen doğrulukta üretilmiş haritasını sunar.

Lazer tarama özellikleri;

I. Hızlı veri toplama

II. Yüksek nokta yoğunluğu

III. Renkli görüntü oluşturma

IV. Zengin 3 boyutlu görselleştirme özellikleridir.

Yersel lazer tarama cihazları ile arazide yapılan tarama  işleminde toplamda 7 bilgi toplanır:

• X koordinat bilgisi

Y koordinat bilgisi

Z koordinat bilgisi

• Kırmızı renk bilgisi

Yeşil renk bilgisi

Mavi renk bilgisi

• Yoğunluk bilgis

tarama işlemi arazi ortamında bitirilip ofis ortamına geçirildiğinde önceliklik yapılması gereken işlemler:

- Tarama verilerinin temizlenmesi

- Fazla taranan verilerin temizlenmesi

- Resimlere kalibrasyon bilgisinin eklenmesi

- ortofoto oluşturulması

mimari belgeleme çalışmalarında ileri teknolojik metotların üstünlüklerini sırayalacak olursak:

-Maliyet

- Süre

- Hassasiyet ve doğruluk

- Mesafe

-Esneklik

LiDAR teknolojisi 1960’ların sonunda gelişmeye başlamış ve ilk ticari LiDAR topoğrafik harita yapma sistemi 1993 yılında faaliyete geçmiştir. LiDAR veri ürünleri birçok topoğrafik uygulamalarda kullanılmaktadır.

LiDAR ve fotogrametri arasındaki farklılıkları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Bu durum aynı zamanda bizlere LiDAR'ın özellikleri hakkında da bilgi sağlayacaktır.
• Fotogrametri pasif, LiDAR ise aktif bir algılama sistemdir.
• Fotogrametride genellikle çerçeve ya da çizgisel geometriye sahip algılayıcılar kullanılır. LiDARda ise polar geometrili algılayıcılar kullanılır.
• Fotogrametride tüm arazi yapısı söz konusu iken, LiDARda noktasal modelleme söz konusudur.
• Fotogrametride geometrik ve radyometrik olarak çok kaliteli görüntüler elde edilirken, LiDARda ise görüntü yoktur ya da daha düşük kalitede monokromatik görüntüler söz konusudur.

Topoğrafik LiDAR sistemleri tarafından toplanan verilerden elde edilen birçok ürün vardır. Bu ürünleri aşağıdaki gibi ifade edebiliriz.
• Sayısal yükseklik modelleri (DEM)
• Sayısal arazi modelleri (DTM, çıplak arazi yükseklik verisi)
• Üçgenlenmiş düzensiz ağlar (TIN)
• Eşyükselti eğrileri
• Gölgeli kabartmalı haritalar
• Yamaç ve eğim haritaları

Yersel lazer tarama cihazları ile arazide tarama işlemi yapılırken genelde 7 bilgi toplanır. Bu bilgiler;
• X koordinat bilgisi
• Y koordinat bilgisi
• Z koordinat bilgisi
• Kırmızı renk bilgisi
• Yeşil renk bilgisi
• Mavi renk bilgisi
• Yoğunluk bilgisidir.

Her bir lazer sinyalinde bu 7 bilgi mevcuttur. Bu bilgiler kullanılarak çalışma alanına ait konum bilgisi, renk bilgisi ve yoğunluk bilgisi elde edilmektedir.

LiDAR ve fotogrametrinin çeşitli ortak yönleri vardır. GPS ya da navigasyon amaçlı GPS/INS kullanımı her iki sistemde de kullanılan özellikler arasında yer almaktadır.

Fotogrametri için, uçuş yüksekliğini 1000 m, kamera asal uzaklığını 150 mm olarak kabul edersek örnekleme alanı ya da arazideki piksel boyutu 15 cm' dir. Lazer taramanın izi 1 metre civarındadır.

Lazer tarayıcı yeryüzüne kızılötesi sinyal gönderir. Tarayıcı tarafından yeryüzüne gönderilen sinyal sayısı sinyal tekrarlama oranı olarak isimlendirilir ve kHz biriminde ölçülür. Örneğin, 10 kHz’in anlamı, saniyede 10 000 sinyal gönderiyor demektir.

Lazer tarama, genel anlamıyla çok sayıdaki koordinatlı noktaların oluşturduğu (nokta bulutu) meydana gelen Mekânsal verilerin toplanması amacı ile lazer teknolojisinin kullanılması işidir.

Yersel lazer tarama cihazları ile arazide tarama işlemi yapılırken genelde 7 bilgi toplanır. Bu bilgiler;
• X koordinat bilgisi
• Y koordinat bilgisi
• Z koordinat bilgisi
• Kırmızı renk bilgisi
• Yeşil renk bilgisi
• Mavi renk bilgisi
• Yoğunluk bilgisidir. Her bir lazer sinyalinde bu 7 bilgi mevcuttur. Bu bilgiler kullanılarak çalışma alanına ait konum bilgisi, renk bilgisi ve yoğunluk bilgisi elde edilmektedir.

Topoğrafik lazer olarak adlandırılan sistemler yeryüzü ölçümü için elektromanyetik spektrumunun kızıl ötesi bölümü kullanılır. Batimetrik lazer altimetre ölçümleri için elektromanyetik spektrumun mavi/yeşil bölgesi kullanılır. Bunun sebebi LiDAR tarafından az ya da hiçbir algılamanın olmamasıdır.