FOTOGRAMETRİ - Deneme Sınavı - 12

Fotogrametrik yöntemle veri üretimi, yüksek ve homojen doğruluk, zaman kazancı, düşük maliyet, sürekli güncelleme kolaylığı, bilgi sistemlerine ve proje üretimine yönelik alt yapının sağlıklı oluşturulması gibi üstünlüklere sahiptir. Sayısal formatta üretilmesi, bir üstünlük değildir; üretim şeklinin (analogdan sayısala geçerek) değiştirilmesiyle ilgilidir.

Sayısal ortofoto üretim iş adımları, sırasıyla şu şekildedir:

A, B, C ve D seçenekleri, Sayısal Yükseklik Modeli ile ilgili bilgilerdir.

A, B, D ve E seçenekleri, SAM oluşturulurken dikkat edilmesi gereken koşullardır.

Harita ölçeği sayesinde harita üzerinde ölçüm ve hesaplamalar yapılabilir.

Bir kentin tümünün ya da bir bölümünün, nüfus yoğunluğu, açık alanlar, okullar, anayollar, dolaşım yoğunluğu gibi koşul ve özelliklerini gösteren haritalardır. Kasabaları, topografik haritalar gösterir.

Gerçek olarak üç boyutlu şehir modellerinin hazırlanmasında en önemli nokta, yersel ve hava fotoğraflarının üç boyutlu modelde birlikte kullanılmasıdır. Bunun için, sanal gerçeklik (virtual reality) tekniklerinden birisi olan görüntü kaplama tekniği kullanılır. Dolayısıyla III, görüntü kaplamayla ilgili bir bilgidir.

II, Üç Boyutlu Sorgulama (3D Query)'nın özelliklerinden biridir.

LAZER TARAMA Gelişen teknolojiye paralel olarak veri toplama ve değerlendirme yöntemlerinde önemli gelişmeler olmuştur. Lazer tarama son yıllarda hem topoğrafik harita yapı- mı hem de yakın mesafe 3B objelerin elde edilmesinde devrim yapmıştır. Sayısal arazi modelleri ve yüzey modellerinin elde edilmesi için yeni ve bağımsız bir teknolojidir. LiDAR verileri bir takım üstünlüklere sahiptir. ‹lk olarak, atmosferik araştırmalar, batimetrik ölçmeler ve buzul araştırmaları gibi birçok alanda çok yönlü olarak kullanılan bir teknolojidir. Arazi verilerinin toplanmasında çok etkili bir yöntemdir. Sayısal arazi modeli için yüksek doğruluk ve yüksek nokta yoğunluğu sunar. Projeyi hızlandırır ve proje süresini % 30’a varan oranda kısaltır. Teorik olarak, eğer hava fotoğrafının eş zamanlı olarak toplanma zorunluluğu yoksa hava fotoğrafları gibi bulut ya da gün ışığı sınırlaması yoktur. Fotogrametri yöntemine benzemez, nispeten düşük yoğunluktaki bitki örtüsü, düşük eğim ve düşük kontrast gibi karakteristik arazilerin haritasını yapma kapasitesine sahiptir. Uzun zamandan beri lazer tarama teknolojisi uzaktan algılamada LiDAR (Light Detection And Ranging) olarak kullanılıyordu. LiDAR, bir hedefe sinyaller gönderir ve bu hedeften algılayıcıya dönene kadar geçen zamanı kayıt eder. Lazer tarama sistemlerini hava lazer tarama ve yersel lazer tarama olarak iki gruba ayırabiliriz.

Bu teknoloji geleneksel topoğrafik veri toplama yöntemlerine göre bir takım
üstünlükler sunar. Bu üstünlükler; minimum yer kontrol gereksinimi, ışık ve hava
koşullarına bağlı olmaması, otomatik bir sistem olması, veri toplama ve işleme zamanının daha az olması, yüksek doğruluk ve yüksek nokta yoğunluğu olarak sıralanabilir. Bu üstünlüklere bakıldığında gelişme döneminde olan LiDAR bazı uygulamalarda geleneksel yöntemleri tamamlarken, bazılarının da tamamen yerini alacak gibi görünmektedir.

Lazer altimetresinde ölçülecek yüzeye bağlı olarak iki farklı lazer çeşidi kullanılır. Topoğrafik lazer olarak adlandırılan sistemler yeryüzü ölçümü için elektromanyetik spektrumunun kızıl ötesi bölümü kullanılır. Batimetrik lazer altimetre ölçümleri için elektromanyetik spektrumun mavi/yeşil bölgesi kullanılır.

LiDAR sistemi için standart bir veri formatı yoktur. Fakat ham nokta verisi ASCII
formatında oluşturulur.

Su, buz, kar ve tuz gibi yüzeyler fotogrametri kullanılarak yüzey ölçümü için
zor bir engel oluşturur. Bu koflullar altında LiDAR çok iyi çalışır.

Topoğrafik LiDAR sistemleri tarafından toplanan verilerden elde edilen birçok
ürün vardır. Bu ürünleri aşağıdaki gibi ifade edebiliriz.
• Sayısal yükseklik modelleri (DEM)
• Sayısal arazi modelleri (DTM, ç›plak arazi yükseklik verisi)
• Üçgenlenmiş düzensiz ağlar (TIN)
• Eşyükselti eğrileri
• Gölgeli kabartmalı haritalar
• Yamaç ve eğim haritaları

Lazer tarama verileri, genel anlamıyla çok sayıda koordinatlı nokta verisinden oluşan Mekansâl verilerdir. Bu sistemde, nokta verisi elde edilecek obje veya objelere fiziksel temasta bulunulmadan, 3 boyutlu tarama uygulamaları gerçekleştirilebilmektedir. Bu uygulamalar arasında, amaca yönelik incelemeler, tersine mühendislik işlemleri, hızlı prototip oluşturma, deformasyon ölçümleri-hesaplamaları, tarama verilerinden direkt olarak üretim yapma ve yeri değiştirilemeyen objelerin (fosiller, antikalar, tarihi eserler vb.) sayısal olarak arşivlenmesi gibi birçok uygulama sıralanabilir.

Nokta bulutu; lazer tarama cihazlarından elde edilen milyonlarca noktanın
oluşturduğu nokta kümesi olarak isimlendirilir.

Genel olarak lazer tarayıcı, bir tarama ünitesi, güç kaynağı, kayıt ünitesi ve alet
sehpasından oluşmaktadır.

Ortofoto, perspektiften arındırılmış, çizime hazır, koordinatlı fotoğraf olarak
tanımlanır.