FOTOĞRAF TARİHİ

Deneysel renkli fotoğrafçılığın gelişimi.

Ducos du Hauron tarafından 1872 yılında kaydedilip basılan Güney Fransa’nın Angoulême bölgesinden bir görünüm tarihin ilk renkli fotoğrafı olarak kabul edilir.

20. yüzyılın başlarında fotoğrafçılığın tüm dünyaya yayılmasına ve fotoğrafın herkes tarafından kolaylıkla üretilmesine yol açan bir devrim yaşanmıştı. George Eastman (1854- 1932) adında Amerikalı bir girişimci, “Kodak” adını verdiği, son derece basit bir yapıya sahip olan ve içine yerleştirilmiş bulunan bobin hâlindeki film ile 100 kare (gerçekte daire biçiminde) fotoğraf çekilebilen fotoğraf makinelerini üretmeye başladı. Amatör fotoğraf- çılık doğmuş, fotoğraf gündelik yaşamın bir parçası hâline gelmişti.

Fotoğrafa başta büyük bir korku ve tepkiyle yaklaşan, kendi mesleklerinin ortadan kalkacağı, sanatlarının artık değersiz sayılacağını zanneden ressamlar, tam tersine müthiş bir açılıma kavuştuklarını gördüler. Gerçekliğin aslına sadık bir biçimde resmedilmesi görevi artık fotoğrafçılığa devredilmişti. Ressamlar için bunun anlamı şuydu: Omuzlarından önemli bir yük kalkmıştı. Artık çok daha öznel, bireysel deneyimlerini ortaya koyan, paylaşılan gerçeklikle örtüşmesi gerekmeyen soyut resimler yapabileceklerdi.

Henri Cartier-Bresson fotoğrafçılıkta Karar Anı (moment decisif) kavramını da ortaya atmıştır. Karar Anı, ya da Belirleyici An, fotoğrafçının izlediği sah- nede mutlaka bir noktada oluşacak olan, tüm anlamın görsellik içinde kristalleştiği, kendi içinde önceyi ve sonrayı da taşıyan bir zirvedir.

Avrupa’da bulunduğu sırada ilk örneklerini gördüğü Piktoryalizm (Resimselcilik) akımının etkisinde kalmıştı ve bu akımın ABD’deki öncüsü oldu. Bu anlayışa göre, fotoğraflara çekim sonrasında çeşitli yöntemlerle müdahale edilerek düz (doğrudan) fotografik bir görüntüden ziyade, idealize edilmiş, fırça, kalem vb. kullanılarak elde edilmiş gibi duran bir görünüm kazandırılıyordu.

Fotoğrafçılığa ışık ölçümünün yanı sıra kontrast ölçümü kavramını da getiren, fotoğraflanan sahnenin içerdiği tüm tonların baskıya kadar taşınabilmesi için basamak sistemi (zone system) adını verdiği karmaşık yöntemi geliştiren Adams, fotoğraflarının içeriği ile ilgili olarak Weston’a kıyasla çok daha seçiciydi.

Land (1909-1991) ise küçük kızının çekilen bir fotoğrafı hemen görmek istemesinden esinlenerek çekim anında baskı üretilmesine olanak tanıyan Polaroid sistemini bulmuştu.

Eugene Smith (1918-1978). ABD vatandaşı Smith, haber fotoğrafçılığının etik ve teknik standartlarını ileri aşamalara taşıyan; görüntülediği konulara mesafesiz, içeriden ve derin bir ilgiyle bakmasıyla önemlidir. Kasaba Doktoru, İspanyol Köyü ve Japonya’da bir kasabada endüstriyel kirlenmeye bağlı sakat doğumları gündeme getirdiği Minimata röportajları, haber fotoğrafçılığının başyapıtları arasındadır.

Sam Taylor Wood (1967- ), sıradışı sunuş teknikleri ve video yerleştirmeler de üre- ten İngiliz fotoğraf sanatçısı.

Paris’te 1839 yılının Ocak ayında kamuoyuna gösterilen dünyanın ilk fotoğraflarında kullanılmış olan Dagerotip yöntemidir.

İskoçyalı bilim insanı James Clerk Maxwell, 17 Mayıs 1861 tarihinde İngiltere Kraliyet Enstitüsü’nde “üç ana rengin teorisi” üzerine bir konferans verdi. Maxwell kırmızı, mavi
ve yeşil filtrelerle çektiği üç ayrı siyah beyaz dia pozitifi aynı filtreleri kullanarak üst üste gelecek şekilde beyaz perdeye yansıttı. Perdede gerçeğe yakın renklerde nesnenin görüntüsü oluştu. Londra’daki bu konferans sırasında sunduğu gösterideki bir kurdelenin renkli görüntüsü ilk renkli fotoğraf çalışmaları sayılmaktadır.

Ducos du Hauron tarafından 1872 yılında kaydedilip basılan Güney Fransa’nın Angoulême bölgesinden bir görünüm tarihin ilk renkli fotoğrafı olarak kabul edilir.

George Eastman (1854-1932) adında Amerikalı bir girişimci, “Kodak” adını verdiği, son derece basit bir yapıya sahip olan ve içine yerleştirilmiş bulunan bobin hâlindeki film ile 100 kare (gerçekte daire biçiminde) fotoğraf çekilebilen fotoğraf makinelerini üretmeye başladı.

1936 yılında ise bir Alman kuruluşu olan Agfa ilk renkli negatif filmi üretti.

 

Amatör fotoğrafçılığın yanı sıra özellikle haber fotoğrafçılığını büyük ölçüde etkilemiş olan devrimsel nitelikteki bir başka buluş da sinema filmi yani 35mm film ile fotoğraf çekilmesine olanak veren efsanevi Leica fotoğraf makinesidir.

f/64: San Francisco’lu fotoğrafçılar tarafından 1932 yılında kurulan fotoğraf grubu. Grubun temel ilkesi büyük boy fotoğraf makineleriyle en kısık diyafram değeriyle çekim yaparak yüksek alan derinliği olan fotoğralar elde etmektir.

Fotogram: Objektif kullanılmadan fotoğraf elde etme yöntemi.

Renkli fotoğraf gelişmişti. ABD’nde Harold Edgerton (1903-1990) elektronik faşı, Edwin Land (1909-1991) ise küçük kızının çekilen bir fotoğrafı hemen görmek istemesinden
esinlenerek, çekim anında baskı üretilmesine olanak tanıyan Polaroid sistemini bulmuştu.

Magnum Photos: II. Dünya Savaşı sırasında 1947 yılında kurulan fotoğraf ajansı. Dönemin ünlü haber fotoğrafçıları olan Robert Capa, Henri CartierBresson, David Seymour ve George Rodger tarafından kurulmuştur.