FOTOĞRAF TARİHİ - Deneme Sınavı - 7

Erenköy Amatör Foto Kulübü, 29 Kasım 1959 tarihinde, Nurettin Erkılıç’ın önderliğinde Celalettin Yavşi Ebusüudoğlu, Turgut Ekin, Kemal Kozar, Hulki Öğreten, Şinasi Özatalay ve Reşat Aşkın tarafından kurulmuştur.

Sanatsal çabanın etkisi kişisel eğilimler üzerinde yoğunluk kazanmıştır, doğa fotoğrafçıları öne çıkmıştır, fotoğrafçılar toplumsal sorunlara yönelik fotoğraflar çekmişlerdir; bu özellikler 60'lı yılların fotoğraf yapısına aitken, diğer şıklarda 1980 sonrası deneysel fotoğrafçılık özellikleri görülmektedir. Doğru yanıt, E'dir.

70'li yıllarda yaşanan toplumsal huzursuzluğun fotoğraf sanatına da bazı yansımaları olmuştur. Soruda bahsedilen kısır dönem, malzemelerin bulunamaması, bireyselliğin öne çıkması gibi sorunlar 70'li yıllarda yaşanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Toplumcu gerçekçi dil arayışı yönelişi 60'lı yılların fotoğrafçılarının ortaya koyduğu bir anlayış biçimidir. Doğru yanır D'dir.

Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği: AFSAD olarak kısaltılırken, Adana Fotoğraf Amatörleri Derneği; AFAD, Bursa Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Derneği; BUFSAD, Trabzon Fotoğraf Amatörleri Derneği; FOTO FORUM, İstanbul Sinema ve Fotoğraf Amatörleri Derneği; İFSAK olarak kısaltılmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

İsa Çelik, Anadolu fotoğraflarıyla; Nusret Nurdan Erdem, ince dokunmuş çok iyi kadrajlanmış bir nakış ustalığıyla bezenmiş grafik ağırlıklı makro fotoğraflarıyla; Rauf Miski, özellikle hala aranan "Fotoğraf Okulu" adlı kitabıyla, Savaş Ay 1977 1 Mayıs'ında çektiği tüm dünyada yankı uyandıran haber fotoğraflarıyla ünlüdür. Sabit Kalfagil ise, ışıkla, leke değerlerine önem verdiği, tematik fotoğraflarıyla ünlü fotoğraf sanatçımızdır. Doğru cevap C'dir.

Levend Kılıç ve Merter Oral, belgeci yaklaşımcı siyah beyaz fotoğraflarıyla, Kazım Zaim, çok iyi düzenlenmiş leke düzeyleri mükemmel siyah beyaz fotoğraflarıyla, Aclan Uraz, "Çocuk İşçiler" ve "Cumartesi Anneleri" adlı çok önemli 2 tematik serideki fotoğraflarıyla ünlüdür. Çingeneler temalı siyah beyaz fotoğraflarıyla ünlü sanatçı ise, Cengiz Karlıova'dır. Doğru cevap, E'dir.

I, II, ve IV. maddelerde verilenler, 80'ler dönemine ait özelliklerdir. Diğer özellikler ise 70'li yıllara ait özelliklerdir. Doğru, yanıt D'dir.

2000'li yıllarda internetin gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan portallardan biri de Fotopya'dır. Diğer seçeneklerde verilenler ise 1990 sonrası çıkan dergilerden bazılarıdır. Doğru yanıt B'dir.

1950 yılında,Türkiye Amatör Foto Kulübü (TAFK), Şinasi Barutçu tarafından kurulmuştur. Bu örgütlenme, Türkiye’deki ilk fotoğraf derneğidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

1960’lı yıllarda öne çıkan fotoğrafçılar: Sami Güner, Baha Gelenbevi, Ersin Alok, Gültekin Çizgen, Gökşin Sipahioğlu, Şemsi Güner, Ozan Sağdıç, Yılmaz Kaini, Şakir Eczacıbaşı, Şahin Kaygun, Fikret Otyam, Mustafa Türkyılmaz, Cemal Turgay, Taçay Erdemsel, Yıldız Moran, Güler (Çağlak) Ertan, Sıtkı Fırat, Ergün Hiçyılmaz, İsmet Gümüşdere, Güneş Karabuda ve Gökşin Sipahioğlu’dur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ülkemizde 1960’lı yıllardaki fotoğrafçıların ortaya koydukları fotoğrafların belirleyici
özelliklerini şu başlıklar altında toplayabiliriz:
• Sanatsal çabanın etkisi kişisel eğilimler üzerinde yoğunluk kazanmıştır.
• Türkiye fotoğrafının gerçek kimliğine kavuşarak dışa açılmıştır.
• Fotoğrafçılar toplumsal sorunlara yönelik fotoğraflar çekmişlerdir.
• Toplumcu gerçekçi dil arayışı yönelişi ortaya çıkmıştır.
• Doğa fotoğrafçıları da öne çıkmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

1970'li yıllarda ülke fotoğrafı;
• Kısır bir döneme girmiştir.
• Malzeme (fotoğraf makinesi, film, banyo ve kâğıt) sıkıntısı yaşanmıştır.
• Bireysel çıkışlar daha öne çıkmıştır.
• Ekonomik sıkıntılar geniş halk kitlelerinin fotoğrafa ilgisini azaltmıştır. doğru cevap D seçeneğidir.

Bu dönemde belgesel düzeyde üretim yapanlar olarak başta; İlyas Göçmen, İzzet Keribar, Faruk Ertunç, Merter Oral, Levend Kılıç, Ali Öz, Cengiz Karlıova, Mustafa Vural, Oral Gönenç, Kazım Zaim, Reşat Sümerkan, Şekip İskender, Aramis Kalay, Aclan Uraz, Fatih Orbay, Lütfi Özgünaydın, Muzaer Sütlüoğlu, Nevzat Çakır, Mehmet Kısmet, Tuğrul Çakar, Faruk Akbaş, Arif Aşçı, Özcan Yurdalan ve İbrahim Akyürek, belgesel fotoğrafçılığa farklı yaklaşımlarıyla Kamil Fırat, Merih Akoğul ve Çerkes Karadağ, tanıtım fotoğrafçılığında Gülnur Sözmen ve Ahmet Kayacık spor foto muhabirliğinde de ise, Hüseyin Kırcalı öne çıkmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

1980'li yıllarda ülkemizde;

• Balkan Naci İslimyeli, stüdyo düzenlemeleriyle elde ettiği fotoğraflarıyla,
• Şakir Eczacıbaşı, analog yöntemlerle elde ettiği hareket netsizliği fotoğraflarıyla,
• Nuri Bilge Ceylan, görüntü rasyosu olarak farklı panoramik boyutlardaki manzara
ve nü fotoğraflarıyla
• Nazif Topçuoğlu, stüdyo ortamında çektiği günümüz sanatının izlerini taşıyan fotoğraflarıyla,
• Mustafa Kocabaşı, karanlık oda teknikleri ve birden fazla negatifle elde ettiği fotoğraflarıyla öne çıkmışlardır.

1932’de Şinasi Barutçu’nun Almanya’da eğitim görerek 1932 yılında Gazi Eğitim
Enstitüsü’nde yazı, grafik sanatlar ve fotografi öğretmeni olarak çalışmasıyla başlayan
fotoğraf eğitimi, bu dönemde ilk önce o zamanki adıyla Güzel Sanatlar Akademisi’nde
(Şimdiki adı Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) ardından da diğer üniversitelerde
fotoğraf bölümlerinin açılmasıyla devam etmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

1990'lı yıllarda ülkemizde 

Süha Derbent, vahşi, hayvan fotoğraflarıyla,
Ali İhsan Gökçen, çok ince dokunmuş makro doğa fotoğraflarıyla,
Ahmet Elhan, büyük format fotoğraf makineleriyle elde ettiği mimari fotoğraflarıyla,
 M. Zafer Arıcan, siyah-beyaz fotoğraflarıyla,
Murat Germen, mimari fotoğraf getirdiği farklı yaklaşımdaki fotoğraflarıyla öne çıkmışlardır.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Özellikle 2000’li yılların ortalarına doğru Türkiye’de dünyada örneklerini çok  gördüğümüz (devinart, flickr ve 1x vb.) fotoğraf paylaşım siteleri açılmaya başlamıştır ve özellikle sayısal fotoğraf makinelerinin satışlarının en üst düzeye çıkmasıyla (bu dönemdeki düşük döviz fiyatlarının da etkisi vardır) bu medyalar daha da etkin hâle gelmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

2000'li yıllarda sanal fotoğraf dergileri boy göstermeye başlamıştır. “Fotoritim” ve “Gölge Fanzin”in başını çektiği bu dergiler, çok küçük maliyetle server kiralayarak ve tamamıyla yazarların gönüllü çalışmasıyla rafine çalışmalar ortaya çıkarmışlardır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Cumhuriyet dönemi Türkiye fotoğrafçılığını iki ayrı dönemde incelemekte yarar vardır.
Bunlar; 1923-1960 yıllarını kapsayan birinci dönem ve 1960’dan günümüze gelen ikin-
ci dönemdir.