FOTOĞRAF TARİHİ - Deneme Sınavı - 30

Batılı hükümdarların bir gelenek hâline getirdiği, kendi portrelerinin devlet dairelerine astırılması ve hediye edilmesi alışkanlığı, Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk kez Sultan II. Mahmud (Saltanatı 1808-1839) döneminde uygulanmıştır.

William Henry Fox Talbot, bir negatiften çok sayıda pozitif baskı elde etme yöntemini geliştirerek gerçek anlamda fotoğrafın kurucusu olmuştur.

Yayımını İstanbul’da sürdüren Takvim-i Vekayi Gazetesi 28 Ekim 1839 tarihli sayısında Daguerre’ün ve aynı zamanda başka bir yerde Talbot’un fotoğrafı buluşunu haber vermiştir.

Basile Kargopoulo, başarılı çalışmaları nedeniyle de Sultan Abdülmecid’den “Padişah Hazretleri’nin Fotoğrafçısı” unvanını almıştır.

Osmanlı darphanesinde çalışan James Robertson, 1855 yılında kırım Limanı, savaş planı görüntüleri ile imparatorlukta ilk gazetecilik fotoğraflarını çekmiştir. Dönemin önemli haber fotoğrafçıları James Robertson, Ali Rıza Paşa, Bahriyeli Ali Sami, Kenan Paşa, Talha Ebüzziya, Velid Ebüzziya, Arif Hikmet Koyunoğlu ve Burhan Felek’tir.

Rahmizade Bahaeddin Bediz, Cağaloğlu’nda ilk fotoğrafhanesini açmış ve “Resna” adını verdiği fotoğrafhanesinin ünü kısa sürede titiz çalışması neticesinde tüm İmparatorluğa yayılmıştır. Daha sonrasında aynı adla Babıali’de, Üsküdar’da ve Bahçekapı’da şubeler açmış ve1937 yılından sonra Türk Tarih Kurumu fotoğrafhanesini yönetmiştir.

Cumhuriyet’in başlangıç yıllarında, Türkiye bir baştan bir başa fotoğraflanmıştır. Bu fotoğrafçılar arasında; Fazıl Noyani, Ayhan Songar, Rıdvan Tezel, Şinasi Barutçu, İhsan Erkılıç, Fikret Minisker, Sami Güner, Vehbi Yazgan, Haluk Konyalı, Cafer Türkmen, Sabit Karamani, Nurettin Erkılıç ve Yavuz Evcim gibi Türkiye fotoğrafına çok katkıları olan isimler vardır. Bu isimlerin içlerinden en fazla üretim yapan kişi Sami Güner’dir.

Semiha Es; 1950’li yılların en ünlü gazetecisi Hikmet Feridun Es’in eşi, aynı zamanda dünyanın ilk kadın savaş fotoğrafçısıdır.

Ara Güler; İsmet Inönü, Winston Churchill, Indira Gandi, John Berger, Bertrand Russel, Bill Brandt, Alfred Hitchcock, Ansel Adams, Imogen Cunningham, Salvador Dali, Picasso gibi birçok ünlü kişi ile röportajlar yapmış ve fotoğraflarını çekmiştir.

1850 yıllarında ilk yerli stüdyo, Basile Kargopoulo tarafından Péra’da açılmıştır.

3 Kasım 1839’da Topkapı Sarayı’nın Gülhane Bahçesi’nde oku­narak halka duyuru edilen Tanzimat Fermanı birlikte İstanbul’da yepyeni yaşam başlamış­tır.

Abdülhamit bu dönem içerisinde;Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nin önemli şehirlerinin fotoğraf karelerine kaydet­tirmiştir. Devlet memurlarına tahta çıkışının 25. Yılı nedeniyle affedeceği mahkûmların hapishanede fotoğraflarını çektirmiş ve kararını fotoğrafları inceleyerek vermiştir.

Bu ayaklanma aşamasında Yıldız Sarayı da işgal edilmiştir ve sarayı işgal eden kuvvetler sarayı yağmalamışlardır. Yağmacılara karşı kütüphane emini olan Sabri Kalkanderen, “Beni çiğnemeden buraya dokunamazsınız, kütüphane devletin hafızasıdır.” diyerek kütüpha­nenin kapısına yatmış böylece kütüphanede bulunan ünlü “Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu” olarak bilenen cam negatifleri korumuştur.

Stüdyo fotoğrafçılığın­daki ilk hareketlenme İmparatorluğa gelen bay Kompa isimli fotoğrafçıyla başlamıştır. 17 Temmuz 1842 günlü Ceride-i Havadis gazetesi, Bay Daguerre’in öğrencilerinden bay Kompa’nın İstanbul’a geldiğini ve bütün gün Beyoğlu Belle Vue’de dolaşarak çekimler yap­tığını bildirmiştir.

1850 yıllarında ise ilk yerli stüdyo, Ba­sile Kargopoulo tarafından Péra’da açılmıştır. Kargopoulo, başarılı çalışmaları nedeniyle de Sultan Abdülmecid’den “Padişah Hazretleri’nin Fotoğrafçısı” unvanını almıştır

Kargopoulo, başarılı çalışmaları nedeniyle de Sultan Abdülmecid’den “Padişah Hazretleri’nin Fotoğrafçısı” unvanını almıştır.

Daha sonraki ünlü fotoğrafhaneler de, imparatorluğun bu batılı anlayışa en yakın yeri olan olan Pera’da yerlerini almışlardır.

Francis Bedford (1816-1894), Galler Prensi VII. Edward’ın Türkiye ve Ortadoğu’ya 1862’de yaptığı geziye katılarak, Wet Collodion’lar (Islak Kolod­yum) birçok fotoğraf çekmiştir.

Gazetecilik anlayışı ile sosyal çevrenin belgelenmesi 1853 yılında Kırım savaşı sırasında başlamıştır. Osmanlı darphanesinde çalışan James Robert­son, 1855 yılında kırım Limanı, savaş planı görüntüleri ile imparatorlukta ilk gazetecilik fotoğraflarını çekmiştir.

Aynı yıllarda (1950’de) sivil havacılık tarihinde ilk kez bir yolcu uçağı düşerek yandığında tüm mürette­bat ölmüştür. Bu uçak kazası Türkiye gazeteciliğinde bir başka yeniliğe yol açmıştır. Hür­riyet, olayın fotoğraflarım ilk kez ertesi günü “hakkı mahfuzdur” notu koyarak yayımla­mıştır