FOTOĞRAF TARİHİ - Deneme Sınavı - 7

George Eastman (1854-1932)1880’lü yıllarda başladığı üretimlerinde önce kâgıt, daha sonra da modern fotoğrafçılığın başlangıcına işaret eden selüloid tabanlı rulo film geliştirmiştir. 1889 yılında Kodak kamerası, 100 poz içeren film rulosu ile birlikte piyasaya sunulmuştur. Fotoğraf makinesini fabrikaya göndermek şartıyla , film yıkama ve baskı işlemleri hizmeti birlikte verilmiştir. 1 yıl sonra ise bir dolar fiyat biçerek Browne marka makinaları piyasaya sürmüştür. Bunu kullanan amatörler, makinelerin fabrikaya göndermeye gerek kalmadan filmlerin kendi başlarına değiştirebilmişlerdir. Devrim niteliğindeki bu ürün, fotoğrafın inanılmaz bir hızla halk arasında yaygınlaşmasını sağlamıştır.

Mozaik Kart: Kesilmiş portre fotoğraflarının karışık ve keyfi bir düzenleme içerisinde bir yüzeye yapıştırılıp yeniden fotoğraflanarak tek bir görüntü hâline getirilmesidir. Gazetecilerin atölyesine akın ettiği ve halk arasında gittikçe popüler birisi hâline gelen Disder, haftada iki frank ödeyen abonelerine, ünlülerin kartvizit formatında portresini ve yanında yaşam öyküsünü içeren bir brosür bile göndermiştir. Biriktirdiği bu ünlülere ait bu portrelerin 1863 yılında patentini aldığı “mozaik kart”lara dönüştürmüştür.

Çizime ilişkin bir el becerisine ihtiyaç duyulmaksızın, görüntülerin en ufak ayrıntılarına varıncaya dek, mekanik bir araçla kopyalanabilmesiyle elde edilen kopyalara fotoğraf denir. Duyarlı bir yüzeye ışık yansıtılmasıyla mekanik bir şekilde oluşur. Işığa duyarlı kimyasallar hızlandıkça, objektiflerin ışık geçirgenlikleri arttıkça ve duyarkatı taşıyan zeminler saydamlaştıkça fotoğrafların kalitesi de artar. Bu nedenle doğru ifadeyi içeren cevap C'dir.

Fotoğraf adı verilen buluşun gerçekleşmesi için çok uzun yıllar boyunca birbirlerinden ayrı olarak optik ve kimya alanında geliştirilen fikir ve malzemelerin bir araya getirilmesi gerekmiştir. Bunu gerçekleştiren ilk kişi Nicephore Niepce'dir. Niepce, "Helyografi" adını taşıyan bir görüntüleme tekniğini de bulan kişidir. Doğru cevap A'dır.

Portre fotoğrafçılığı olarak adlandırılan fotoğrafın bu kullanım alanı, öncelikli olarak insanlığın kendi görüntüsüne olan açlığını tatmin etmek üzere hizmet vermiştir. Çünkü resim sanatı, toplumun tüm bireylerine bu özgürlüğü tanıyamamıştır. Bireylerden sonra geriye artık aile ve toplumların tarihini oluşturmak kalmıştır. Zamanla aile albümlerinin içerisine dâhil olan toplumun önde giden liderlerinin, topluma yön veren bilim ve sanat insanlarının portreleri, gün gelmiş dönemlerinin toplumsal yapısını ortaya çıkartan belgelere dönüşmüşlerdir. Doğru cevap D'dir.

Hemen hemen tüm fotoğraf tarihinin üzerine kurulu olduğu negatif-pozitif ilkesini somutlaştıran Kalotip yöntemi, fotoğrafçılığı çoğul baskı devrine sokmuştur. Çekim yapıldıktan sonra banyo edilerek gizli görüntü olmaktan çıkarılan negatif bir görüntüden, artık birçok pozitif görüntü elde edilebilmektedir. Üstelik negatifin pozladıktan sonra saklanabilme ve daha sonra basılabilme avantajı vardır. Talbot’un yönteminin bu özelliği, dagerotip’in varsayılan avantajlarına meydan okumuştur.Doğru cevap D'dir.

Bu yöntem ile fotoğrafların boyutları küçüldüğü için, maliyetleri ve dolayısıyla da fiyatları düşmüştür. Ayrıca fotoğrafçıların satışları ve kâr oranları yükselmiştir. Böylelikle fotoğraf çok daha büyük bir alıcı kitlesiyle buluşmuştur. Doğru cevap A'dır.

Kesilmiş portre fotoğraflarının karışık ve keyfi bir düzenleme içerisinde bir yüzeye yapıştırılıp yeniden fotoğraflanarak tek bir görüntü hâline getirilmesine Mozaik Kart denir. Doğru cevap E'dir.

Nadar'ın üslubundaki sadelikle beraber modelinin duruşuna, fakat özellikle de yüz ifadelerine fazlasıyla önem vermesi, portresini çekmekte olduğu kişinin kendi kimliğini fotoğrafında daha baskın bir şekilde yansıtabilmesini sağlamıştır. Böylelikle kişinin karakteristik özelliklerini çok daha görünür kılmıştır. Nadar’ın fotoğraf tarihinin erken dönemlerinde gerçekleştirmiş olduğu bu özgün yaklaşımı, çağının en önemli şahsiyetlerinin de konu alındığı, yüzlerce portreyi içeren koleksiyonunda kolaylıkla görülebilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Bertillon görevli olarak çalıştığı karakolda, suçluların kimlik tespitlerini yapmak amacıyla onların yüz ölçümlerini almış ve bunlar üzerine belli bir standart geliştirmiştir. 1880’lerde Bertillon’un geliştirmiş olduğu bu (antropometrik) sistemle birlikte, sanık fotoğraflarının çekilmesi standart bir ilke hâline gelmiştir. Doğru cevap C'dir.

1865 yılında Alexander Gardner (1821-1882) adında İskoçyalı bir fotoğrafçı suçlu portrelerine bambaşka bir anlam kazandırmıştır. Amacı, ne suçlu olan kişilerin yüzlerini ortak bir noktada buluşturmaya yönelik bir sınıflandırmada bulunmak, ne de bu suçluya ilişkin bir kimlik belirleme dosyası oluşturmaktır. Gardner, ölümü bekleyen Paine’ı konu aldığı ünlü fotoğrafıyla, Bayard’ınkinden çok daha büyük toplumsal bir meseleye dikkat çekmiştir. Doğru Cevap E'dir.

Özellikle kuru levhaların piyasaya sürüldüğü 1870’lerden sonra bireyin kendi portresine sahip olması fazlasıyla kolaylaşmış olsa da zahmetli üretim süreci fotoğrafın yaygınlaşmasında büyük bir engel oluşturmaktadır. Ayrıca hala profesyonel bir fotoğrafçıya da ihtiyaç duyulmaktadır. George Eastman (1854-1932) bu sorunu fark etmiştir. Böylece 1880’li yıllarda başladığı üretimlerinde önce kâğıt, daha sonra da modern fotoğrafçılığın başlangıcına işaret eden selüloid tabanlı rulo filmi geliştirmiştir. Doğru cevap B'dir.

Nicéphore Niépce, Louis-Jacques-Mandé Daguerre, Hippolyte Bayard, William Henry Fox Talbot, David Octavius Hill, Robert Adamson, André Adolphe Eugène Disdéri, Gaspar Félix Tournachon (Nadar), Alphonse Bertillon, Alexander Gardner, John Thomson, Edward Sheriff Curtis, George Eastman, fotoğrafın bulunma, gelişme ve yaygınlaşma dönemlerinde, fotoğraf tarihine damgasını vuran isimlerdir.

Joseoh Niépce fotoğraf oluşturma ile ilgili ilhamını Litografi denilen kireç taşı üzerine yağlı mürekkeple çizilmiş şekil ve yazıların basım sanatından aldı. Bu sanat 1813 yılında Fransayı sallamış olsa da buradan aldığı fikirle Helyografi olarak adlandırdığı ışığa duyarlı yüzey üzerinde görüntü elde etmek için kullandığı yöntemi geliştirdi.

Bir kişinin yüzünün onun kimliğini gösterecek şekilde resim, fotoğraf vb. yöntemlerle yapılmış tasvirine portre denir.

Talbot’un geliştirdiği, yarı saydam durumdaki kâğıt üzerinde fotoğraf negatifleri elde etme yöntemine kalotip denir.

Fotoğrafın negatif film üzerine kaydedilmesi ikinci bir buluş olarak tarihteki yerini almıştır. Bu buluş William Henry Fox Talbot (1800-1877) tarafından ortaya konmuştur.

Carte-de-visite” yöntemi ile ünlülere ait portrelerin ticaretin başlamıştır.

Tıp eğitimi alan, karikatür yapan ve asıl adı Gaspar Félix Tournachon (1820-1910) olan Nadar, günümüzde de etkisini sürdüren, ışık kontrolü, netlik, kişiliği tanımlayıcı ifadeyi aktarabilme, vb. gibi portre fotoğrafının gelenekselleşmiş ögelerini daha o tarihlerde uygulamış ünlü bir sanatçıdır.

Nadar, 1858’de havadan yeryüzünü, Paris kanalizasyon şebekesini ve 1861’de de yapay ışığı kullanarak Paris’in altında bulunan oda mezarlarını fotoğraflayan ilk kişi olmuştur. Birkaç yıl süren şaşalı döneminin ardından fotoğraftan uzaklaşmış olsa da ortaya koymuş olduğu çalışmalarıyla tarihin en büyük portre fotoğrafçıları arasında yer almıştır.