FOTOĞRAF KÜLTÜRÜ

Soğuk iletişim araçlarında alıcının mesajı anlayabilmesi için birden fazla duyu organını kullanması ve çaba harcaması gerekir. İzleyici eksik bırakılan kısımları anlamlandırmak için etkin olmak durumundadır. Sıcak iletişim araçları tek bir duyu üzerinden bilgi aktarımı gerçekleştirir. Bu durumda gazete tek bir duyu organına -göze- hitap ettiği için sıcak bir iletişim aracıdır.

McLuhan’a göre iletişim teknolojileri toplumsal yaşam için belirleyici bir konuma sahiptir. Elektronik araçların gelişmesiyle birlikte, kitle iletişim araçları dünyayı tek bir evrensel köye dönüştürmüştür.

Soruda verilen unsurlar farklı zaman dilimlerinde ortaya çıkmış ve farklı teknolojileri kullanmışlardır. Buna rağmen verilen görüntü üretme yöntemlerinin hepsinde görüntü optik kullanılarak elde edilir. Birbirleri içinde ortaya çıkan araçların kullanımı, bir yeniden yapılanma durumunu içermektedir. Sözü edilen yeniden yapılanmada karanlık kutunun bir delik şeklindeki görüntü oluşturan teknolojisi, fotoğraf makinesinde yeniden yapılandırılarak objektif haline gelmiştir. Yine karanlık kutu aygıtını içine ışık sızdırmayan yapısı, fotoğraf makinesinde gövdeyi oluşturmuştur. Aynı yapı, film kamerasında da yer almıştır. Video kamerasında ise optik sistem aynı şekilde korunurken, içine ışık sızdırmayan fotoğraf makinesinin gövdesi, elektronik teknolojisiyle yeniden yapılandırılmıştır. Özetle bütün bu gelişmelerde değişmeyen unsur optikten görüntü elde edilmesi olmuştur.

Remediation denildiğinde önceki-sonraki yani eski-yeni kitle iletişim araçları arasındaki ilişki anlaşılır. Günümüzde kullanılan iletişim araçlarının çoğu kendinden önceki araçların özelliklerini de taşır. Bu durum remediation kavramı ile ifade edilir.

Yeni fotoğrafta görüntü sayısal ortama kayıt edildiğinden filme ihtiyaç duyulmaz.

Fotoğraf icadı, fiziksel gerçekliğin aktarılmasında devrim niteliğinde bir gelişme sağlamıştır. Gerçekliğin aktarılmasında ilk kez insan eli devre dışı kalmış, fiziksel gerçeklik mekanik olarak kaydedilip, yeniden üretilmiştir.

Modern beğeni üzerine en köklü etkiyi sanatın sanayileşmesi yaratmıştır. İmgenin başta fotoğraf olmak üzere litografi ve gravür gibi baskı teknikleri ile çoğaltılması sanat yapıtının zaman içerisinde kazandığı “aura”sını yitirmesine neden olmuştur. Yukarıdaki seçenekler göz önünde bulundurulduğunda doğru cevap fotoğraftır.

Bilgisayar ve uydu teknolojilerinin gelişmesi bir çok alanda etkili olduğu gibi fotoğraf ve fotoğrafçılık üzerinde de etkili olmuştur. Optik ve çerçeveleme sistemleri artık sayısal teknolojilerle desteklenen donanım ve yazılımlarla çalışmaktadır. Bu şekilde, fotoğraf artık yeni bir çevrenin parçası haline gelmiştir. Bu geniş çevre, bilgisayar tabanlıdır ve bir ağ sistemi yoluyla bütün kitle iletişim araçlarını içine almıştır. İletişimin küreselleşmesi olarak da ifade edilen bu süreçte yeni medya araçları başat rol oynamaktadır. Ağ benzeyen yapısı ile merkezsiz, hiyerarşik olmayan bir iletişim süreci oluşturmuştur.

Bu yeni dönem hız, paylaşım, zaman-mekan sıkışması, iletişimin küreselleşmesi, bilginin akışkanlık kazanması gibi bir farklı özelliği bulunmaktadır. Bunlardan birisini de yapay gerçeklik oluşturur. Yapay gerçeklikte bir nesnenin fotoğraf makinesi yoluyla kaydedilen fiziksel gerçekliği, bu nesne ile doğrudan ilişkisi olmayan bir başka fiziksel gerçekle birleştirilerek yeni bir gerçeklik oluşturulur. Bu durum yeni fotoğrafın bir özelliğidir.

Marshall McLuhan'a göre iletişim teknolojileri toplumsal yaşam için belirleyici bir konuma sahiptir. Elektronik araçların gelişmesiyle birlikte, kitle iletişim araçları dünyayı tek bir Evrensel (Global) Köy’e dönüştürmüştür.

Eski-yeni araçlar arasındaki ilişkiyi bizler en görünen ve yaşanılan şekliyle bilgisayarlarda gördük. Daktilonun yerini alan ilk bilgisayarlarla 1970’lerde tanıştık. 1980’lere gelindiğinde ise artık eski araç daktilonun yerini, yeni araç olarak masa üstü bilgisayarlar aldı. Bu şekilde bilgisayar yeni bir araç olarak toplum içinde yerini aldı.

Eski-yeni fotoğraf açısından da teknoloji yönüyle üzerinde durulması gereken bazı başlıklar vardır. Eski fotoğraf açısından düşünüldüğünde fotoğraf çeken açısından temel belirleyiciler; Akıl, Zekâ ve Deneyim gibi kavramlar iken, yeni fotoğraf açısından ise Smart kavramıdır.

Eski-yeni fotoğraf denildiğinde, insanlık tarihinde analog ve sayısal olarak adlandırılabilecek iki farklı dönemden söz edilmektedir. Bunlar sadece iki farklı teknolojik dönem
değil, aynı zamanda, iki farklı düşünce biçiminin dönemidir. İnsan yaşadığı ortamın içinde bulunduğu çevrenin etkisinde kaldığı gibi döneminin teknolojisini kullanırken, bu teknolojiyle uyuma yönelme durumundadır.

Yeni Fotoğraf: Teknolojik yapısı gereği sayısal dünyanın bir parçasıdır. Fotoğraf makinesi görüntü üreten bir aygıt olarak kullanılırken, bilgisayar yazılımları yoluyla fotoğraf bir görsel tasarıma dönüşmüştür.

Sayısal teknolojinin temel belirleyici özelliği olan verileri basamaklayarak işlemesi,
yeni fotoğrafın da belirleyici özelliğidir. Sayısal olarak ifade edilen her olgu 0-1 ya da Evet/Hayır şeklinde birimlere ayrılarak değerlendirilir. Sayısal fotoğraf denildiğinde, tek bir bütün olarak fotoğraf değil, küçük noktalardan oluşan bir bütünü düşünmek gerekir. Başka bir deyişle kolaylıkla dağıtılabilen ve yeniden istenilen şekilde birleştirilen görüntülerden söz edilmektedir. Sayısal teknolojinin ortaya çıkardığı bu durum, fotoğrafın bazı temel konularını yeniden tartışılır hale getirmiştir. Fotoğrafın belge ve gerçeği temsil etme özelliği, sayısal fotoğraf döneminde ne duruma gelmiştir Piksellerden oluşan ve bir ağ sistemi içinde yer alan fotoğrafın belge olma özelliği ve gerçeği temsil etmesi döneme özgü olarak yeniden tartışılmaya başlanmıştır. Dolayısıyla B seçeneğindeki belge geçerliliği artmamış azalmıştır.

Gerçeklik konusuyla ilgili olarak bu yeni dönemin kendine özgü özelliği olan yapay gerçeklik konusunu da açıklamak gerekir. Remediation döneminin diğer bir belirleyici özelliği olan yapay gerçeklik, belki de yeni fotoğrafın ta kendisidir. Evet, yeni fotoğraf bir yönüyle yapay gerçekliktir. Gerçek sadece fotoğraf makinesi yoluyla resmedilmemektedir. Sıradan bir fotoğraf, yazılımlar yoluyla yeni bir gerçek olarak fotoğraf adıyla üretilmektedir.

Fotoğrafın “ölümü” ister analog eskime ister fotoğrafın medya kanallarında yitimi anlamlarına gelsin, perspektif sisteminin temel ilkeleri bilgisayar sistemlerine aktarıldığı anda ilan edilmişti.

Bilgisayar meta-sistem olarak çeşitli fotoğraf türlerini ve hatta kitap, sinema ve müzik gibi diğer medya türlerini de teknolojik olarak bünyesinde eritmiş olsa da, söz konusu fotoğraf ve medya türlerinin kimliklerini bir ölçüde korumayı başarmış olmaları şaşırtıcıdır.

Yeni fotoğraf eski fotoğraf gibi teknoloji ağırlıklıdır. Fotoğrafın ortaya çıkmasında teknoloji belirleyicidir. Bu belirleyiciliği teknolojinin değil fotoğraf çekenin yönetmesi gerekir.
Eski-yeni fotoğraf, değişim teknolojisinin ve değişen toplumsal yaşamın içinde yer alır. Fotoğrafın yüzey üzerine kaydetme, çoğaltma ve sanatın ortamındaki yeri devam etmektedir.