FİZİKSEL REHABİLİTASYON

Öz bakım; beslenme, giyinme, yıkanma, cilt bakımı ve temizliği kapsamaktadır.

Günlük işlerin bağımsız sürdürülebilmesinde önemli bir husus da mobilitedir. Mobilite ile ilgili geliştirilmiş yardımcı teknoloji ile yatarken, otururken, ayakta dikilirken, yürürken ve bir yerden bir yere inip binerken konfor ve güvenlik artmaktadır. Mobilite için farklı şekil ve özellikte baston ve yürüteçler kullanılmaktadır.Ayrıca tekerlekli sandalyenin seçimi ve eğitiminin verilmesi ile erişim sorunları azaltılabilir.

Ofset Baston

Vücut yükü kollar vasıtası ile bu bastona aktarılmaya çalışılır. Diz ve kalça eklemindeki hastalıklarda ve sorunlarda kullanılır, tutacak kısmının ön tarafı kavislidir.

Yürüteçler

Bacaklarında zayıflık ve denge problemi olan kişilerde istikrarlı duruş, vücut ağırlığı taşıtma ve yürümede yükün azaltılmasında kullanılan araçlardır. Bu cihazlarla dönüş yapma ve cihazı kontrol etmede bazı yaşlılar sorunlar yaşayabilmektedir. Cihazlar genellikle öne eğilerek kullanıldıklarından sırtta eğilmeyi artırabilir. Yürüteçlerle merdiven inip çıkmak bastondaki gibi mümkün olamaz.

Hasta ayakta dururken el bileğinin vücuda değdiği yerin hizası belirlenir. Bu hiza baston ve yürüteç için önemli yüksekliktir. Bu aletlerin elciklerini bu yükseklikte tutarken dirsek 15 ile 30 derece arasında bükülü olmalıdır.

Koltuk altı tip (Aksillar) koltuk değneklerinini kullanırken değnek, ayağın yaklaşık 5 cm dışında ve 15 cm önünde durmalı, yastık destek noktası ise koltuk altının 4-5 cm altında olacak şekilde ölçü alınmalıdır. Dirsek 30 derece bükük olacak şekilde elcik kısmı aşağı ya da yukarı ayarlanmalıdır.

Ön kol destekli (Kanedyen) tipte ön kolu tutan parçası dirsekten 2,5-4 cm aşağıda ol- malı, değnek ayağın yaklaşık 5 cm dışında ve 15 cm önünde durmalı, dirsek 15-30 derece arasında bükülü durmalıdır.

Platform tipte ön kol yere paralel ve dirsek 90 derecede durmalıdır.

Tekerlekli sandalye kullanan bireylere bakıldığında daha çok eklem sorunları, sinir sistemi hastalıkları, felçler, kemik yapı sorunları, ampütasyon, kalp akciğer sistemi yetersizlikleri tanıları olan yaşlılar görülmektedir.

Ev/Apartman Girişi

Apartman girişi, koridorlar ve ev kapısı önü eşit miktarda aydınlatılmalıdır. Tercihen harekete duyarlı aydınlatmalar apartman kapılarına konmalıdır.

Merdivenlerdeki kırıklar, oynayan mermer-granitler tamir edilmelidir.

Merdivenlerde kaymayan malzeme-kaplama seçilmelidir.

Koridor, asansör yanı ve katlar arası duvarlara tırabzanlar konmalıdır.

Tırabzanlar kesintisiz olarak yukarı katlara kadar yapılmalıdır.

Tırabzanlar yaşlı bireylere uygun yükseklikte monte edilmelidir.

Apartman koridorlarında ve kapı önlerinde yaşlının takılacağı gereksiz ayakkabı,oyuncak (bisiklet, top vb.), eşya bulunmamalıdır.

Merdiven kenarlarına renkli kaymaz bantlar yapıştırılmalıdır.

Apartmanlarda yetişkin tekerlekli sandalyenin ve refakatçisinin binebileceği büyüklükte asansörler olmalıdır.

Asansör önü alan manevra yapmaya yetecek kadar geniş olmalıdır.

Katlar arası tavan aydınlatması da yeterli olmalıdır.

Evin İçine Yönelik Düzenlemeler

Yaşlılar genellikle elektrik faturalarını fazlaca önemsemekte ve genellikle kısıtlamalara gitmektedirler. Ancak ev içi eşit düzeyde aydınlatılmalıdır.

Elektrik anahtarları (tercihen yeni dokunmatik olanlar) ve prizler yaşlının kolaylıkla erişebileceği yükseklikte konumlandırılmalıdır.

Uzun ömürlü, aşırı ısınmayan, yüksek Wattlı (80, 100W ve üzeri) teknolojik ampuller seçilmelidir.

Işığı ciddi oranlarda kesen avizeler-aplikler tercih edilmemelidir.

Ömrünü tamamlayan ampülleri, yaşlının başkalarına değiştirtmesi söylenmelidir;

karanlıkta, merdiven vs. kullanarak yüksekten düşme riski artırılmamalıdır.

Koridor gibi yerlerde gece düğmeyi bulmayı çalışmak yerine, harekete duyarlı aydınlatma teknolojileri tercih edilmelidir.

Ev içindeki koridorların bir tarafına da tırabzan takılmalıdır.

Tırabzanlar uygun yüksekliğe, dübeller vasıtasıyla çok sıkı sabitlenmelidir.

Ev içi eşikler kaldırılmalı ya da renkli kaydırmaz bantla kenarları bantlanmalı, görünür hâle getirilmelidir.

Halı ve kilimlerin altına kaydırmazlar yapıştırılmalıdır.

Mümkünse takılmaları engellemek ve güvenli mobilite için ev içi duvardan duvara halı kaplatılmalıdır.

Islak zeminlerde de uygun kaydırmaz yolluklar-kaplamalar kullanılmalıdır.

Halıların üzerinden yaşlının ayağının takılabileceği her şey kaldırılmalıdır.

Banyo

Banyo zemini, duş kabini varsa küvet içi kaydırmaz halı-paspasla kaplanmalıdır.

Evde tekerlekli sandalye kullanan varsa lavabo seviyesi aşağıya alınmalıdır.

Su sıcaklığı önceden sabitlenmelidir. Özellikle duyu kaybı olan yaşlılar (felçliler,şeker hastaları).

Elektrikli aletler fişte takılı kalmamalıdır.

Saç kurutma makinesi banyo dışında kullanılmalıdır.

Alafranga tuvalet için yükselticiler kullanılmalıdır.

Yaşlının kullandığı ilaçlar büyük harflerle etiketlenmeli ve nemden etkilenmeyecek şekilde dolaba konmalıdır.