FİZİKSEL REHABİLİTASYON

Yaşlanma sürecinde görme işlevleriyle ilgili çeşitli değişiklikler gerçekleşmektedir. Bunlar;
• Görme alanında azalma
• Görme keskinliğinde değişiklikler
• Gözde aydınlatma gereksiniminin artması
• Karanlık-aydınlık uyumunda gecikme
• Kontrastlığı artırma ihtiyacı
• Göz uyum gücünde azalma
• Renkli görme ve derinlik algısında değişiklikler olarak sıralanabilir.  Göz renginde değişiklik bunlar arasında yer almaz. Doğru cevap C'dir.

Görme keskinliğinde yaşlılık döneminde azalma nedenleri; lens kalınlığında artış ve esnekliğinde azalma, göz bebeği ve iriste değişiklikler olarak sıralanabilir. Ayrıca beyinde ve retinada bazı değişiklikler de görme keskinliğini azaltıcı rol oynamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yaşla birlikte lens kalınlaştıkça ve sarı renge dönüştükçe dalga boyu daha kısa olan renklere karşı hassasiyet azalmaktadır. Özellikle mavi, yeşil ve mor renkleri ayırt etme becerisi azalmaktadır. Hafif pastel renkleri ve tek renkleri ayırt etmek yaşlı bireylerde güç olabilir. Doğru cevap A'dır.

Yaşlılığa bağlı gelişen duyusal işitme kaybı ile cochlea organındaki duyusal saç hücrelerinin dejenerasyonu ve epithelial zayıflama sonucu yüksek frekanslı sesleri işitmede kayıp oluşur. Yaşlılığa bağlı gelişen sinirsel (nöral) işitme kaybı ise cochlea sinirindeki dejeneratif değişiklikler ve sinir yolağı boyunca bulunan sinir hücrelerindeki kayıplar sonucu gelişir. Doğru cevap D'dir.

Yaşla ilişkili işitme kaybı için risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir: 
• Alkol kullanma; diğer beslenme faktörleri ile etkileşime girebilir (özellikle B 12 vitamini).
• Aile öyküsü; işitme kaybının başlangıcı ve şiddetini etkileyebilir.
• Östrojen ve aldosteron hormonu; işitme kaybına karşı koruyucu olabilir.
• Progesteron hormonu riski artırabilir.
• Yasa dışı ilaç kullanımı; extacy işitme sinirleri için toksik etki oluşturabilir.
• Endüstriyel kimyasallar; özellikle toluene ve styrene.
• Erkek cinsiyet; erken yaşta başlangıç ileri yaşlarda şiddetli işitme kaybı riski.
• Tıbbi durumlar; şeker hastalığı (diabet), böbrek yetmezliği, aterosklerozis, bağışıklık sisteminin zayıflaması, kafa travmaları.
• İlaçlar; steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar, diüretikler, salisilatlar, asetaminophen.
• Gürültü; mesleki, serbest zaman ve askeri alanda oluşan sesler.
• Sigara kullanımı; işitme kaybı üzerinde küçük bir etkisi vardır.
• Vitamin alımı; B12, C, E veya beta karotenin işitme kaybı riskini azalttığına dair kanıt yok.
• Folik asit ve omega 3 yağ asitlerinin kullanımı yaşla ilişkili işitme kaybını yavaşlatabilir. Buna göre östrojen ve aldosteron hormonu; işitme kaybına karşı koruyucu olabilir. Doğru cevap D'dir

Yaşlılarda tat ve koku duyusunu pek çok faktör etkilemektedir
1. Nörolojik faktörler:
• Alzheimer hastalığı
• Yüz felci
• Yüz sinirinin bir dalında hasar (chorda tympani)
• Epilepsi
• Kafa travması
• Kronik alkol kullanımı ve uzun süreli aç kalma (korsakoff sendromu)
• Multiple sklerozis
• Parkinson hastalığı
• Tümör ve lezyonlar

Doğru cevap E'dir.

Tat tomurcukları, dilin ön kısmında yer alıp tatlı ve tuzlu tatlardan sorumludur ve ilk önce bu duyular körelmeye başlar. Daha güçlü tatlar bu körelmeye başlayan tatları uyarabilir ve bu nedenle yaşlı bireyler yiyeceklere daha fazla tuz ve şeker ilavesi yaparlar. Doğru cevap C'dir.

Yaşlı bireyler hipotermi riskine karşı bazı özel önlemlerin alınması gerekir. Bunlar;
• Oda ısısı en az 21˚C olmalıdır.
• Yaşlı bireye yeterli kıyafet giydirilmelidir (uzun içlikler).
• Yeterli beslenmesi sağlanmalı ve sıcak içecekler içirilmeli.
• Ortam ısısı dijital ısı ölçer ile takip edilmeli ve yaşlının kaldığı ortamda otomatik
devreye giren ısınma sistemi tercih edilmelidir.

Doğru cevap B'dir.

Dokunma duyusundaki değişiklikler yaşlıların diğer duyu sistemlerine (örneğin görme) bağımlılığını artırır. Yaşla birlikte deri ısısında duyusal değişiklikler daha az olup vücut ısısını düzenlemeyle ilgili problemler daha olasıdır. Yaşlı kişilerde el ve ayakların oldukça sıcak ve soğuk olması, gençlere kıyasla el ve ayaklarda ısı eşiğinin arttığını yansıtmaktadır. Yaşla birlikte ısıya hassasiyet azalmakta olup uzuvlarda hassasiyet özellikle ayaklarda daha fazladır. Yaşlı bireylerde ısı hassasiyeti gövdede uzuvlara kıyasla daha yavaştır. Doğru cevap E'dir.

Huzurevi ve bakım merkezlerindeki fiziki düzenlemede, giriş zemin seviyesinin üzerinde ise tekerlekli sandalye kullanıcıları için yapılacak rampa genişliği en az 90 cm, eğim
%5 olmalıdır. doğru cevap B'dir.

Yaşam boyunca bireyler duyu organları vasıtasıyla vücudun içinden (örneğin hareket hissi) ve dışından (örneğin görsel, işitsel) gelen bilgileri toplar ve bu bilgileri beyinde işlemleme sürecinden geçirerek uygun yanıtlar (davranış, hareket) oluştururlar.

Yaşlanma sürecinde
görme işlevleriyle ilgili çeşitli değişiklikler gerçekleşmektedir (Wharton, 2012). Bunlar;
• Görme alanında azalma
• Görme keskinliğinde değişiklikler
• Gözde aydınlatma gereksiniminin artması
• Karanlık-aydınlık uyumunda gecikme
• Kontrastlığı artırma ihtiyacı
• Göz uyum gücünde azalma
• Renkli görme ve derinlik algısında değişiklikler

Görme Keskinliği; görme alanındaki nesnelerin detaylarını gözün ayırt edebilme kapasitesidir.

Yaşlı bireylerde kitap veya gazete okuma gibi daha uzun
süreli görme etkinlikleri için ışıklı merceklerden yararlanılabilir.

Yaşlı bireylerde bu görme sorununa yönelik ışıklandırma konusunda bazı değişikliklerin yapılması gerekir. Örneğin tavan aydınlatma yerine zemin aydınlatma.

Işığa Duyarlılık (Kamaşma); yaşlanma sürecinde lenslerin netliğini kaybederek bulanıklığında artış olması net görmeyi engellemektedir.

Karanlığa Uyum; belirli bir süre karanlıkta kaldıktan sonra gözlerin görmeye ilişkin hassas olma becerisidir.

Göz Uyum Yeteneği; gözün değişik mesafelerdeki nesnelerin keskin şekillerini bağımsız olarak seçmeye kendisini alıştırma yeteneğidir.

Renk; yaşlanma süreciyle birlikte renkleri algılama, fark etme ve ayırt etme becerileri azalmaya başlamaktadır.

İletimsel işitme kaybı olan yaşlılarla konuşurken yaşlı bireyin konuşulanları daha net işitebilmesi ve anlayabilmesi için konuşanın ses volümünü artırması uygun bir müdahale yaklaşımı olacaktır.