FİZİKSEL REHABİLİTASYON

Yaşlı birey; kronik sorunları olan, homeostazisi kolay bozulan, uzun süreli değişikliklere uyum sağlaması zaman alan, adaptasyon kapasitesi azalmış bireydir.

Homeostazis insan vücudunun iç dengesini tanımlar.

Bireyin omurgalardan öne doğru eğik, dizlerde ve bacaklarda bükülme eğilimi Fleksiyon Postürü olarak tanımlanır.

Yaşla birlikte görülen boy kısalığının nedenleri;

1. Eklem kıkırdaklarının ve özellikle omurlar arası disklerin bozulması,

2. Kemik kitle ve kuvvetinin azalmasına bağlı olarak kemiklerin deforme olması,

3. Kas gücünde azalma,

4. Dimdik duramama.

Yaşla birlikte kemik iliğinde kan hücrelerinin üretimi de azalır ancak anemi, enfeksiyon gibi herhangi bir nedenle ihtiyaç artmadıkça herhangi bir sorun görülmemektedir.

Atrofi; kas lifi sayı ve hacminin azalması, kasın zayıflamasıdır.

Akciğerlerdeki değişiklikler

• Bronşiollerde daralma

• Alveollerde genişleme

• Epitel hücrelerinde değişiklikler

• Trakea ve bronş kıkırdaklarında kemikleşme

• Lenf dokusunda azalma

• Plevrada (akciğer dışını saran zar) kalınlaşma

Yaşlı bireyin bakımı planlanırken normal fizyolojik değişiklikler göz önünde tutularak fizyolojik, sosyoekonomik ve psikolojik değerlendirmeleri yapılmalı, genel ve özel bakım gereksinimleri saptanmalıdır. Bu amaçla yaşlı bireyin; • Sağlık/tıbbi tedavi öyküsü, • Sistemlere ilişkin fonksiyonel durumu ve kayıpları, • Günlük yaşam aktivitelerini yerine getirme düzeyi/ yeterliliği, • Fiziksel/ hareket etme kapasitesi, • Bilişsel, zihinsel ve psikolojik durumu, • Sosyal durumu değerlendirilmelidir.

Endokrin Sistemde meydana gelen değişiklere bağlı olarak • Halsizlik, yorgunluk • Menapoz, antropoz • Glikoz intoleransı • İnsülin direnci • Tip 2 diyabet • Hipotiroidzm (troid hormonunun yetersizliği) • Hiperparotroidzm (parothormonun aşırılığı) görülebilir

Peristaltik hareket; iç organlarda sürekli devam eden, ritmik, kasılma gevşeme hareketidir.

Eğer şeker hastalığı kontrol altında tutulamazsa duyu kaybı kesilen alanın üst kısmında da devam eder ve bacak daha yukarıdan tekrar kesilmek zorunda kalınabilir. Bunun bazı sonuçları vardır.

• Uzuv kaybı/ kaybedilen uzvun fonksiyonunun kaybı

• Uzun süre yatak istirahatı ve yatak komplikasyonları (bası yarası, akciğer enfeksiyonları, kontraktür…..) gelişme riski

• Bağımsız hareket etme yeteneğinin ortadan kalkması

• Başka birine bağımlı olma gerçeği

• Proteze uyum süreci ve protezle yaşam

Yaşlanma genetik, çevresel faktörler, yaşam tarzı, beslenme şekli, kronik hastalıklar ve bedenimizin bu hastalıklarla başa çıkma becerisine göre bireysel farlılıklar gösterir.

Dünya Sağlık Örgütünün 1998 yılı raporuna göre kronolojik yaş sınıflandırması;

45 – 59 yaş arası orta yaş,

60 – 70 yaş arası yaşlılık,

75 – 89 yaş arası ileri yaşlılık,

90 yaş ve üzeri ise ihtiyarlık olarak belirtilmiştir.

Yaşlı birey; kronik sorunları olan, homeostazisi kolay bozulan, uzun süreli değişikliklere uyum sağlaması zaman alan, adaptasyon kapasitesi azalmış bireydir.

Yaşla birlikte görülen boy kısalığının nedenleri;
1. Eklem kıkırdaklarının ve özellikle omurlar arası disklerin bozulması,
2. Kemik kitle ve kuvvetinin azalmasına bağlı olarak kemiklerin deforme olması,
3. Kas gücünde azalma,
4. Dimdik duramama.

Kabızlığı önlemek için;

Posalı (lifli) besin alımının artırılması,

Her gün düzenli tuvalet alışkanlığının kazanılması ve

Aktivite düzeyinin artırılması önerilmektedir.

Gerektiğinde hekim önerisi ile bağırsak hareketlerini artırıcı ilaçlar kullanılabilmektedir.

Şeker hastalığına bağlı, duyu kaybı ve ayaklarda yara oluşması ‘diyabetik ayak’ olarak tanımlanır. Yaraya iyi bakılmadığında genellikle genişler ve derinleşir ve sonuçta da uzvun kesilmesi gerekebilir. Eğer şeker hastalığı kontrol altında tutulamazsa duyu kaybı kesilen alanın üst kısmında da devam eder ve bacak daha yukarıdan tekrar kesilmek zorunda kalınabilir. Bunun bazı sonuçları vardır.

Uzuv kaybı/ kaybedilen uzvun fonksiyonunun kaybı

Uzun süre yatak istirahatı ve yatak komplikasyonları (bası yarası, akciğer enfeksi-

yonları, kontraktür.....) gelişme riski

Bağımsız hareket etme yeteneğinin ortadan kalkması

Başka birine bağımlı olma gerçeği

Proteze uyum süreci ve protezle yaşam

Sık görülen sorun ve hastalıklar

Uçuklar

Cilt kanseri

Mantar ve diğer deri hastalıkları

Nasır

Tırnak kalınlaşması

Tırnak kıvrılması