FİZİKSEL REHABİLİTASYON - Deneme Sınavı - 3

Hastalarda bası yaraları, derinin diğer dokular ve kemik yüzeyleri arasında sıkışmasıyla meydana gelir. Özellikle, kemik çıkıntılarının en fazla olduğu bölgelerde daha sık görülür. Sırtüstü yatan hastalarda en sık kuyruk sokumu çevresinde ve topuklarda, yan yatan hastalarda da kalça ve ayak bileklerinde, oturma pozisyonunda ise kalçalardadır. Doğru cevap B’dir.

Bası yaraları anatomik doku kaybına göre 4 evrede incelenir:
Evre 1: Basmakla solmayan kızarıklık vardır. Fakat cilt bütünlüğü bozulmamıştır.  Doğru cevap A’dır.

Hastanın beslenme problemlerinin önlenmesi ve bakımının sağlanmasında dikkat edilmesi gereken durumlar şunlardır:

Parkinson hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, ileri yaş, genetik yatkınlık, beyin hasarı ve travmalara bağlı geliştiği düşünülmektedir. Parkinson hastalığında genellikle, istem dışı titreme, güçsüzlük, kas ve hareketlerde sertlik, hareketsizlik, hareketlerin yavaşlaması gibi durumlar görülür. Titreme genellikle el ve parmaklarda, daha sonraları kollarda dabaşlayabilir. Zamanla tablo ilerler. Bu hastaların bir kısmında bunama belirtileri de görülebilir. Parkinson’lu hastalarda görülen diğer belirtiler duruş bozuklukları, denge, yürüme problemleri, maske yüz (ifadesiz yüz), davranış bozuklukları, ruhsal çöküntü hâli (depresyon), tükürük salgısında artma, terleme, kabızlık,
idrar yapma kusurları (idrar tutamama veya kabızlık), demans (bunama), uyku bozuklukları, hafıza kaybı ve yavaş düşünmedir. Doğru cevap C’dir.

Alzheimerlı hasta ile çalışırken dikkat edilecek hususlar:
Hasta ile bebek diliyle konuşmamak gerekir. Mümkün olduğunca yetişkin biriyle konuşurken kullanılan ifadeler kullanılmalı. Fakat bu ifadeler basit ve anlaşılır olmalıdır. Asla karmaşık bir dil kullanılmamalıdır. Hasta ile sürekli aynı ses tonu kullanılarak konuşulmalıdır.Hasta ile iletişim kurulurken hastanın anlayabileceği şekilde önünde durarak ve göz teması kurarak konuşmak gerekir. Sadece sözel ifadeler kullanılmamalı, aynı zamanda, gerekirse yazı yazarak ve göstererek de anlatılmak istenen hakkında konuşulmalıdır.Hastalık dışında hastanın tedavisini etkileyebilecek faktörler unutulmamalı. Bunlar işitme ve görme kayıpları, ağrı, ilaçların yan etkisi vb.dir. İhtiyaç varsa gözlük gereksinimi ve/veya işitme problemleriyle başa çıkma stratejileri geliştirilmelidir.Aynı anda birkaç komut verilmemelidir. Onun yerine yavaş yavaş komut verilmeli, komutlar karmaşık olmamalı, eğer gerekiyorsa sık sık tekrar edilmelidir.Hasta ile çalışırken göreve değil hastaya odaklanmak gerekir. Öncelikle, hasta ile ilişkileri düzeltmek gerekir. Bunun için yakınlarından hoşlandığı aktiviteler hakkında bilgi alınabilir.Hasta ile hastanede çalışırken sadece hastane koşullarına yönelik çalışmamak gerekir. Hastanın hastaneden taburcu olacağı unutulmamalı, hasta dışarda karşılaşabileceği farklı çevreler (örneğin kaldırımlar) ve bu çevrelere uyum konusunda da eğitilmelidir.Bakım esnasında hastaların tercihleri, hoşlanıp hoşlanmadığı durumlar göz önün- de bulundurulmalıdır.Düzenli olarak egzersiz yaptırılmalı ve hastanın egzersize katılımı sağlanmalıdır. Unutulmamalıdır ki demans ve Alzheimer gibi hastalıklar kişinin değil, ailenin hastalığıdır. Bu hastaların yakınlarına büyük görev düşmektedir. Mümkün olduğunca hastanın bakımını üstlenen aile ferdinin yükü hafifletilmelidir.Hastanın boş zamanlarında oyalanması için çeşitli uğraşlar yaratarak yaşama bağlanmasını sağlamak önemlidir.Hastanın yemek yeme, giyinme-soyunma gibi günlük yaşam aktivitelerine yardımcı olmak, ilaçlarını düzenli almasını sağlamak gerekir.  Doğru cevap A’dır.

İnme için değiştirilebilir risk faktörleri ; yüksek tansiyon, şeker hastalığı, alkol sigara tüketimi, yüksek kolestorol, şişmanlık, hareketsiz yaşam tarzı, kötü beslenme şeklinde ifade edilir. Doğru cevap C’dir.

Yaşlılarda sıklıkla görülen romatizmal hastalıklar:  Kireçlenme (osteoartrit), Kemik erimesi (osteoporoz), İltihaplı eklem romatizmaları (romatoid artrit), gut hastalıklarıdır. Osteoartrit, en sık görülen romatizmal hastalıktır.  Doğru cevap A'dır.

Yaşam boyunca bireyler duyu organları vasıtasıyla vücudun içinden (örneğin hareket hissi) ve dışından (örneğin görsel, işitsel) gelen bilgileri toplar ve bu bilgileri beyinde işlemleme sürecinden geçirerek uygun yanıtlar (davranış, hareket) oluştururlar.

Yaşlanma sürecinde
görme işlevleriyle ilgili çeşitli değişiklikler gerçekleşmektedir (Wharton, 2012). Bunlar;
• Görme alanında azalma
• Görme keskinliğinde değişiklikler
• Gözde aydınlatma gereksiniminin artması
• Karanlık-aydınlık uyumunda gecikme
• Kontrastlığı artırma ihtiyacı
• Göz uyum gücünde azalma
• Renkli görme ve derinlik algısında değişiklikler

Görme Keskinliği; görme alanındaki nesnelerin detaylarını gözün ayırt edebilme kapasitesidir.

Yaşlı bireylerde kitap veya gazete okuma gibi daha uzun
süreli görme etkinlikleri için ışıklı merceklerden yararlanılabilir.

Yaşlı bireylerde bu görme sorununa yönelik ışıklandırma konusunda bazı değişikliklerin yapılması gerekir. Örneğin tavan aydınlatma yerine zemin aydınlatma.

Işığa Duyarlılık (Kamaşma); yaşlanma sürecinde lenslerin netliğini kaybederek bulanıklığında artış olması net görmeyi engellemektedir.

Karanlığa Uyum; belirli bir süre karanlıkta kaldıktan sonra gözlerin görmeye ilişkin hassas olma becerisidir.

Göz Uyum Yeteneği; gözün değişik mesafelerdeki nesnelerin keskin şekillerini bağımsız olarak seçmeye kendisini alıştırma yeteneğidir.

Renk; yaşlanma süreciyle birlikte renkleri algılama, fark etme ve ayırt etme becerileri azalmaya başlamaktadır.

İletimsel işitme kaybı olan yaşlılarla konuşurken yaşlı bireyin konuşulanları daha net işitebilmesi ve anlayabilmesi için konuşanın ses volümünü artırması uygun bir müdahale yaklaşımı olacaktır.

“Yaşlı” kavramı, 65 yaş ve üzeri bireyler için kullanılmakta olup 65-74 yaş arası genç yaşlı, 75-84 yaş arası yaşlı, 85 yaş ve üzeri ise kırılgan yaşlı kategorisine girmektedir.

Görme keskinliği 18 yaş civarından 50’li yaşlara kadar ideal bir performans gösterirken 50-70 yaş arası hafif yetersizlikler ve 70 yaş sonrası daha belirgin hızda azalma gösterir.

Yaşlanma sürecinde görme işlevleriyle ilgili çeşitli değişiklikler gerçekleşmektedir (Wharton, 2012). Bunlar;

• Görme alanında azalma
• Görme keskinliğinde değişiklikler
• Gözde aydınlatma gereksiniminin artması
• Karanlık-aydınlık uyumunda gecikme
• Kontrastlığı artırma ihtiyacı
• Göz uyum gücünde azalma
• Renkli görme ve derinlik algısında değişiklikler