FİTOPATOLOJİ

Şarka virüsü Potyvirus cinsinden, afitlerle non-persistent olarak taşınan bir virüstür. Tüm sert çekirdeklilerde özellikle de kayısı, erik ve şeftalilerde ciddi zararlara sebep olmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Hastalıklı bitkilerin kültürel işlemlerinde kullanılan budama makası ve aşı bıçağı gibi tarımsal aletlerin sağlıklı bitkilerde de kullanılması sonucunda virüs bulaşabilmektedir.Bu durum bitki virüslerinin taşınma şekillerinden özsu ile mekanik olarak virüslerin taşınmasına örnek olarak verilebilir.Doğru cevap E'dir.

En önemli virüs vektörü böcekler yaprak bitleri (afitler), cüce ağustos böcekleri, beyazsinekler ve tripslerdir. Bu böcekler bitkiden sıvı besini beslenme organları olan ince uzun, kitinimsi stiletleriyle sokup emerek alırlar. Coleoptera ve Orthoptera takımının bireylerinin ağız parçaları parçalayıcı çiğneyici tiptedir. Ağız yapısı parçalayıcı çiğneyici tipte olan böcekler virüsleri mekanik olarak naklederler. Doğru cevap B'dir.

Viroidler bitkilerde zararlı, bilinen en küçük boyutta obligat patojenlerdir. Bunlar tek parça, çıplak, halka şeklinde bir RNA’dan ibarettir ve etrafında koruyucu bir protein kılıf bulunmamaktadır. Bitkilerde hastalık yapan 30’dan fazla viroid bulunmaktadır. Viroidler mekanik olarak, vejetatif üretim materyali, aşı, tohum, polen ve afitler tarafından taşınırlar, bununla birlikte en yaygın taşınma şekli vejetatif üretim materyalleridir.

Bir bölgeye yeni girmiş ve ekonomik olarak önemli bazı virüs ve viroid hastalıklarının yayılmasını önlemek için o sahadaki virüsün konukçusu olan tüm bitkilerin yok edilmeleri (eradikasyon) gerekebilir. Doğru cevap E'dir.

Domates sarı yaprak kıvırcıklığı virüsü çift partiküllü Geminivirus cinsi içerisinde yer almakta ve tütün beyaz sineği ile taşınmaktadır.Doğru cevap A'dır.

Şarka virüsünün yapraklarında kıvırcıklaşmalara ve yan damar aralarında altın sarısı renginde renk değişikliklerine sebep olduğu meyve ağacı şeftalidir.

Şekerpancarını etkileyen virüs nekrotik sarı damar virüsüdür.Doğru cevap D'dir.

Virüs ve viroidlerden ari bitki üretiminde kullanılan yöntemlerden biri olan termoterapide sıcaklık 35-40 °C'lerde tutulmalıdır.

Genetik bitki virüslerinin taşınma şekillerinden biri değildir.

Virüslerin sahip oldukları protein kılıfa “kapsid” adı verilmektedir.

Viroidler bitkilerde zararlı, bilinen en küçük boyutta obligat patojenlerdir.

Bir bölgeye yeni girmiş ve ekonomik olarak önemli bazı virüs ve viroid hastalıklarının yayılmasını önlemek için o sahadaki virüsün konukçusu olan tüm bitkilerin yok edilmelerine eradikasyon denir.

Etmenlerce enfekteli sürgün uçlarının -196 °C’lik sıvı azot içerisinde kısa bir süre tutulmasıyla virüs ve viroidler dokudan temizlenebilmesine soğukla tedavi denir.

Bitki materyallerini bazı kimyasallarla virüs ve viroidlerden arındırma işlemine kemotarepi denir.

Bitki materyallerinin belirli derecelerde ve sürelerde elektrik akımına maruz bırakılarak bu patojenlerden arındırılması işlemine elektroterapi denir.

Domates Sarı Yaprak Kıvırcıklığı Virüsü, Geminivirus cinsinde yer almaktadır.

Turunçgil göçüren virüsü Closterovirus cinsinden bir virüstür.

Şeker pancarı sarı damar virüsü (Rhizomania virüsü) Benyvirus cinsindendir.

Asma yelpaze yaprak virüsü (kısa boğum virüsü) Nepovirus cinsinden bir virüstür.