FİTOPATOLOJİ

Orta lamelin esas maddesi pektindir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Sekonder hücre duvarı selülozdan ibarettir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Monilinia fructicola’nın neden olduğu taş çekirdeklilerde kahverengi çürüklük hastalığında fungal kütinaz aktivitesi genç meyvelerin epidermal hücrelerinde bol miktarda bulunan kafeik asit ve klorogenik asit gibi fenolik maddeler ile büyük ölçüde engellendiği için meyve, enfeksiyona dayanıklıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Ralstonia solanacearum’un neden olduğu bakteriyel solgunlukta, etmen tarafından üretilen pektolitik enzimler hastalık gelişiminde başlıca etkendir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Canlı bitki dokularında selülotik enzimler patojenler tarafından salgılanır ve patojenin bitkiye girişi, konukçuda yayılması ve hastalığın oluşumunda patojene yardımcı olurlar. Bunlar hücre duvarı materyallerinin bozulmasında ve yumuşamasında rol oynayarak, hücre yapısının bozulup çökmesine imkan verirler. Doğru cevap C seçeneğidir.

Fitopatojenik fungusların bazıları hemiselülaz üretmektedir. Bunlar; ksilanaz, galaktanaz, glukanaz, arabinaz ve mannaz’dır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Lignin hücre duvarının orta lamelinde ve ksilem damarlarının sekonder hücre duvarında bulunur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Sitokininler hücre büyümesi ve farklılaşması için zorunlu olan büyüme faktörleridir. Bazı bakteriyel ve fungal etmenler tarafından üretildiği gibi bitkiler tarafından da üretilmektedir. Bu maddeler hücre bölünmesini ve büyümesini teşvik eder,
DNA sentezini artırır, yaşlanmayı geciktirir, absisik asitin engelleyici etkisini bozarlar. Doğru cevap A seçeneğidir.

Gibberellinler hücre bölünmesinin hızını artırarak bilhassa genç gövdelerde boğumların sayısını değiştirmeksizin bütün boğum aralarının uzunluğunu arttırmakta, nanizm (kalıtsal cüceliği) ve organlardaki uyku halini ortadan kaldırmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Domateslerde tomatine, yulafta avenacin en bilinen saponinlerdendir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Sağlıklı bitki hücreleri üç kısımdan meydana gelir. Bunlar sırasıyla dıştan içe doğru; hücre duvarı, hücre zarı ve sitoplazmadır. Bitkilerin toprak üstü kısımlarındaki organlarının en üst yüzeyinde kütiküla ve onun altında epidermal hücre duvarı bulunmaktadır. Kütikülanın ana maddesi kütindir. Bunun üst kısmı özellikle genç kısımlarda mum tabakası ile kaplanmıştır. Alt kısmında ise epidermal hücrenin dış duvarı ile sınır olan bölgede pektin ve selüloz bulunur. Doğru cevap B’ dir.

Bitki patojenleri genellikle çok küçük mikroorganizmalardır. Sadece bazı funguslar, parazitik yüksek bitkiler ve nematodlar bitki yüzeyine mekanik basınç uygulayarak penetrasyon yaparlar. Bu basınçın miktarı dokunun patojenin salgıladığı enzimler yardımıyla ön yumuşama derecesine göre değişmektedir. Doğru cevap E’ dir.

Bitkilerde hastalık oluşumunda patojenler tarafından salgılanan enzimler, toksinler, büyüme düzenleyicileri ve polisakkaritler direk veya indirek rol oynamaktadır. Doğru cevap C' dir.

Bitki hücre duvarının yapı maddelerinden olan pektini parçalayan birkaç enzim vardır ve bunlar pektinaz veya pektolitik enzimler olarak bilinir. Patojen, bitki dokusuna giriş yapmadığı zamanlarda da bu enzimi az miktarlarda üretmektedir. Ancak patojen dokuya girdikten sonra artış gösterir. Pektin parçalayıcı enzimler bakteriyel ve fungal etmenlerin neden oldukları hastalık oluşumlarında özellikle dokularda yumuşak çürüklük olarak karakterize edilen hastalıklarda rol oynamaktadırlar. Doğru cevap B’ dir.

Detoksifikasyon: Toksinin parçalanarak toksik olmayan başka bileşikler haline dönüşmesi. Doğru cevap A' dır.

Bitki gelişimini düzenleyen ve doğal olarak bitkide bulunan maddelere büyüme düzenleyicileri denilmektedir. Bunların en önemlileri oksinler (auxin), gibberellinler, sitokininler, etilen ve absisik asittir.Doğru cevap D’ dir.

Patojenin penetrasyonundan önce ve penetrasyonu sırasında bitkinin gösterdiği savunmada bir takım yapısal faktörler rol oynamaktadır. Bitkide doğal olarak bulunan yapısal faktörler ve patojeni engelleme şekilleri; • Kütiküla tabakasının kalın olması direk penetrasyon yapan patojenler için bir engel teşkil etmektedir. • Epidermis hücrelerinin dış duvar kalınlığı ve sağlamlığı da yine direk giriş yapan patojenlerin girişini zorlaştırır. • Yaprak veya meyve yüzeyinin mum tabakası ile kaplı olması patojen sporlarının çimlenmesi için her zaman uygun ortamı yaratan suyun yaprak yüzeyinde tutunmasını engeller dolayısıyla burada patojen sporlarının birikimi ve çimlenmesi engellenir. • Yaprakta yoğun şekilde tüylerin bulunması da aynı şekilde işlev yapmaktadır. • Hastalık etmenlerinin giriş kapılarından biri olan stomaların kapalı veya açık kalma süreleri ve stoma açıklıklarının büyüklüğü penetrasyonu etkilemektedir. Eğer hastalık etmenlerinin penetrasyonu için uygun olan saatlerde stomalar kapalı ise hastalık başlatılamaz. Stoma açıklığı küçük olduğu takdirde büyük sporlu funguslar veya büyük hücre yapısına sahip bakteriler giriş yapamazlar. Doğru cevap C’ dir.

Bunlar kükürt bileşikleridir. Bu grup içinde Allium cinsine dahil bitkilerde görülen sarımsak yağları ile Cruciferaceae familyasındaki bitkilerde bulunan hardal yağları yer alır. Fungus enfeksiyonuna karşı bitki dayanıklılığında rol oynamaktadırlar. Bitki zarar gördüğü zaman bu maddeler bitkinin miyrosinaz enzimi ile aktive edilmekte ve uçucu izotiyosiyanat (hardal yağı), nitril ve tiyosiyanat gibi değişik ürünler meydana gelmektedir. Bunlarda funguslara toksik etki göstermektedir. Doğru cevap D’ dir.

Hücre duvarında meydana gelen değişimleri 3 alt başlıkta toplayabiliriz. 

• Lignifikasyon (Odunlaşma)

• Hidroksiprolince Zengin Glikoprotein (HRGPs) Sentezi

• Papilla Oluşumu

Kalıtsal nitelikte olmayan, bitkinin savunma mekanizmasının uyarılması sonucunda ortaya çıkan dayanıklılık tipidir. Uyarılmış dayanıklılıkta, bitkiler patojen enfeksiyonundan önce bitkideki savunma mekanizmasını harekete geçirecek uyarıcılar ile ön muameleye tutulur. Doğru cevap A’ dır.