FİTOPATOLOJİ

Proplastların bozulması sonucunda hücrelerde ve dokularda ölümler meydana gelir. Bu ölümlerin sonucunda oluşan koyu renkli ölü alanlara nekroz denilir. Nekrozlar bitkinin köklerinde, gövdelerinde, yapraklarında, çiçeklerinde, meyvelerinde ve tohumlarında gelişebilirler.

Sararma (kloroz), solgunluk, yanıklık, sulanma gibi semptomlar nekrotik simptom iken; cüceleşme, sarılık hipoplastik simptomlardır.

Bitkilerin fotosentez işlemi sırasında transpirasyonla kaybettikleri suyu köklerinden karşılayamaması sonucu hücreler turgorunu kaybeder ve pörsür. Bitkinin genelinde ortaya çıkan bu su kaybı solgunlukla sonuçlanır. İletim demetlerinin tıkanması, • İletim demetleri yapısının bakteri ve funguslar tarafından üretilen polisakkarit, enzim ve toksin gibi maddeler tarafından zarar görmesi, • Köklerden bitkinin su ihtiyacının yeterince karşılanamaması durumlarında solgunluk ortaya çıkar.

Bitkilerin değişik organlarında (yaprak, çiçek, dal ve meyve gibi) ortaya çıkan ve genellikle daha koyu renkte bir sınırla çevrili olan açık ya da koyu renkli belirgin nekrotik alanlara leke adı verilir. Genellikle funguslar yuvarlak, bakteriler köşeli, virüsler ise mozaik desenli, halka ya da zigzag şeklinde sarı lekeler oluştururlar.

Bitki organ ve dokuları normal görünüşlerinden daha küçük veya daha açık renkli ve de bitki tam olarak gelişemiyorsa buna “hipoplasya (hipoplasia)” adı verilir. Cüceleşme bitkilerin normal büyüklüklerinden daha küçük kalması ya da bitkilerin normal büyüklüklerine ulaşamaması durumuna “cüceleşme” denir. Akıntı, çürüklük, kanser yaraları, yanıklık nekrotik simptomlardandır.

Sarılık (Hipoplastik Kloroz) Klorofilin yeterince oluflamaması nedeniyle ortaya çıkan sararmaya hipoplastik kloroz denir. Hipoplastik kloroz, klorofilin yapımında gerekli olan bitki besin elementlerinin yeterince alınamaması nedeniyle ortaya çıkar.

Birçok virüs, nematod ve mollikütler de kloroza neden olabilirler. İleri derecedeki hastalıklarda fotosentez oranı normale göre 1/4 oranında azalır. Birçok iletim demeti patojeniyle enfekteli bitkilerde stomalar kısmen kapalı olup klorofil azalır, fotosentez durur ve bitki solar. Fotosentez etkilenirse bitkilerde sararma (kloroz) ve solgunluk gözlenir.

Bazı patojenler (Rhizobium tumefaciens, Rhizobium vitis, Plasmodiophora brassicae) ve kök ur nematodları (Meloidogyne sp.) gövde veya köklerde ya da her ikisinde gal oluşumuna neden olabilirler. Aşırı gal üretimi sonucu ksilem tıkanır ve bitkilerin su alımı engellenir.

Tylosis: Bitkilerde yaralanma nedeniyle iletim demetlerinin içine doğru düzensiz hücre gelişmesi sonucu iletim demetlerinin tıkanması olayıdır.

Hücre içindeki canlı kısma protoplast denir.

Klorofil oluşumundan sorumlu kloroplastların bozulması sonucu bitkinin yeşil
renkli doku ve organları sarı renge dönüşür. Bu renk değişimine kloroz denir.

Kallus: Yaralanma sonucu veya kültür besi ortamında gelişen ince duvarlı farklılaşmamış hücre
yığınlarına verilen isim.

İletim demetleri yapısının bakteri ve funguslar tarafından üretilen polisakkarit, enzim ve toksin gibi maddeler tarafından zarar görmesi sonuca solgunluk oluşur.

Bitkilerin fotosentez işlemi sırasında transpirasyonla kaybettikleri suyu köklerinden karşılayamaması sonucu hücreler turgorunu kaybetmesi ve pörsümesine sonucu solgunluk oluşur.

Bitkilerde boğum aralarının uzayamaması, boğumların birbirine yaklaşması sonucunda ortaya çıkan şekil bozukluğuna rozetleşme denir.

Etiolasyon
Yeterli ışıklanmanın olmadığı ortamda bulunan bitkilerde yaprakların normalden
küçük, açık yeşil ve sararmış, gövdenin ise ince ve uzun olmasıdır.

Süberin: Bitkilerde yağ asitleri ve gliserinden oluşan molekül zinciridir.

Suda ve toprakta saprofitik, bitki ve hayvanlarda parazitik olarak yaşayan mikroskobik kurtçuklara nematod denir.

Etiolasyon:

Yeterli ışıklanmanın olmadığı ortamda bitki yapraklarının normalden küçük, açık yeşil ve sararmış, gövdelerinin de ince ve uzun olmasıdır