FİTOPATOLOJİ

Parazit: Diğer bir organizmanın üzerinde veya içerisinde yaşayarak ihtiyaç duyduğu gıda maddelerini sağlayan organizma.

Parazitizm: Parazit tarafından ihtiyaç duyulan gıda maddelerinin konukçusundan temin edilme durumu. Patojenisite: Bir patojenin hastalığa neden olabilme yeteneği.

Enfeksiyon hastalığı: Bir patojen tarafından bitkinin enfekte edilmesi sonucu oluşan bulaşıcı hastalık.

Sadece canlı organizmalar üzerinde yaşayabilen ve çoğalabilen bir organizmayı ifade eder.

Bitkilerde bir hastalığın sonucu olarak gözlenen iç ve dış değişiklikler, belirtiye  Simptom denir.

Bir patojen saldırısına maruz kalan veya abiotik faktörlerden (sıcaklık, nem, dolu, don, toprağın fiziksel ve kimyasal yapısı, havaya karışan atık maddeler vs.) etkilenen bitkide hastalık oluşabilmektedir.

İnokulasyon, patojen ile konukçu bitkinin temasa gelmesi olayıdır. İnokulum ise, bitkide enfeksiyonu oluşturacak patojenin miktarıdır. Funguslarda inokulum misel parçaları, spor veya sklerotilerdir. Bakteri, virüs, viroid, protozoa ve mollikütlerde inokulum patojenin kendisinin tamamıdır. Parazitik yüksek bitkilerde ise bitki parçaları veya tohumdur.

Antagonistik mikroorganizma: Bulundukları ortamda oluşturdukları çeşitli metabolitlerle diğer organizmaların gelişimini olumsuz yönde etkileyen organizma.

Hastalık etmeninin konukçu bitki bünyesine girmesi penetrasyon olarak isimlendirilir.

Patojenler, konukçu bitkilere doğrudan, doğal açıklıklardan (stoma, lentisel, hidatod, nektar boşlukları) veya yaralardan giriş yaparlar.

Hücreler arası gelişim gösteren funguslar haustorium oluşturarak konukçu hücrelerden ihtiyaç duydukları gıdaları sağlarlar. Parazitik yüksek bitkiler de konukçularına doğrudan giriş yaptıktan sonra haustorium oluşturarak besinlerini temin ederler.

Yaprakların kenar veya uç kısımlarında bulunan açıklıklara hidatod denilmektedir. Bunlar yaprak damarları ile irtibatlıdır ve çeşitli besin maddelerini içeren damla şeklinde sıvı salgılarlar. Bazı bakteriler yapraklara giriş yapmak için bu açıklıkları kullanırlar. Sadece birkaç fungusta bu yolla giriş gözlenmiştir. Bazı bakteriler nektar boşluklarından da hidatod girişine benzer yol izleyerek penetrasyon yapmaktadır.

Enfeksiyon hastalığı: Bir patojen tarafından bitkinin enfekte edilmesi sonucu oluşan bulaşıcı hastalıktır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Epidemi: Herhangi bir hastalığın geniş alanlardaki bitkilerde yaygın ve şiddetli olarak ortaya çıkması, salgın hale geçme durumudur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Biyotrof (Biotroph): Sadece canlı organizmalar üzerinde
yaşayabilen ve çoğalabilen bir organizmayı ifade eder. Doğru cevap C seçeneğidir.

Simptom: Bitkilerde bir hastalığın sonucu olarak gözlenen iç ve dış değişikliklerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Nekrotrof (Nekrotroph): Sadece ölü organik materyal üzerinde beslenen bir organizmayı ifade eder. Doğru cevap D seçeneğidir.

Vektör: Patojenlerin hasta bitkilerden sağlıklı bitkilere taşınmasında aktif görev alan organizmalar. Bazı böcekler, akarlar, nematodlar ve funguslar vektörlük yapmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

İnokulasyon, patojen ile konukçu bitkinin temasa gelmesi olayıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Hastalık etmeninin konukçu bitki bünyesine girmesi penetrasyon olarak isimlendirilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Patojenin hassas bitki hücreleri veya dokusu ile doğrudan temasa gelip, konukçudan gıda maddeleri sağlamaya başlaması olayına enfeksiyon denir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Virüsler, viroidler, mollikütler, protozoalar hücreler içinde bulunurlar ve hücreden hücreye plasmodesma (çoğul: plasmodesmata) ismi verilen kanallar ile geçerler. Doğru cevap E seçeneğidir.