FİTOPATOLOJİ - Deneme Sınavı - 6

Dev küskütü odunsu bitkilerde sorundur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Alg ve fungus (mantar) gibi organizmaların farklılaşmamış vegetatif dokularına tallus adı verilir.

Fungisit çiçekli parazit bitkilerden yeşil alglere karşı kullanılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Kavak, ardıç, söğüt, meşe, elma, armut, ahlat, huş, ıhlamur, alıç, erik, kayısı, badem, ceviz, fındık, kestane ve bunların yanısıra Pinaceae (Çamgiller) familyasından pek çok ağaç türü üzerinde yarı parazit olarak yaşayıp önemli zararlara yol açan parazit türü ökse otudur.Doğru cevap B'dir.

Çiçekli parazit bitkilerin beslenme organlarına emeç adı verilir. Hepsi fotosentez yapamaz, fotosentez durumlarına göre iki gruba ayrılırlar. Çoğu parazit bitki tohumu sınırlı miktarda besin maddesi içerdiğinden dolayı ancak konağına çok yakın olduğunda çimlenebilir. Parazit bitkiler parazitlediği bitkinin içinde yer almaz, iletim demetlerine bağlanmıştır. Parazit bitkinin parazitlediği bitki dokularına bağlandığı kısım dışındaki bütün dokuları gözle görülecek şekilde dışarıdadır. Bir konakta birden çok parazit bitki bulunabilir.

Yurdumuzda bulunan çiçekli parazit bitki türleri yarı parazit bir bitki olan ökse otu (Viscum album L.) ile tam parazit bitkiler olan canavar otu (Orobanche spp.) ve küsküt türleridir (Cuscuta spp.).

İki evcikli bir bitki olan ökse otu dikazyum dallıdır ve beyaz, üzümsü meyveleri vardır. Çiçekleri sarımsı yeşil renkli olan bitki 9-40 sene yaşayabilir.

Ökse otu bulaşıklığı olan bir bitkide normal gelişimi yavaşlar, gövdede şişlikler meydana gelir ve dalları uçtan itibaren kurumaya başlar. Ökse otlu çamlar normalden fazla reçine içermesi nedeniyle kabuk böceklerini daha fazla çeker. Yaprakların üzerinde leke oluşmasının ise ökse otu ile bir ilişkisi yoktur.

Canavar otları genel olarak papatyagiller (Asteraceae), baklagiller (Fabaceae), patlıcangiller (Solanaceae), maydanozgiller (Apiaceae) ve kabakgiller (Cucurbitaceae) familyalarına ait bitkilerde oldukça zararlı olmaktadır. O. cumana (ayçiçeği canavar otu) ayçiçeğini konukçu olarak tercih etmektedir.

Canavar otu konukçu bitkinin köküne tutunarak beslenir.

Bir organizmanın çimlenme, gelişme, büyüme gibi fiziksel faaliyetlerinin belirli bir süre için durması durumuna dormant denilir.

En yaygın küsküt türü olan olan C. campestris dünyaya bulaşık yonca tohumları ile dağılmıştır. Zira küsküt tohumları yonca tohumlarına benzer görünüşte ve büyüklüktedir.

Bitkilerde inorganik maddelerin (su ve mineraller) aşağıdan yukarı doğru taşınmasını sağlayan cansız hücrelerden oluşan bir iletim dokusuna Ksilem(Odun boruları) denir.

Küskütü elle yolma, emeçler bitkide kaldığından ve bu emeçlerden yeni sürgünler çıkacağından uygun bir yol değildir.

Cephaleuros cinsindeki yeşil alglerin tallusu konukçu yapraklarının çoğunlukla kütikülası ile epidermisi arasında filamentler (ipliksi yapılar) meydana getirir.

Karşılıklı duran aynı dereceden iki yan dalın dallanmaya devam etmesi durumuna dikazyum dallanma denir.

Bilimsel adı Viscum album L. olan ökse otu (gökçe, burç, çeti, gövelek, yelinkaya)  Viscaceae familyasından, odunumsu yapıda ve çok yıllık yarı parazit bir bitkidir. Ökse otu adını kendisinden çıkarılan kuş yakalamada kullanılan yapışkan bir macundan almaktadır.

Gövde ve köklerde epidermis (yüzey hücreleri) ile iletim demetleri arasında yer alan özelleşmemiş bitki dokusuna Korteks denir.

Ökse otu daldan dala, ağaçtan ağaca kuşlar yardımıyla taşınmaktadır. Kuşlar bu bitkilerinin meyvelerini severek yerler. Yenen bu meyvelerin tohumları yapışkan olduğu için gagalarını ağaçlara sürten kuşlar tohumların dağılmasını sağlar. Bunun dışında meyveler çoğu kez kuşlarca bütün olarak yutulur ve etli kısımları sindirildikten sonra canlı tohumlar pislikleriyle dışarı atılır. Tohumlar bu şekilde kuşların dışkısıyla da diğer ağaçlara bulaşabilmektedir. Kuşlar, uzun boylu ağaçların tepelerine tünemekten hoşlandıkları için bulaşıklık genellikle büyük veya yaşlı ağaçlarda olmaktadır. Ökse otunun alt dallarının bulaşıklığı ise genellikle ağacın yukarısındaki olgunlaşmış meyvelerden düşen çekirdeklerin alt dallara tutunması ile olmaktadır. Bu şekilde sağlıklı ağaçlara ve sağlıklı dallara geçen bu çekirdekler genellikle kış ve ilkbahar süresince dallara yapışık kalmakta ve Mayıs ayı içerisinde çimlenmektedir.

Canavar otları Scrophulariales takımına ait Orobanchaceae familyasından, Orobanche cinsinden olan tam parazit çiçekli bitkilerdir. Ülkemizde bu bitkilere “canavar otu” adı dışında orobanş, cehennem otu, yumru otu, çakır otu, sarı çiçek, sümbül, boğarsak otu, sümbül otu, yumurcak, çiçek otu, kazık otu, verem otu ve zibe gibi 80 kadar ad verilmektedir.