FİTOPATOLOJİ - Deneme Sınavı - 12

Obligat parazit:doğada sadece canlı organizmalarda yaşayabilen ve çoğalabilen bir paraziti ifade eder

Zoospor: Kendi başına serbest su içerisinde hareket edebilen kamçılı fungus sporuna denir.

Antagonistik mikroorganizma: Bulundukları ortamda oluşturdukları çeşitli metabolitlerle diğer organizmaların gelişimini olumsuz yönde etkileyen organizmalara denir

Appresorium: Fungusun konukçu yüzeyine tutunmasında ve bitkiye penetrasyonunda görev yapan çim tüpü veya hifin ucunda oluşan şişkinliğe denir.

Haustorium: Funguslarda hücreler arası gelişen hiflerden, appresoriumun penetrasyon çivisinden veya ekternal hiflerden çıkıp hücre içerisine giren basit veya dallı özel absorbsiyon organına denir.

Plasmodesma: Birbirine komşu hücreler arasında iletiflimi sağlayan ve hücre duvarında bulunan mikroskobik küçük kanal.

Epidemi: Herhangi bir hastalığın geniş alanlardaki bitkilerde yaygın ve şiddetli olarak ortaya çıkması, salgın hale geçme durumu.

Çoğu bitki hastalığında bitkide ortaya çıkan zararın derecesi, parazit tarafından
konukçudan gıda maddelerinin temin edilmesinin vereceği zarardan daha fazla maktadır. Bu durum parazit tarafından salgılanan veya parazitin uyarısı sonucu konukçu tarafından oluşturulan çeşitli maddelerden kaynaklanmaktadır. Bu tür maddelerden etkilenmiş bitki dokularında solunum, hücre bozulması veya parçalanması, solma, anormal hücre bölünmesi ve genişlemesi, klorofil gibi özellikli maddelerde bozulmalar artmaktadır

(Nekrotroph): Sadece ölü organik materyal üzerinde beslenen bir organizmayı ifade eder.

Obligat ve obligat olmayan parazitlerin genellikle konukçu bitkileri istila etmesi ve konukçularından ihtiyaç duydukları gıda maddelerini temin etmeleri farklılık göstermektedir. Obligat olmayan parazitlerin büyük çoğunluğu bitkilerin hücre içeriğini parçalamak için enzimler salgılar. Bu enzimler tek başına veya patojen tarafından salgılanan toksinlerle birlikte konukçu bitki hücrelerini öldürürler

Bir patojen saldırısına maruz kalan veya abiotik faktörlerden (sıcaklık, nem, dolu,
don, toprağın fiziksel ve kimyasal yapısı, havaya karışan atık maddeler vs.) etkilenen bitkide hastalık oluşabilmektedir.

Vektör: Patojenlerin hasta bitkilerden sağlıklı bitkilere taşınmasında aktif görev alan organizmalar. Bazı böcekler, akarlar, nematodlar ve funguslar vektörlük yapmaktadır.

Her enfeksiyon hastalığında patojenin konukçu bitkide oluşturduğu hastalığın gelişimini ve doğada devamını sağlayan ve nispeten birbirini takip eden seri olaylar zinciri bulunmaktadır. Zincirleme şekilde süre gelen bu olaylara hastalık devri adı verilmektedir.

Hastalık devri;
• İnokulasyon,
• Penetrasyon,
• Enfeksiyon,
• Konukçu bitkide patojenin gelişmesi,
• Patojenin çoğalması,
• Patojenin yayılması,
• Kışlama,
olmak üzere yedi dönemden oluşmaktadır

İnokulasyon, patojen ile konukçu bitkinin temasa gelmesi olayıdır

Appresorium: Fungusun konukçu yüzeyine tutunmasında ve bitkiye penetrasyonunda görev yapan çim tüpü veya hifin ucunda oluşan şişkinlik.

Enfeksiyon hastalığı, bir patojen tarafından bitkinin enfekte edilmesi sonucu oluşan bulaşıcı hastalıktır. Doğru cevap B'dir.

Epidemi, herhangi bir hastalığın geniş alanlardaki bitkilerde yaygın ve şiddetli olarak ortaya çıkması, salgın hale geçme durumudur.

Parazitizm: parazit tarafından ihtiyaç duyulan gıda maddelerinin konukçusundan temin edilme durumudur.

Biyotrof:  sadece canlı organizmalar üzerinde yaşayabilen ve çoğalabilen bir organizmayı ifade eder.

Patojenisite, bir patojenin hastalığa neden olabilme yeteneği 

Parazit, diğer bir organizmanın üzerinde veya içerisinde yaşayarak ihtiyaç duyduğu gıda maddelerini sağlayan organizma anlamına gelmektedir.

Doğru cevap E'dir.

Virüsler, viroidler, protozoalar, mollikütler, bazı bakteriler, mildiyö, külleme ve pas hastalıklarına neden olan funguslar biyotrof (biotroph) özellik göstermekte, bir başka deyişle sadece doğada canlı konukçularda gelişip çoğalabilirler. Obligat parazit, doğada sadece canlı organizmalarda yaşayabilen ve çoğalabilen bir paraziti ifade ederken nekrotrof sadece ölü organik materyal üzerinde beslenen bir organizmayı ifade eder. Simptom ise bitkilerde bir hastalığın sonucu olarak gözlenen iç ve dış değişiklikler, belirtidir. Doğru cevap C'dir.

Bazen bir patojen bitkinin birden fazla organını da enfekte edebilmektedir. Örneğin, yaprağı enfekte edebilen bir patojen meyvede de hastalığa neden olabilmektedir. Doğru cevap D'dir.