FİNANSAL YÖNETİM

Finansal yönetim açısından çalışma sermayesi bir işletmenin dönen varlıklarından
oluşmaktadır.

• Hazır Değerler,
• Menkul Kıymetler,
• Kısa Vadeli Ticari Alacaklar,
• Diğer Kısa Vadeli Alacaklar,
• Stoklar,
• Diğer Dönen Varlıklar

net çalışma sermayesi dönen varlıklardan kısa vadeli yükümlülüklerin çıkarılması ile elde edilmektedir.

Net çalışma sermayesi:5500 - 1000

Net çalışma sermayesi:4500

Dönen varlıklara yapılan yatırım azaldığında, yani işletme daha düşük düzeylerde dönen varlık bulundurduğunda, işletmenin satışlarının aksaması ihtimali ortaya çıkmakta, böylece işletmenin kârlılığı ve getirisi azalabilmektedir. Daha az nakit, stok ve vadeli satışları olan işletmelerin yükümlülüklerini yerine getirememe risklerinin olması kaçınılmazdır.

Nakit döngüsü süresinin matematiksel ifadesi şu şekildedir:
Nakit Döngüsü Süresi= (Stok çevrim süresi) + (Alacak devir hızı süresi) - (Satıcılara yapılan ödemenin devir hızı süresi)

Nakit Döngüsü Süresi=76 +44 -60

Nakit Döngüsü Süresi= 60

Muhafazakâr yaklaşım çok daha ihtiyatlıdır. İşletmenin ancak dönen varlıklarının
kısa vadeli ve mevsimsel dalgalanmalara tabi olan kısmının bir bölümü kısa vadeli yükümlülüklerle, cari varlıkların kalan kısmı uzun vadeli yükümlülük ya da özkaynak ile karşılanmaktadır. Bu durum şekilde görülmektedir. Riski çok daha az olan bu yöntemde devamlı olarak bir ihtiyat payı tutulmaktadır.

Yöntemin riski düşük olmasına kârlılığı da düşük olmaktadır.

İşletmeler faaliyetlerini yürütebilmek için elerinde belirli bir tutar nakit bulundurmak zorundadır. Ellerinde yeterli nakit bulunduramayan işletmeler nakit sıkıntısına girebilir ve bu durum varlıkları tehlikeye girmesine neden olabilir.

Bir işletmenin nakit problemine girmesinin çeşitli nedenleri olabilir. Bunlardan birincisi ve en önemlisi işletmenin sürekli olarak zarar etmesidir. Bu durum işletmenin pozitif nakit akımını ortadan kolaylıkla kaldırabilecektir. Bunların dışında yüksek enflasyon nedeniyle elindeki nakit tutarının değerinin düşmesi, tüketilen stokların yerine konulması için giderek daha fazla tutarda nakte ihtiyacının olması diğer bir sorundur.

Rekabetçi bir ortamda çalışan bir işletmenin tüm satışlarını peşin olarak yapması neredeyse olanaksızdır. Rakipleri karşısında daha güçlü olabilmesi için esnek satış politikalarının olması gerekmektedir. Bu politika şu üç değişkene bağlıdır:
• Satış koşulları,
• İşletmenin fiyatlama politikası,
• Alacaklarının takip edilmesi,
• Alacakların idari takip ve fırsat maliyeti.
İşletmelerin satışlarının vadeleri, erken ödeme yapan işletmelere vereceği indirimler ile vadesinden sonra yapılan ödemelerle ilgili düzenleme satış koşulları arasında yer almaktadır.

İşletmelerin vadeli satış yaptıkları müşterilerinin ödemeleri zamanında yapmaması veya ödeme güçlüğüne düşülmesi bir işletme tarafından hiçbir zaman istenmeyen bir durumdur. İşletmenin idari ve yasal takipteki alacaklarının artması, onun alacaklar politikasını iyi bir şekilde yönetmediği anlamına gelmektedir.
Bu amaçla kullanılan bazı göstergeler vardır, bunlar;

• Ortalama Tahsilat Süresi (OTS)

• Vade Tabloları

• Ödeme Şekillerinin Takibi

• Sayısal yöntemlerle işletmelerin kredi puanlamasının yapılması

Stok yönetiminin en önemli görevlerinden biri eldeki stokların sınıflandırılması ve denetlenmesidir. Diğer görevi ise uygun miktarlarda sipariş verilmesidir.

Stok bulundurma maliyeti malzemenin depolama ile ilgili maliyet kalemlerini kapsamakta ve şunlardan oluşmaktadır:
• Stoka bağlanan sermaye maliyeti,
• Depolama maliyeti,
• Sigorta,
• Gayrimenkul vergileri,
• Amortisman ve eskime maliyeti .

Finansal yönetim açısından çalışma sermayesi bir işletmenin dönen varlıklarından oluşmaktadır. Bu tanım aslında brüt çalışma sermayesinin de tanımı olup bir işletmenin dönen varlıklara (cari varlıklara) yaptığı yatırımı kapsamaktadır. Net çalışma sermayesi ise, dönen varlıklardan kısa vadeli yükümlülüklerin çıkarılması ile elde edilmektedir.

Tipik bir üretim işletmesinde, dönen varlıklar genellikle varlıkların yarısını teşkil etmektedir.

Nakit döngüsü işletmenin hammadde için yaptığı ödeme ile mamulün satılıp işletmeye girdiği süreyi kapsamakta, çalışma sermayesinin unsurları ile işletmedeki nakit akışları arasındaki ilişkiyi göstermektedir.

Nakit döngüsü üç faktörün süresi ile ilişkilidir:
Stok çevrim süresi: Hammaddeleri ortalama işlem yapmaya hazır hâle getirme, işleme ve müşterilere satma süresi
Alacak devir hızı süresi: Alacaklarını ortalama tahsil etme süresi
Satıcılara yapılan ödemenin devir süresi: Satış sonrası tedarikçilere yapılan ödemenin ortalama süresi

Çalışma sermayesi unsurlarına göre sınıflandırıldığında karşımıza; işletmenin, hazır değerler, alacak ve stok gibi muhasebe kalemleri çıkmaktadır. Süreye göre sınıflandırdığımızda çalışma sermayesi; sürekli ve mevsimsel olarak ikiye ayrılmaktadır. Unsurlarına göre çalışma sermayesi, bilançoda dönen varlıklar ya da dönen varlıklar kalemi altında yer alan gruptur. Yılsonunda düzenlenen bilanço esas alınmak suretiyle, izleyen yıl içinde hareket etmesi beklenen bütün varlıklar bu sınıfta yer almaktadır.

Hazır değerler, son derece akışkan, dolayısıyla sürekli hareket eden varlıklar olarak düşünülecek olursa, menkul kıymetlerin istenildiğinde satılarak 1-2 gün gibi kısa bir süre içinde hazır değerlere dönüşebileceği kabul edilebilir. İşletmenin kasası ve bankasındaki nakit ve çekler bu kalemde yer alır.

Dönen varlıkların finansmanı konusunda genel olarak üç değişik yaklaşım söz konusudur:
Dengeli (Korumalı) yaklaşım,
Muhafazakâr yaklaşım,
Atak yaklaşım.
Dengeli (Korumalı) yaklaşımda, işletme dönen varlıkların devamlı kısmını ve tüm duran varlıkları uzun vadeli fonlarla, dönen varlıkların kısa vadeli ve mevsimlik dalgalanmalarını kısa vadeli yükümlülüklerle finanse etmelidir görüşü desteklenmektedir. Bu yaklaşımın amacı vade eşlemesidir. Böylece kısa ve uzun vadeli faizlerdeki değişim bilançonun her iki tarafını da eşit bir şekilde etkileyecektir.

Muhafazakâr yaklaşımın riski daha azdır ve bu yöntemde devamlı olarak bir ihtiyat payı tutulmaktadır. İşletme bir süre kısa vadeli borç bulamasa bile durumunu idare edebilmektedir. Bu yaklaşımın en önemli avantajı işletmenin elinde bol miktarda ve uzun vadeli fon tutarak, sık sık kısa vadeli borçlarını yenileme zorunluluğundan kurtulmasıdır. Borç yenilemede işletme bankaya tekrar başvuracağından, zaman zaman aksama ve gecikme yaratabilmektedir.

İşletmeler işlem güdüsü, spekülasyon güdüsü ve ihtiyat güdüsü ile nakit bulundururlar.

EFT Sistemi bir bankadan diğerine Türk Lirası cinsinden ödeme gönderilmesini sağlayan elektronik ödeme sistemidir. Sistemin sahibi olan TCMB aynı zamanda sistemlerin işletimini de yapmaktadır.