FİNANSAL YÖNETİM

Hisse senedi fiyatlarının kâr dağıtımından olumsuz etkilenmemesi için yatırımların getirisinin en az hisse senedinden beklenen getiriye eşit olması gerekir. Böylece dağıtılmayan kârların maliyetinin, hisse senedi maliyetine eşit olduğu görülmektedir.

Eğer bir işletmenin finansmanı tümüyle hisse senetleriyle sağlanmışsa hissedarlar bütün varlıkların sahibidirler ve bütün nakit akışları üzerinde hakları vardır. Bu durumda hissedarların hisse senetlerinden bekledikleri getiri oranı, işletme için sermaye maliyetini oluşturur. Ancak gerçek hayatta %100 özkaynak ile finanse edilmiş işletme bulmak oldukça güçtür.

Tüm kazancını dağıtan bir işletme, yeniden yatırım yapmadığı için ilerideki kâr paylarında bir büyüme beklenemez. Burada kazancın tamamı dağıtıldığı için hisse başına gelir (E) ve hisse başına kâr payı (D) birbirine eşittir. Şirketin hisse senedi sonsuza kadar eşit kâr payı sağlayabilir ve hisse senedinin değeri Po = E/ ke olur.

Bir işletmenin sermaye maliyeti uzun vadeli finansman kaynakları için hesaplanır ve işletmenin yatırım yaptığı varlıkların riskini yansıtır.

Tahvil maliyeti, tahvilin sağladığı nakit girişlerini, tahvil sahiplerine yapılacak ödemelerin bugünkü değerine eşit kılan iskonto oranıdır.

Borcun Vergi Sonrası Maliyeti = Borcun Faizi × (1-V) Borcun Vergi Sonrası Maliyeti = 0,30 × (1 - 0,25) = 0,225

İşletme değeri üzerinde etkisi olabilecek 3 önemli karar vardır. Bunlar; yatırım, finansman ve kâr payı (temettü) kararlarıdır. Finansman ve kâr payı kararlarının işletme değerini etkileyip/etkilemediği konusu tartışmalıdır. Oysa ki yatırımların işletme değeri üzerinde etkili olduğu konusunda görüş birliği vardır.

Borcun Vergi Sonrası Maliyeti = 0.45 (1-0,30) = 0,31

Öz kaynağın maliyeti hesaplanırken, adi hisse senetlerinin maliyeti, imtiyazlı hisse senetlerinin maliyeti ve dağıtılmayan kârların maliyeti dikkate alınmaktadır. Bu hesaplamalar içinde adi hisse senetlerinin maliyetini hesaplamak en güç olanıdır.

Adi hisse senetlerinin maliyeti konusunda son yıllarda iki model sıkça kullanılmaktadır. Bunlar, Kâr Payı İndirgeme Modeli ve Sermaye Varlıklarını Fiyatlama Modelidir.

Sermaye maliyeti; işletmenin bir finansman kaynağından sağladığı net nakit girişini, bu kaynağı kullanmanın neden olacağı nakit çıkışlarının bugünkü değerine eşitleyen iskonto oranıdır.

Sabit oranda büyüyen kâr payı indirgeme modelinin temel varsayımı işletmenin yaşamı boyunca büyüme hızının değişmeyeceğidir. Ancak bu varsayımın geçerliliği de tartışmalıdır. Buna karşın kolaylığı nedeniyle kullanımı yaygındır.

Menkul kıymet pazar doğrusu, tek tek riskli varlıkların, sadece sistematik risklerini temel alarak fiyatlanmasına olanak sağlayan doğrudur.

Net gelir yaklaşımına getirilen en önemli eleştiri, farklı borç/öz kaynak oranlarında, borç ve öz kaynak maliyetinin sabit kabul edilmesidir. Oysa bu maliyetler değişmektedir.

Sermaye maliyeti, bir işletmeye kaynak sağlayanların (borç verenler ve hissedarlar), bu yatırımlarından bekledikleri getiri oranıdır. Ya da başka bir ifadeyle, işletmenin finansman kaynaklarından sağladıkları nakit girişlerini, borç verenlere ve hissedarlara yapılacak ödemelerin neden olacağı nakit çıkışlarının bugünkü değerine eşitleyen iskonto oranıdır.

Sermaye maliyetini hesaplamanın 3 adımı vardır. Bunlar: 1. Adım: Her bir finansman kaynağının ağırlığının hesaplanması. 2. Adım: Her bir finansman kaynağının maliyetinin hesaplanması. 3. Adım: Bu maliyetlerin ağırlıklı ortalamasının hesaplanmasıdır.

Borcun Vergi Sonrası Maliyeti = Borcun Faizi x (1-Vergi oranı) eşitliği yardımıyla hesaplanır. Problemden elde edilen bilgiler bu eşitlikte yerine konulursa Borcun vergi sonrası maliyeti = 0,20 x (1-0,25) = 0,20 x 0,75 = 0,15  yani %15 olarak elde edilir.

İhraç giderleri hesaba katıldığında hisse senedi maliyeti = {(Gelecek dönemdeki kâr payı) / [Hisse senedinin değeri x (1 – ihraç gideri)]} + (sabit büyüme oranı) eşitliği yardımıyla hesaplanır. Problemden elde edilen veriler bu eşitlikte yerine konulduğunda hisse senedi maliyeti ={(0,4) / [8 x (1-0,20)]} + (0,05) = %11,25 olarak elde edilir.

Hisse senedinin maliyeti = Risksiz varlığın getirisi +(Piyasada beklenen getiri oranı – risksiz varlık getiri oranı) x Beta eşitliği yardımıyla hesaplanır. Problemden elde edilen bilgiler bu eşitlikte yerine konulduğunda Hisse senedinin maliyeti = 0,05 + (0,10 -0,04) x 2 = 0,17 = % 17 olarak elde edilir.