FİNANSAL PLANLAMA VE DENETİM

Denetim faaliyetleri, tahmin edilen finansal tabloların gerçekçi olup olmaması, öngörülen rakamlara nasıl ulaşılacağı ve hangi faktörlerin tahminlerinizi etkileyeceğine odaklanmaktadır.

Finansal planlama faaliyeti satışlar kaleminin tahmin edilmesiyle başlamaktadır.

Satış tahminleri öncelikle şu faktörleri içermelidir:

• Ekonomik analiz
• Sektör analizi
• Satıcıların tahminleri
• İşletmelerin promosyon ve reklamları
• Mamüllerinin yenilikleri ve fiyatları
• Üst yönetimin yaklaşımı ve değerlendirmesi

Bu teoriye göre;

1. İşletmeler iç finansamanı tercih ederler.
2. İşletmeler hedef temettü ödeme oranlarını yatırım fırsatlarına göre ayarlarlar.
3. Eğer nakit akışı yatırım harcamaları ihtiyacından azsa işletmeler nakit hesabını veya portföyündeki menkul kıymetleri nakte çevirirler.
4. Eğer bu kaynaklar yetmezse, işletmeler dış kaynaklara yönelir, öncelikle borç kullanır, sonra hisse senedine dönüştürülebilir bonolar gibi karma menkul kıymetler ihraç eder ve en son hisse senedi çıkartarak kaynak sağlarlar.

Proforma finansal tablo hazırlama sürecinde işletmeler, ilk olarak gelir tablosunu tahmin ederek işle başlar. Gelir tablosundan elde edilecek net kâr tutarı işletmenin iç finansman olanaklarını ortaya koyacaktır. Daha sonra proforma bilanço hazırlanacaktır.

• Gelecek yılın satış tutarı içsel ve dışsal analizler sonucunda yapılan tahminler kadar artacaktır.
• Aşağıdaki kalemler satışlar kadar artacaktır;
  • İşletme maliyetleri
  • Vergi gideri
  • Temettü ödemeleri

Tam kapasite satışlar=Mevcut satışlar düzeyi/Bu düzeydeki satışları gerçekleştirmek için kullanılan kapasite (yüzde)

• Tam kapasitede çalışıldığı 
• Ölçek ekonomisinde faydalanılmadığı
• Duran varlıklardaki artışın satışlar kadar olacağı (zorunlu olarak yapılan büyük varlık yatırımlarının olmadığı)
• Yönetim giderlerinin gözardı edilmesi

Daha tutarlı tahminler için yukarıdaki varsayımları kullanmadan detaylı analizler yapılması faydalı olacaktır.

Teknik olarak sabit giderler, üretimin arması veya azalması ile doğrudan ilgili olmayan fakat harcanması zorunlu giderlerdir.

Başabaş noktasının matematiksel ifadesi faiz ve vergi giderlerinden önceki gelirin sıfır olduğu noktanın tanımlanmasına dayanmaktadır.

• İşletmeler yeni bir ürünün üretim ve satışı kararında kâra geçebilmeleri için ne kadarlık bir satış ve üretim hacmine sahip olacaklarını belirleyebilirler.
• Başabaş analizleri işletmenin faaliyetlerini genişlettiğinde sabit ve değişken giderlerinin ne ölçüde değişeceğini gösterdiği için, işletmenin üretim ve satışlarına ilişkin kararlarına yardımcı olacaktır.
• Özellikler işletmeler üretim faaliyetlerini modernize ettikçe, daha fazla sabit giderle ve daha düşük birim başına değişken giderle karşı karşıya kalacaklarından, başabaş analizleri yatırım projesinin sonuçları hakkında bilgi verecektir.

Faaliyet kaldıracı işletmenin sahip olduğu sabit giderleri ile ilgili olup, yüksek sabit giderleri yüksek düzeyde faaliyet kaldıracı anlamına gelmektedir. Bu kaldıracın derecesi bir işletmenin satışlarındaki değişimi ile FVÖK'daki değişim arasındaki ilişkiyi ortaya koyan bir göstergedir.

Bir işletmenin göreceli iş riskini, işletmenin FVÖK'larının standart sapmalarını beklenen FVÖK değerine bölünmesi ile hesaplarız. Elde edeceğimiz değer işletmenin riskini temsil eden varyasyon katsayısı olacaktır.

İşletmenin borçlanarak kapasitesini artırmasına finansal kaldıraç denir. Finansal kaldıraç, bir işletmenin kullandığı yabancı kaynakları göstermektedir.

İşletmelerin hangi düzeyde özkaynak, imtiyazlı hisse senedi veya borç kullanmaları gerektiği finansal başabaş analizi ile hesap edilmektedir.

Bunlar; özkaynak, borç ve imtiyazlı hisse senedidir.

Finansal kaldıraç dercesi bir işletmenin FVÖK değişimi ile hisse başına kâr değişimi arasındaki ilişkiyi göstermektedir.

İşletmelerin farklı kâr düzeylerinde FİKD birbirinden farklıdır. Finansaman giderleri yükse olan işletmeler daha yüksek FİKD'ne sahip olacak ve kârdaki değişim onların hisse başındaki değişimini daha fazla etkileyecektir. Diğer bir ifade ile bu oran FVÖK'daki değişimin hisse başına kârdaki değişime duyarlılığını ortaya koymaktadır.

Toplam işletme riski, bir işletmenin iş riskleri ile finansal risklerini bir arada göstermekte olup, sabit giderleri ile finansman giderleri üzerine odaklanmaktadır.

Finansal kaldıraç, faaliyet kaldıracıyla beraber kullanıldığında, toplam kaldıraç elde edilmektedir. Toplam kaldıraç bir işletmenin satışları ile hisse başına kazançları arasındaki ilişkiyi yansıtmaktadır. Bunun derecesi bir işletmenin satışlarındaki değişimin, hisse başına karlardaki değişime etkisini ortaya koyan bir göstergedir.

Borçlanma yeteneğini gösteren en önemli göstergeler; ödeme gücü oranları, sektördeki benzer işletmelerin finansal oranları, yatırım uzmanlarının raporları ile derecelendirme kurumlarının raporlarıdır.