FİNANSAL YÖNETİM - Deneme Sınavı - 18

Yatırım analizi daha çok, sermaye piyasalarını kapsamakta olup hisse senedi, tahvil ve ipotek senedi gibi ürünler üzerine odaklanmaktadır. Bu araçların risk ve getirilerinin ölçülmesi, değerinin araştırılması ile yatırımcıların yatırım çeşitliliklerinin belirlenmesi de bu alanın temel fonksiyonlarıdır. Bu alanda borsa aracı kurumları, yatırım bankaları ile yatırım fonları faaliyet göstermektedir. Son yıllarda vadeli sözleşmeler ile opsiyonların gelişmesi ile bu alandaki iş ve yatırım olanakları gelişmektedir. Portföy yönetimi, menkul kıymet uzmanlığı, fon yöneticiliği ve risk yöneticiliği gibi meslekler günümüzde giderek önem kazanmaktadır.

Duran varlıklar yani uzun vadeli aktifler ile ilgili yatırım kararlarına “sermaye bütçelemesi” adı verilmektedir. Sermaye bütçelemesi uzun vadeli yatırımların planlanması, seçilmesi ve yönetilmesini kapsamaktadır.

Bir işletmenin başlıca amaçları

Vekâlet maliyeti denetim, teşvik, bonus ve hisse senedi opsiyonu gibi maliyetleri içermektedir.

“İki veya daha fazla hakiki ve hükmi şahıs tarafından bir ticaret unvanı altında kurulup ortaklarının mesuliyeti koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile mahdut ve esas sermayesi muayyen olan” ortaklık olarak TTK’de tanımlanan limited ortaklık en az iki en çok 50 ortak arasında kurulabilmektedir.

Komandit Ortaklık Türk Ticaret Kanunu’nda şöyle tanımlanmaktadır. “Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir ya da birkaçının mesuliyeti tahdit edilmemiş ve diğer ortak veya ortakların mesuliyeti muayyen bir sermaye ile tahdit edilmiş olan şirkettir”. Komandit şirketlerin en farklı niteliği, ortakların bir kısmının sorumluluğunun sınırlı, bir kısmının sorumluluğunun da sınırsız olmasıdır. Bu şekilde doğrudan ticaretle uğraşmadan kazanç elde etmek imkânı sağlandığı gibi, ticari yeteneği ve bilgisi olup, yeterli sermayesi olmayan kimseler için de ticaretle uğraşma olanağı elde edilmiş olur.

Sermaye piyasası mevzuatına göre İMKB’de halka açılabilmek için anonim şirket statüsünde olmak gerekmektedir.

Anonim şirketlerde hisse sahiplerine hisse senedi verilmekte ve şirket hisse senedi çıkartarak sermaye toplamaktadır. Ayrıca şirket tahvil denilen bir tür borç senedi çıkartmak suretiyle işletmeye fon temin edebilmektedir. Anonim şirketler finans yönetimi açısından finans yöneticisine en çok seçeneği sağlayan bir hukuki kuruluş biçimidir.

Hazine bonosu para piyasasının önde gelen araçlarından biri olup kısa vadeli devlet borçlanma senedidir. Hazine bonoları devletin borçlanma ihtiyacını karşılamanın yanı sıra piyasaların düzenlenmesinde ve istikrara kavuşturulmasında büyük öneme sahiptir. İskonto esasına göre satılan bu aracın ödenmeme ve likidite riskinin sıfır olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle getirisinin düşük olması gerekmektedir.

Sermaye piyasasının önde gelen aracı devlet tahvilleridir. Uzun vadeli olan bu araç özel sektör tahvillerine göre düşük faizli ve risksizdir. Şirket tahvilleri ise uzun vadeli araçlar olup faizleri, derecelendirilme sonucunda aldıkları puanlara göre belirlenmektedir. Genellikle alıcılarına kupon ödemesi adı verilen dönemlik faizler vermektedirler. Tahvil sahibine ve varsa garantör kuruluş tarafından gelecekte belirli tarihlerde faiz ve anapara ödemelerinde bulunulacağı taahhüt edilen orta ve uzun vadeli bir menkul değer türüdür. Hazine bonosu, repo, varlığa dayalı menkul kıymet, mevduat sertifikası para piyasası araçlarındandır.

Bir işletmenin finansal durumunun ve finansal yönden gelişmesinin yeterli olup olmadığını belirlemek için ,

• Finansal tablo kalemlerindeki değişikliklerin,
• Kalemler arasındaki ilişkilerin, zaman içerisinde göstermiş oldukları eğilimlerin incelenmesi ve
• Gerektiğinde belirlenen standartlar ve sektör ortalaması ile karşılaştırılarak
yorumlanması faaliyetlerinin bütünü olarak tanımlanabilir.

Finansal analizde kullanılan temel finansal tablolar; Bilanço ve Gelir Tablosu’dur.
Finansal Analize konu olabilecek diğer finansal tablolar ise aşağıdaki şekildedir. Bu finansal tablolar, ek finansal tablolar olarak da adlandırılır.

Fon Ak›m Tablosu
• Nakit Akım Tablosu
• Kâr Dağıtım Tablosu
• Öz kaynaklar Değişim Tablosu
• Satışların Maliyeti Tablosu

Finansal analizde kullanılan başlıca teknikler;

• Karşılaştırmalı Finansal Tablolar Analizi,
• Dikey Yüzde Yöntemi,
• Trend (Eğilim Yüzdeleri) Yöntemi,
• Oranlar Yöntemi.

Bir işletmenin birbirini izleyen en az iki veya daha fazla faaliyet dönemine ait
finansal tablolarının karşılaştırmalı olarak düzenlenmek ve bu tablolarda yer alan kalemlerin zaman içinde göstermiş olduğu değişiklikleri ve gelişmeleri incelenmek amacıyla yapılan bir analiz türüdür.
Karşılaştırmalı  finansal tablolar analizi uygulaması kolay ve pratik bir tekniktir.
Karşılaştırılacak iki yıla ait bilanço ve gelir tablosu bilgileri yan yana getirilerek her kalemdeki artış veya azalış hem tutar hem de yüzde olarak hesaplanır. Ancak, bu analiz ile elde edilecek bilgiler sınırlıdır. Bu nedenle bu teknik daha çok diğer analiz teknikleri için bir ön hazırlık  olması amacıyla kullanılmaktadır.

Yüzde analizi sonucu yapılan yorumlarda üç temel bilgi sağlanır. Bunlar;
• Varlık dağılım, kaynak dağılım ve
• Varlık ve kaynak ilişkisi
• Gelir-gider ve kâr-zarar kalemlerinin net satışlar içerisindeki yeri.
Yukarıda sıralanan bu bilgilerin ilk üçü bilanço analizinden sağlanır, sonuncusu ise gelir tablosu analizi ile ilgilidir.

Cari Oran= Dönen Varlıklar:Kısa Vadeli Yükümlülükler

          2 = 6 000 :Kısa Vadeli Yükümlülükler

Kısa Vadeli Yükümlülükler  = 3000 

Likidite (Asit-Test)Oranı= Dönen Varlıklar-Stoklar:Kısa Vadeli Yükümlülükler

Likidite (Asit-Test)Oranı=6 000 -1 000 :3 000

Likidite (Asit-Test)Oranı=1,66

Alacak Tahsil Süresi (gün )=  Yıldaki Gün Sayısı/Alacak Devir Hızı

Alacak Tahsil Süresi (gün )=  365/5

Alacak Tahsil Süresi (gün )= 73

Likidite oranları, işletmenin kısa süreli borçlarını geri ödeme yeteneğini belirlemek amacıyla kullanılmaktadır. İşletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünün tespiti için dönen varlıklar ile kısa vadeli yükümlülükler arasındaki oransal ilişkiler
incelenir.

Yabancı Kaynak Oranı: Bu oran, kısa vadeli ve uzun vadeli yükümlülükler, toplam kaynaklar içindeki yüzdesini verir.

Toplam Yükümlülükler Yabancı Kaynak Oranı =Toplam Yükümlülükler/Toplam Kaynaklar

Toplam Yükümlülükler Yabancı Kaynak Oranı =(kısa vadeli + uzun vadeli yükümlülükler)/toplam kaynaklar

0,5=(3 000 +kısa vadeli yükülülükler)/18 000

kısa vadeli yükülülükler=6 000

Tobin’in q oranı yaklaşımı işletmenin sahip olduğu entelektüel sermayenin hesaplanmasında da kullanılmaktadır. Tobin’in q’su işletmenin sahip olduğu fakat
diğer işletmelerin sahip olmadığı maddi olmayan varlıklar, diğer bir ifadeyle entelektüel varlıklar nedeniyle yüksek kârlar sağlama üstünlüğünü ifade etmektedir.

Q değeri 1’ e eşit, 1’den küçük veya 1’den yüksek çıkabilir.Oranın 1’den yüksek çıkması, işletmenin yüksek değerde entelektüel varlıklara sahip olduğunu ve bu varlıklardan yüksek getiriler elde ettiği anlamına gelmektedir.
Q değerinin 1’den küçük çıkması durumunda ise işletmenin varlık bazında
entelektüel sermayeye sahip olmadığını ve varlıkların getiri düzeylerinin yerine
koyma değerini karşılayamadığı sonucunu ortaya koymaktadır.