FİNANSAL TABLOLAR ANALİZİ

Analiz açısından dönen varlıklar toplamına Brüt Çalışma (işletme) Sermayesi adı verilmektedir.

Dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynakları aşan kısmı Net Çalışma (işletme)Sermayesidir.

Cari Oran (Üçüncü derece likit oran) Likidite Oranı veya Asit Test Oranı (ikinci derece likit oran) Nakit Oranı veya Disponibilite Oranı (Birinci derece likit oran) Stok Bağımlılık Oranı

Cari oranın birden büyük olması beklenir. Cari oran birden büyükse payı oluşturan dönen varlıklar, paydada yer alan kısa vadeli borçlardan fazla demektir. Bu durumda, dönen varlıkların hem bu borçları ödemek için yeterli olduğu hem de net çalışma sermayesi olduğu söylenebilir. Likidite oranının genelde 1 olması yeterli kabul edilmektedir. Oranın 1 olması, işletmenin kısa vadeli borçlarının tamamının nakit ve süratle paraya çevrilebilir değerlerle karşılanabileceğini gösterir.

Çalışma sermayesi gereksinimini etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Bunlar 112. sayfada belirtilmiştir.

işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünün analiz edilmesinde öncelikle çalışma sermayesi büyüklüğü ele alınır. Bu nedenle özellikle bilançonun “dönen varlıklar” ve “kısa vadeli yabancı kaynaklar” grupları incelenir.

Nakit dönüş süresi, stokların, alacakların ve borçların sürelerine bağlı olup stok değişim süresi ve alacakların tahsilat süresinin uzamas›yla artmaktadır.

Nakit dönüş süresini etkileyen bazı faktörler 123. sayfada sayılmıştır.

Özellikle stoklar gibi likiditesi göreli olarak daha düşük olan dönen varlık kalemlerinin dönen varlık toplamına dahil edilmemesi durumunda kısa vadeli yabancı kaynakların ödenebilirliğini gösterir.

Nakit dönüş süresinin artması işletmenin daha fazla finansmana ihtiyaç duyduğunu göstermekte olup erken uyarı ölçüsü olarak da görülür.

Analiz açısından dönen varlıklar toplamına Brüt Çalışma (işletme) Sermayesi adı verilmektedir.

Bir işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücü karşılaştırmalı tablolar analiz tekniğine (yatay analiz) göre analiz edildiğinde dönen varlıklar ve kısa vadeli borçların zaman içinde göstermiş olduğu değişimler ele alınır.

Analiz açısından dönen varl›klar toplam›na Brüt Çalışma (işletme) Sermayesi adı verilmektedir. Brüt çalışma sermayesi, bir işletmenin • Peşin alışlar, gider ödemeleri, üretim ve satışlar şeklinde sıralanabilecek günlük faaliyetleri sürdürmesini, • Kısa vadeli borçları ödemesini sağlar.

Cari oranın hesaplanmas›ndaki amaç, işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü ölçmek ve genel likidite durumunu yansıtarak işletmenin net çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığını ortaya koymaktır. Bu nedenle aynı zamanda bu orana çalışma sermayesi oranı da denmektedir.

Nakit oran›, nakit ve nakit benzeri varlıklardan oluşan hazır değerler ile geçici yatır›m amacıyla alınan ve her an pazarlanabilir menkul kıymetlerin kısa vadeli borçları ne ölçüde karşıladığını gösteren bir orandır.

Çalışma sermayesi gereksinimini belirleyen pek çok faktör bulunmaktadır. Bunlar işletme faaliyetinin niteliği, karakteri, üretim sistemi, satılacak mallarda tedarik süresi, satış hacmi, stokların devir hızı, kullanılan teknoloji, konjonktür hareketleri gibi faktörlerdir. Stok bağımlılık oranı hesaplamaları gibi hesaplamalar Oran analizi kavramları arasında yer alır.

Dönen varlık grubundan dikkate alınacak kalemlerin özelliklerine göre likidite oranları; Cari Oran, Likidite Oranı veya Asit Test Oranı, Nakit Oranı veya Disponibilite Oranı ve Stok Bağımlılık Oranı şeklinde sınıflandırılır. Kârlılık Oranı işletme faaliyet sonuçları ile finansal durumunu değerlemedeki kullanılış amaçları dikkate alınmak suretiyle yapılan sınıflandırmalardan biridir.

Bir yıldan veya bir normal faaliyet döneminden daha uzun sürelerle işletme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılan varlıklara duran, bir yıldan veya bir normal faaliyet döneminden kısa vade ile kullanılan varlıklara dönen varlıklar denir. I., II. ve III. maddelerde yer alan alt gruplar dönen varlıklara aittir. IV ve V. maddelerde yer alan alt gruplar ise duran varlıklara örnektir.

Net çalışma sermayesi hesaplanırken duran varlıklar değil, dönen varlıklardan kısa vadeli yabancı kaynaklar çıkarıldığında ortaya çıkan farka bakılır. Diğer şıklarda verilen ifadeler doğrudur.

Analizde ele alınacak kalemler çok sayıda yıla ait ise eğilim yüzdeleri analiz tekniğine göre analiz yapılır. Dönen varlıkların ve kısa vadeli yabancı kaynakların birlikte artış göstermesi durumunda, varlıklardaki artış eğilimi borçlardaki artış eğiliminden yüksek olduğu sürece olumlu yorumlanır. İşletmenin ticari borçları artarken stoklarında daha yavaş bir artış eğilimi varsa bu durum olumsuz yorumlanır. Dönen varlıklar artış eğilimi gösterirken kısa vadeli yabancı kaynakların azalma eğilimi göstermesi olumlu olarak yorumlanır. Dönen varlıklardaki azalma eğilimine karşılık kısa vadeli yabancı kaynaklarda artış eğilimi göstermesi olumsuz olarak yorumlanır.