Muhasebe Analizleri

Muhasebe analizleri, işletmenin muhasebe sisteminin işletmede gerçekleşen faaliyetleri ne ölçüde yansıtabildiğinin değerlemesidir.

Finansal nitelikli işlemlerin kaydedilmesinde nakit esası yerine tahakkuk esasının benimsenmiş olması ve finansal tabloların çok çeşitli bilgi kullanıcısı için hazırlanıyor olması muhasebe analizlerini ortaya çıkaran temel sebeplerdir.

Muhasebe farklılıklarının finansal tablolarda belirsizlikler yaratabilme ihtimali muhasebe riski olarak ifade edilmektedir.

Muhasebe analizleri kapsamında finansal tablolarda yer alan faaliyetler temel olarak üç faaliyet grubunda özetlenmiştir. Bunlar;

• Finansman Faaliyetleri
• Yatırım Faaliyetleri
• İşletme (Üretim-Satış Faaliyetleri) Faaliyetleridir.

Finansman faaliyetleri, işletmenin çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak ve varlıklarını finanse etmek için kaynak sağlama faaliyetleridir.

Yabancı kaynaklar, bir işletmenin geçmiş olay ve işlemlerinin bir sonucu olarak, gelecekte diğer kişi ve işletmelere nakit veya diğer varlıklarla (örneğin, ticari mallar, mamuller) ödeme yapılması veya hizmet sağlanması için mevcut yasal ve yapısal yükümlülüklerdir.

Kısa vadeli yabancı kaynaklar, ödenmeleri dönen varlık kullanımı veya bir başka kısa vadeli borç yaratması beklenen borçlardır

Uzun vadeli yabancı kaynaklar, kredi kurumlarından, sermaye piyasasından ve işletmenin ilişkide bulunduğu üçüncü kişilerden sağlanan bir yıldan fazla vadeli olan işletme borçlarına denir.

Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin sona eriş biçimine bağlı olarak ve işçinin çalıştığı süre dikkate alınarak ücret tutarına göre işverence ödenen bir miktar para olarak tanımlanmaktadır.

İş Kanunu’na göre kıdem tazminatı, işçinin son aldığı brüt ücret üzerinden hesaplanmaktadır.

Gerekli üretim faktörlerinin edinilmesine yönelik faaliyetlere yatırım faaliyetleri denilir.

Varlıklar, işletmenin sahip olduğu ekonomik değerler olarak tanımlanmaktadır.

Dönen varlıklar, bir yıl içerisinde veya normal faaliyet dönemi içinde paraya çevrilebilecek, tahsil edilebilecek, satılabilecek, kullanılabilecek değerler ile para ve para benzeri varlıkları içeren gruptur.

Brüt çalışma sermayesinin iki temel görevi bulunmaktadır. Bunlar;

• Kısa vadeli yabancı kaynakların ödenmesi
• Günlük faaliyetlerin yürütülmesi

Duran varlıklar, bir yıldan veya bir normal faaliyet döneminden daha uzun sürelerle işletme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılmak amacıyla edinilmiş ve ilke olarak bir yılda veya normal faaliyet döneminde paraya çevrilmesi veya tüketilmesi beklenmeyen varlıklardır.

Amortisman işlemi, maddi duran varlığın maliyetinin fayda sağladıkları dönemlere dağıtılması olarak ifade edilmektedir.

İşletmenin belirli bir dönemdeki faaliyet sonuçlarını gösteren tablo gelir tablosudur.

Gelir tablosu şu bölümlerden oluşmaktadır:

• Brüt Satış Kârı bölümü
• Faaliyet Kârı bölümü
• Olağan Kâr bölümü
• Dönem Kârı bölümü
• Net Dönem Kârı bölümü

Brüt satış kârı bölümü işletmenin mal/hizmet/ürün satışından elde ettiği toplam hasılat ve bu hasılatı elde etmek için katlandığı giderlerden oluşmaktadır.

Faaliyet kârı bölümü, işletmenin ana faaliyetiyle ilgili olup satışların maliyetine dahil edilemeyen Araştırma-Geliştirme Giderleri, Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri ve Genel Yönetim Giderlerinden oluşmaktadır.

Olağan kâr bölümü, işletmenin dönem içinde süreklilik gösteren yan faaliyetlerine ilişkin faaliyet sonuçlarının yer aldığı bölümdür.