Finansal Tablolar ve Finansal Analiz

Muhasebenin iki temel işlevi vardır. Bunlar “kaydetme (defter tutma)” ve “analiz-yorum”dur.

Türkiye Muhasebe Standardı TMS1 Finansal Tabloların Sunuluşu Standardına göre “Finansal tabloların amacı, geniş bir kullanıcı kitlesinin ekonomik kararlar almalarına yardımcı olan, işletmenin finansal durumu, finansal performansı ve nakit akışları hakkında bilgi sağlamaktır. Ayrıca finansal tablolar, yöneticilerin kendilerine emanet edilen kaynakları ne etkinlikte kullandıklarını da gösterir”.

Genel amaçlı finansal tablolar, özel bilgi ihtiyaçlarını karşılamak için isteğe göre hazırlanmış raporları talep etme durumunda olmayan kullanıcıların gereksinimlerini karşılamaya yönelik tablolardır.

TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu Standardına göre tam bir finansal tablolar seti aşağıdakileri içerir:

1. 
   a. Dönem sonu finansal durum tablosu (bilanço);
   b. Döneme ait kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu
   c. Döneme ait özkaynak değişim tablosu
   d. Döneme ait nakit akış tablosu ve
   e. Önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlar.

Özel amaçlı tablolar özellikli bilgi sunmak için talep edilmesi hâlinde hazırlanan tablolardır. Özel amaçlı tablolara kâr dağıtım tablosu, satışların maliyeti tablosu, fon akım tablosu ve net çalışma sermayesi değişim tablosunu örnek olarak verebiliriz.

Bilanço (finansal durum tablosu), bir işletmenin belli bir anda sahip olduğu varlıklarla, bu varlıkların sağlandığı kaynakları bir düzen içinde gösteren tablodur. Teknik açıdan tanımlandığında ise bilanço, muhasebe ilkelerine göre tutulan defterlerdeki hesapların, belirli bir tarihte kapatılmasıyla saptanan ve gelecek döneme devrolunan borç ve alacak kalanlarının bir listesi veya özetidir.

Hesap tipi bilanço, aktif ve pasif kalemlerin muhasebede kullanılan hesap çizelgesine benzer biçimde karşılıklı olarak yazılarak düzenlendiği bilanço türüdür.

Rapor tipi bilanço, aktif ve pasif kalemlerin alt alta yazılması ile oluşturulan bilanço türüdür.

Özet bilanço genel olarak hesap grup tutarlarını gösteren bilanço türüdür?

Ayrıntılı bilanço, hesap grupları yanında her hesap grubunda yer alan hesap kalemlerini de gösteren bilanço türüdür?

Dönen varlıklar, bir yıl veya işletmenin normal faaliyet dönemi içinde paraya çevirebileceği (satacağı, tahsil edeceği) veya kullanacağı varlıklardır.

Duran varlıklar, normal şartlar altında bir yıl içinde elden çıkarılması düşünülmeyen veya yararları bir yılda tükenmeyecek olan varlıklardır.

Kısa vadeli yabancı kaynaklar, işletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde vadesi gelen borçlarını ifade eder.

Uzun vadeli yabancı kaynaklar, işletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde vadesi gelmemiş borçlarının raporlandığı bölümdür.

Özkaynaklar, işletme sahip veya ortaklarının sahip veya ortak sıfatıyla işletme varlıkları üzerindeki haklarının raporlandığı bölümdür.

Gelir Tablosu, işletmenin belli bir dönemde elde ettiği bütün gelirlerle bu gelirleri elde etmek amacıyla aynı dönem içinde katlandığı bütün giderleri ve bunların sonucunda oluşan dönem net kârını veya zararını belli bir düzen içinde gösteren finansal tablodur.

Gelir tablosu aşağıda belirtilen beş ana bölümden oluşur:

• Brüt Satış Kârı veya Zararı
• Faaliyet Kârı veya Zararı
• Olağan Kâr veya Zarar
• Dönem Kârı veya Zararı
• Dönem Net Kârı veya Zararı

Direkt İlk Madde ve Malzeme, üretilen mamule göre kullanılacak miktar ve tutarı belirlenebilen ve mamule göre izlemeye değer bulunan maddelerdir.

Direkt İşçilik, üretilen mamul üzerinde bizzat işlem yapan çalışanların ücret giderleridir.

Fon Akış Tablosu, işletmenin belirli bir dönemde fon kaynaklarını ve bunları kullandığı alanları gösteren bir tablodur.

Nakit akış tablosu, bir hesap döneminde oluşan nakit akışını, nakit giriş ve çıkışlarını; yani işletmenin tahsilat ve ödemelerini kaynakları ve kullanım yerleri ile birlikte gösteren bir tablodur.

Özkaynak Değişim Tablosu, ilgili dönemde özkaynak kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları gösteren tablodur. Bu tablo, işletme sahip ve ortaklarının yaptığı ilave yatırımları gösterir.