FİNANSAL TABLOLAR ANALİZİ - Deneme Sınavı - 5

Gelir tablosuna yönelik dikey yüzde analizi yapılırken brüt satışlar değil, brüt satışlardan satış iskontoların düşülmesiyle ulaşılan net satışlar baz alınır.

Finansal analiz, bir işletmenin finansal bilgilerinin belirli teknikler yardımıyla analiz edilmesi, raporlanması ve bu raporların yorumlanarak işletme hakkında bir yargıya varılması faaliyetlerinin bütünüdür.

İşletmeye kredi veren kurum ve şahısların amacı, verdikleri krediyi faiziyle birlikte zamanında geri almaktır. Bu nedenle kredi analizleri işletmeye kredi veren veya verecek olan kredi kurumları tarafından yapılan bir analiz türü olup işletmenin finansal durumu ile borç ödeme gücünü tespitine yönelik olarak yapılmaktadır. Kredi analizleri açısından işletmenin dönen varlıkları ile kısa vadeli yabancı kaynakları arasındaki ilişkiler çok önemlidir. Bu nedenle kredi analizleri açısından dönen varlıklarla kısa vadeli yabancı kaynaklar arasındaki ilişkileri konu alan analiz tekniklerinin önemi çok büyüktür.

Finansal tabloların analizinde kullanılan temel teknikler: • Karşılaştırmalı Finansal Tablolar Analizi • Eğilim (Trend) Yüzdeleri Yöntemi ile Analiz • Dikey Yüzde Yöntemi ile Analiz • Oran Analizi

Finansal tabloların analizinde kullanılan tekniklerden bir diğeri eğilim yüzdeleri ile analiz tekniğidir. Eğilim Yüzdeleri (Trend) analizi ile işletmenin gösterdiği gelişmeler yıllar itibarıyla görülür. Bu analize Yatay Yüzde Analizi de denir. Bu yöntemde, birbirini izleyen dönemlere ait finansal tablolarda yer alan kalemlerin temel (baz) alınan finansal tablo kalemlerine göre gösterdiği eğilim yüzde olarak hesaplanır. Bu şekilde işletmenin finansal tablolarında yer alan her bir kalemin temel kabul edilen yıla göre yüzde olarak gelişme trendi bulunur. Temel yıl olarak finansal tablo serisinin ilk yılı kabul edilebilir.

Finansal tabloların analizinde kullanılan tekniklerden biri de dikey yüzde analizidir. Dikey yüzde analizi ile finansal tablolarda bulunan bir kalemin toplam veya grup içindeki oransal büyüklüğü irdelenir. Dikey yüzdeler yöntemi işletmeler arası karşılaştırmalar veya işletmenin sektör içindeki yerini belirleme açısından veya işletmenin finansal yapısında meydana gelen değişiklikleri izleme açısından yararlı bir araç niteliğindedir.

Belirli bir tarihte düzenlenmiş veya tek bir döneme ait finansal tablolarda yer alan kalemler arasındaki ilişkilerin tespiti ve değerlendirilmesine “statik analiz” denir.

Analizi yapan finansal analist eğer işletme dışından bir kişiyse yapılan analize dış analiz denir. Dış analizde finansal analist işletme yönetiminin üçüncü kişilerin kullanımı amacıyla yayınlamış olduğu finansal tablolar ve bunların dipnotlarında yer alan bilgilerden yararlanmak suretiyle analiz yapar.

Cari oran, işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü gösterir

Finansal yapıyla ilgili oranlar işletmenin faaliyetlerini zararla kapatması, varlıklarının değerinin düşmesi ve beklediği nakit hareketlerinin gerçekleşmemesi durumunda işletmenin yabancı kaynaklarını zamanında ödeyip ödeyemeyeceği konusunda önemli bilgiler sağlar.

Likidite (Asit-Test) oranı kaba bir oran olan cari oranı tamamlayan ve cari oranı daha anlamlı hâle getiren bir orandır. Aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanır: Likidite Oranı = Dönen Varlıklar - Stoklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Bu oran aktiflerin işletmede ne ölçüde kârlı kullanıldığını tespit amacıyla hesaplanır. Formülü: Aktif (Yatırım) Kârlılık Oranı = Dönem Kârı / Aktif Toplamı

Yatırım Analizleri aracılığıyla işletmenin gelecekteki kazanma gücünün tespiti yoluna gidilir. Yatırım analizleri işletmenin mevcut ortakları ile işletmeye gelecekte ortak olmayı düşünenler ve işletmeye uzun vadeli fon sağlayan veya fon sağlamayı düşünenler tarafından yapılır.

Kârlılık birçok karar ve politikalar sonucu oluşan net sonuçtur. Kârlılık Oranları, işletmenin ne ölçüde etkin yönetildiği konusunda nihai bilgileri sağlar.

Bu oran, işletme varlıklarından yüzde kaçının ortaklar veya işletme sahibince finanse edildiğini gösterir. Orta ve uzun vadeli kredi analizlerinde işletmenin kredi değerini tespit amacıyla yaygın olarak kullanılır. Formülü: Özkaynak Oranı = Özkaynaklar / Pasif Toplamı

Trend analizi enflasyonun finansal tablolar üzerindeki etkisini en açık biçimde yansıtan finansal analiz tekniğidir Enflasyonun işletme finansal tabloları üzerindeki bozucu etkisi bilinmektedir. Bu nedenle de cari rakamlarla yapılan trend analizi büyük ölçüde yanıltıcı olabilir. Söz konusu yanılgıyı ortadan kaldırmak amacı ile finansal tabloların bu bozucu etkiden kurtarılması gerekir.

Yapılan çalışmanın kapsadığı dönem göz önüne alındığında finansal analiz; statik ve dinamik analiz olmak üzere 2'ye ayrılır.

Dikey yüzde analizi ile finansal tablolarda bulunan bir kalemin toplam veya grup içindeki oransal büyüklüğü irdelenir. Bu yöntemle her bir finansal tablo kaleminin bulundu¤u grup toplamı içindeki oransal (yüzde) payı ile finansal tablo toplamı içindeki oransal payı hesaplanır.

Enflasyon, analizde kullanılan finansal tablo rakamlarını bozar ve yüksek enflasyon yaşandığında finansal tabloların karşılaştırılmaları sonucu elde edilen farklar anlamlı biçimde yorumlanamaz.

Eğilim yüzdeleri hesaplanacak dönemin analizinden beklenen yararın sağlanabilmesi için mümkün olduğu kadar uzun bir süreyi kapsaması gerekir. Sadece birkaç yıldaki eğilime bakarak sağlıklı karar vermek mümkün değildir.