FİNANSAL KURUMLAR

Yatırımcılara yatırım projelerinin hazırlanması ve uygulanması aşamasında bilgi desteği sağlamak kalkınma bankalarının işlevlerindendir.

Tabii kaynakların değerlendirilmesini amaçlayan, tarımın ve sanayinin
randımanını artırmanın yollarını arayan, ticari kanalları daha etkin kılan kurumlar Kalkınma Bankalarıdır.

II. Dünya Savaşı’nda ekonomileri büyük hasar gören Avrupa ülkelerine destek verme  amacıyla kurulan banka Dünya Bankasıdır.

Kalkınma bankaları işletmelere orta ve uzun vadeli kredi sağlarlar.

Banka Pozitif Kredi ve Kalkınma Bankası A.Ş. yabancı sermayeli kalkınma ve yatırım bankasıdır.

Türkiye’nin ilk kalkınma bankası Sanayi ve Maadin Bankası’dır.

Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda hedeflendiği üzere Sümerbank selüloz, çimento, pamuk ve yünlü dokuma gibi çeşitli sektörlerde yeni işletmelerin kurulmasında ve gelişmelerinde etkili olmuştur.

Özel sermayeli ilk kalkınma bankası Türkiye Sınai Kalkınma Bankasıdır (TSKB)

Sanayi ve turizm sektörlerinde özel sektör projelerine orta ve uzun vadeli
finansal kaynak sağlamak Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankasının görevidir.

Yerel yönetimlerin mali durumlarına ve ihtiyaçlarına uygun projeler geliştiren, projeye uygun finansman kaynağını inceleyen, projenin niteliğini ve kaynak ihtiyacını projenin oluşum aşamasında denetleyen bir kuruluş İller bankasıdır.

5411 Sayılı Bankacılık Kanununa göre kalkınma ve yatırım bankaları “.... mevduat ve katılım fonu kabul etmek dışında; kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren ve/veya özel kanunlarla kendilerine verilen görevleri yerine getiren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye’deki şubeleridir.” Yatırım ve kalkınma bankaları, ticari bankalardan mevduat toplamama özellikleriyle ayrılmaktadır. Ancak bu bankaların sermaye piyasalarında tahvil, bono ya da diğer menkul değer çıkarmak suretiyle kaynak toplamaları mevduat kabulü sayılmaz. Doğru cevap B’dir.

Yatırım bankalarının işlevleri şu şekilde sıralanabilir:

Yabancı ülkelerden ekonomik ve teknik destek sağlamak ve işletmelerin bunlardan istifade etmesini sağlamak ise kalkınma bankalarının işlevleri arasındadır. Doğru cevap C’dir.

Yatırım bankalarının verdikleri hizmetler şu şekilde sıralanabilir:

Tarımın ve sanayinin randımanının artırması ise kalkınma bankalarının faaliyetleri arasındadır. Doğru cevap D’dir.

Halka arz işlemleri aracılık süreci üç aşamada gerçekleşir. Birinci aşama, halka arza aracılık edecek yatırım bankası ile menkul değer ihraç edecek firma arasında menkul değer türünün belirlenmesi yer almaktadır. Bu konuda hareket noktası menkul değer ihraç edecek firmaya en düşük maliyetle en yüksek hareket seçeneği belirlemek olmaktadır. Bu aşama halka arz işleminin arz yönünü oluşturmaktadır. İkinci aşamada, yatırım bankasının yeni arz edilecek menkul değer için potansiyel müşteri kitlesini belirlemek için ön araştırma yapmasıdır. Bu aşama halka arz işleminin talep yönünü oluşturmaktadır. Üçüncü ve son aşamada, yatırım bankaları yatırımcıların önemli buldukları ve menkul değeri ihraç edecek firma tarafından kabul edilebilecek güvenceleri içeren nihai yasal hazırlıkları yapmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Kalkınma bankaları, tabii kaynakların değerlendirilmesini amaçlayan, tarımın ve sanayinin randımanını artırmanın yollarını arayan, ticari kanalları daha etkin kılan, gerçekleşmesini kolaylaştırdığı yatırım projeleri kanallarıyla, döviz gelirini yükselten, milli geliri artıran, bu amaçlara ulaşmayı en etkin biçimde sağlayacak projelerin doğmasını ve gerçekleşme yoluna girmesini teşvik eden teknolojik araştırma ve teknoloji transferi projelerini değerlendiren ve finanse eden, hatta bazı hallerde bizzat proje hazırlayıp gerçekleştiren kurumlar olarak tanımlanabilir. Doğru cevap B’dir.

IBRD - The Internetional Bank of Reconstruction and Development (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası); EBRD – European Bank for Reconstruction and Development (Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası); AfDB - African Development Bank (Afrika Kalkınma Bankası); IADB - Inter American Development Bank (Amerikalararası Kalkınma Bankası) ve IDB - Islamic Development Bank (İslam Kalkınma Bankası) içinde sadece IBRD ulslararası özellik taşırken diğerleri bölgesel kalkınma bankalarıdır. Doğru cevap A’dır.

Türk Bankacılık Sistemi’nde ‘kamusal sermayeli kalkınma ve yatırım bankaları’, ‘özel sermayeli yatırım ve kalkınma bankaları’ ve ‘yabancı sermayeli yatırım ve kalkınma bankaları‘ bulunmaktadır.

Kamusal sermayeli kalkınma ve yatırım bankaları: İller Bankası A.Ş., Türk Eximbank ve Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası A.Ş.

Özel sermayeli yatırım ve kalkınma bankaları: Aktif Yatırım Bankası A.Ş., Diler Yatırım Bankası A.Ş., GSD Yatırım Bankası A.Ş., İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş., Nurol Yatırım Bankası A.Ş. ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.

Yabancı sermayeli yatırım ve kalkınma bankaları: Banka Pozitif Kredi ve Kalkınma Bankası A.Ş., Pasha Yatırım Bankası A.Ş., Merrill Lynch Yatırım Bank A.Ş. ve Standard Chartered Yatırım Bankası A.Ş.

Doğru cevap B’dir.

İzmir Kongresi’nde alınan kararların sonucu olarak, 1925 yılında Türkiye’nin ilk kalkınma bankası olan Sanayi ve Maadin Bankası kurulmuştur. Bankanın kuruluş amacı, özel sanayi işletmelerine orta ve uzun vadeli kredi verilmesi, teknik ve mali konularda bilgi desteği sağlanması olarak belirlenmiştir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası ise ülkemizin ilk özel sermayeli kalkınma bankasıdır. Doğru cevap C’dir.

Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası tarihsel süreçte şu iki temel finansal görevi üstlenmiştir:

Belediyelere kredi sağlamak ise İller bankasının sorumluluğundadır. Doğru cevap D’dir.

Devlet Yatırım Bankası 1987 yılında yeniden organize edilerek Türkiye İhracat Kredi Bankası (Eximbank) kurulmuştur. Kuruluş Sözleşmesi 7. maddesine göre Banka’nın amacı “...ihracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının artırılması, girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ve yurtdışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence sağlanması, yurt dışında yapılacak yatırımlar ile ihracat veya döviz kazandırma maksadına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesidir”. Doğru cevap C’dir.