FİNANSAL KURUMLAR - Deneme Sınavı - 9

Ekonomik ömür ile ilgili ölçüte göre; kira süresinin, kiralanan varlığın tahmini ekonomik ömrünün en az %75’ ine eşit olması gerekmektedir.

Yasaya göre finansal kiralama sözleşmesi en az dört yıl feshedilemez.

Varlık yönetim şirketlerinin, iştirak edecekleri ortaklıkların sermayesinin veya oy hakkı toplamının en az yüzde onuna sahip olması şarttır.

Yurtdışı faktoring ile ilgili üst kuruluş niteliğinde 4 adet faktor zinciri vardır:

• Uluslararası Faktor Zinciri (Factors Chain International-FCI)

• Uluslararası Faktor Grubu (International Factors Group-IFG)

• Uluslararası Heller Grubu (Heller International Group-HIG)

• Lombart Nat Batı Hizmetler Grubu (Lombart Nat West Commercial Services-LNWCS)

Finansman şirketlerinin kuruluş koşulları aşağıdaki gibidir:

a) Anonim şirket şeklinde kurulması,

Mali kurumların alacaklarının ve varlıklarının satın alınması, tahsili, yeniden yapılandırılması ve satılması; varlık yönetim şirketlerinin görevidir.

Alıcı firma, Satıcı firma, Yurtiçi faktoring şirketi ve Yurtdışı faktoring muhabir kuruluşu yurtdışı faktoringin taraflarındandır.

Genellikle faktoring şirketlerinin fatura tutarının % 80’ini ön ödeme olarak ve geri kalan % 20’yi ise tahsilat yapılıp, çeşitli giderler düşüldükten sonra ödemesi faktoring şirketlerinin finansman fonksiyonudur.

Uluslararası standartlara göre, bir kiralamanın finansal kiralama sayılabilmesi için kiralamanın, kısa süreli ve tüketim mallarına yönelik olarak yapılması ölçütü gerekmemektedir.

Finansal kiralama sözleşmeleri en az dört yıl süre ile feshedilemez. Hangi kiralama hallerinde bu sürenin kısalacağı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca çıkarılacak yönetmelikte belirlenir.

Gelişmiş ülkelerde, 20. yüzyılın başından beri başarı ile uygulanan ve taksitli satışları kredilendiren finansman şirketleri, Türkiye’de 1994 yılında uygulanma olanağı bulmuştur.

Türk hukuk sistemine, Türkiye’nin mali sektörde yaşadığı Kasım 2000 ve Şubat 2001 krizleri ve bu krizlerin sebep olduğu gerek mali sektörde, gerekse de reel sektörde yaşanan bunalımları aşmak amacıyla IMF’in Türkiye’ye önermiş olduğu model Varlık Yönetim Şirketleridir. 

Varlık yönetim şirketlerinde, yasal takip veya firmalar ile yapılan anlaşma sonrasında alacağa mahsuben devralınan menkul ve gayrimenkullerin değerlendirilmesi, satışa hazırlanması, projelendirilmesinden sorumlu birim Varlık Çözümlemedir.

Varlık yönetim şirketleri Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, bankalar ve diğer mali kurumların alacakları ile diğer varlıklarının satın alınması, tahsili, yeniden yapılandırılması ve satılması amacına yönelik olarak faaliyet göstermek üzere kurulan şirketlerdir.

Varlık yönetim şirketlerinin, 11’inci madde uyarınca iştirak edecekleri ortaklıkların, sermayesinin veya oy hakkı toplamının en az yüzde 10'una sahip olması şarttır.

Faktoring şirketlerinin; finansman, hizmet ve teminat, olmak üzere üç önemli fonksiyonu vardır:

Finansman Fonksiyonu: Yapılan faktoring anlaşmasına göre, firmaya bir ön ödeme yapılabilmektedir. Genellikle faktoring şirketleri, fatura tutarının % 80’ini ön ödeme olarak ve geri kalan % 20’yi ise tahsilat yapılıp, çeşitli giderler düşüldükten sonra ödemektedirler. Böylece alacakların büyük bir bölümü hemen nakde dönüştürülmekte, firmaların işletme sermayesi finansmanına katkı yapılmaktadır.

Hizmet Fonksiyonu: Kredili mal alan firma hakkında bilgi toplama (istihbarat), muhasebe kayıtlarının tutulması, izleme, tahsilat, gerektiğinde yasal takip yollarına başvurulması gibi işlemleri  kapsamaktadır.

Risk Üstlenme-Teminat Fonksiyonu: Faktoring şirketleri, kredili satış bedellerinin tahsil edilememesi halinde doğacak tüm kaybı üstlenerek satıcı firmanın karşılaşabileceği güçlük ve riskleri tamamen ortadan kaldırabilmektedir. Ancak, faktoring şirketlerinin bu fonksiyonu bu kuruma ek bir risk yüklemektedir.

Rücu Edilebilir Faktoring: Alacakların vadede ödenmemesi halinde faktöring şirketi, alacakları satan firmaya rücu edebilir. Burada faktoring şirketi risk üstlenmemekle birlikte diğer hizmetleri sunmaktadır.

Ülkemizde faktoring şirketlerinin denetlenmesinden sorumlu otorite Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’dur.

İlk defa 1877 yılında ABD’li Bell Telefon şirketinin telefonlarını müşterilerine kiralamasıyla literatüre geçen finansal kiralama daha sonra 1880’de United Shoe Şirketinin ayakkabı makinelerini  ayakkabıcılara kiralamasıyla devam etmiştir. Türkiye’de ise finansal kiralama tekniğinin uygulanmasına 1985 yılında olanak sağlanmıştır.