FİNANSAL KURUMLAR - Deneme Sınavı - 11

I. Kira süresi sonunda, malın mülkiyetinin kiracıya devrinin öngörülmesi,

II. Anlaşmanın, kiracıya, kira süresi sonunda, malı o tarihteki beklenen piyasa
fiyatının altında bir değerden satın alma hakkını vermesi,

III. Kira süresinin, kiralanan varlığın tahmini ekonomik ömrünün en az %75’
ine eşit olması,

IV. Kira ödemeleri toplamının kira süresinin başlangıcındaki bugünkü değerinin,
malın piyasa değerinin en az % 90’ına eşit olmasıdır.

Uluslararası standartlara göre, bir kiralamanın finansal kiralama
sayılabilmesi için yukarıdaki dört ölçütten en az birinin varlığı gerekmektedir.

Hane halkına ödünç veren finansman şirketleri tüketici finansman şirketleridir.

Mali kurumların alacaklarının ve varlıklarının satın alınması, tahsili, yeniden      yapılandırılması ve satılması amacına uygun olarak çalışan kurumlar Varlık Yönetim    Şirketleridir.

Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkındaki 26333 Sayılı Yönetmelik 2006 yılında yayınlanmıştır.

Finansman Türkiye'de Varlık Yönetim Şirketleri'nin organizasyon yapısı içinde bulunan birimlerden birisi değildir.

Finansman Fonksiyonu: Yapılan faktoring anlaşmasına göre, firmaya bir ön ödeme yapılabilmektedir. Genellikle faktoring şirketleri, fatura tutarının % 80’ini ön ödeme olarak ve geri kalan % 20’yi ise tahsilat yapılıp, çeşitli giderler düşüldükten sonra ödemektedirler. Böylece alacakların büyük bir bölümü hemen nakde dönüştürülmekte, firmaların işletme sermayesi finansmanına katkı yapılmaktadır.

Hizmet Fonksiyonu: Kredili mal alan firma hakkında bilgi toplama (istihbarat), muhasebe kayıtlarının tutulması, izleme, tahsilat, gerektiğinde yasal takip yollarına başvurulması gibi işlemleri kapsamaktadır.

Risk Üstlenme-Teminat Fonksiyonu: Faktoring şirketleri, kredili satış bedellerinin tahsil edilememesi halinde doğacak tüm kaybı üstlenerek satıcı firmanın karşılaşabileceği güçlük ve riskleri tamamen ortadan kaldırabilmektedir. Ancak, faktoring şirketlerinin bu fonksiyonu bu kuruma ek bir risk yüklemektedir. Faktoring şirketleri, bu hizmetlerin tamamını bir arada verebileceği gibi, müşterisi olan firmanın isteğine göre daha azını da sunabilir.

İskonto Esasına Göre Faktoring: Firma, alacaklarını faktoring şirketine devrettiğinde, alacakların % 80’i alacakların vadesinden önce, % 20’si ise vadede firmaya ödenir.

Rücu Edilebilir Faktoring: Alacakların vadede ödenmemesi halinde faktoring şirketi, alacakları satan firmaya rücu edebilir. Burada faktoring şirketi risk üstlenmemekle birlikte diğer hizmetleri sunmaktadır.

Gizli (Kapalı) Faktoring: Tüm hizmetleri kapsayan bu faktoring türü, rücu edilebilir ya da edilemez şekilde düzenlenebilir. Burada önemli olan faktoring anlaşması yapıldığının açıklanmamasıdır. Ticari ilişkilerin etkilenebileceğini düşünerek satıcı firmalar, alıcı firmalar tarafından faktoring anlaşmasının bilinmesini istemeyebilirler.

Faaliyet Kiralaması: İşletmelerin faaliyetleriyle ilgili ihtiyaç duydukları varlıklar için finansman imkânı sağladığı gibi, kiralanan varlıkla ilgili hizmet ve kolaylıklardan da yararlanmayı sağlayan bir türdür. Kiralanan varlıkların bakım ve teknik destek yükümlülüğü genellikle kiralama şirketinin sorumluluğundadır. Faaliyet kiralaması, kısa süreli ve tüketim mallarına yönelik olarak yapılmaktadır.

Finansal Kiralama: Finansal kiralama, en yaygın kullanılan türdür. Kiraya verenin, kiraya verilen mala ait bütün risk ve menfaatleri kiracıya devrettiği kiralama türüdür. Uluslararası standartlara göre, bir kiralamanın finansal kiralama sayılabilmesi için aşağıdaki dört ölçütten en az birinin varlığı gerekmektedir:

1- Kira süresi sonunda, malın mülkiyetinin kiracıya devrinin öngörülmesi,

2- Anlaşmanın, kiracıya, kira süresi sonunda, malı o tarihteki beklenen piyasa fiyatının altında bir değerden satın alma hakkını vermesi,

3- Kira süresinin, kiralanan varlığın tahmini ekonomik ömrünün en az %75’ine eşit olması,

4- Kira ödemeleri toplamının kira süresinin başlangıcındaki bugünkü değerinin, malın piyasa değerinin en az % 90’ına eşit olmasıdır.

Ülkemizde, 3226 Finansal Kiralama Kanunu, 10/06/1985 tarihinde kabul edilerek 18795 sayılı Resmi Gazete‘de yayınlanmıştır.

Kiralayan Şirketin Hukuki Yapısı: Kiralayan şirketler, yalnızca anonim ortaklık şeklinde kurulabilir, Kiralayan şirketlerin kuruluşu ve şube açmaları ile yabancı şirketlerin Türkiye de şube açması Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ön iznine bağlıdır. 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu hükümleri saklıdır. Kiralayan şirketler ile yabancı kiralayan şirketlerin Türkiyedeki şubeleri Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın denetimine tabidir.

Finansal Kiralama Konusu Malın Satın Alınması: Finansal kiralama konusu malın mülkiyeti kiralayan şirkete aittir. Ancak taraflar sözleşmede, sözleşme süresi sonunda kiracının, malın mülkiyetini satın alma hakkını haiz olacağını kararlaştırabilirler.

Faktoring şirketleri, müşterisi için alacak tahsilatı yapan, ticari riski üstlenen muhasebe kayıtlarını tutan ve borçlunun borç ödeme gücünü araştıran kurumlardır. Bu şirketlerin ‘’Borçlunun vergisini üstlenmesi’’ söz konusu olmadığından doğru cevap C’dir.

Faktoring şirketlerinin; finansman, hizmet ve teminat, olmak üzere üç önemli fonksiyonu vardır. Ulaşım fonksiyonlar arasında yer almaz. Doğru cevap D’dir.

Faktoring şirketleri, fatura tutarının %80’nini peşin ödeyerek şirketlere finansman sağlarlar. Doğru cevap E’dir.

İthalat Faktoringi: Faktoring şirketinin muhabir aracılığıyla, yurt dışındaki ihracatçı işletmeye, ödeme garantisi verdiği faktoringtir. Doğru cevap A’dır.

Yurt dışı Faktoringin işleyişi yurt içi faktoringe benzer. Ancak burada, alıcı firma, satıcı firma, yurt içi faktoring şirketi ve yurt dışı faktoring muhabir kuruluşu olmak üzere 4 taraf vardır. Yurt içi gümrük şirketi taraflar arasında yer almadığından doğru cevap D’dir.