FİNANSAL EKONOMİ

Temel olarak tasarrufların yatırımlara aktarılması işlevini yerine getiren finansal sistem, belirli kişi ve kurumların, piyasaların araçların ve organizasyonların beraberce çeşitli finansal fonksiyonları yerine getirmek üzere bir araya geldikleri bir bütündür. Finansal sistemin temel unsurları şu şkeildedir;

Fon Arz Edenler,

Fon Talep Edenler,

Finansal Aracılar

Finansal Araçlar

Yasal ve Kurumsal Düzenlemeler

İstihdam politikaların ise finansal sistemin temel unsurları arasında yeri yoktur. Bu sebeple doğru cevap C'dir.

Bu sorumuzda, birinci soruda olduğu gibi, Finansal Sistemin Unsurları ile ilgilidir. ve Doğru Cevap C'dir. 

Sistem içinde fonların arz edenlerden talep edenlere doğru aktarılması sürecinde çeşitli finansal aracılar (finansal kurumlar) işlev görmektedir. Finansal kurum ve finansal aracı kavramlarının her ikisi de aynı şeyi ifade etmektedir. Sadece bazı kaynaklarda finansal aracılar, “finansal kurumlar” olarak da isimlendirilmektedir.

Bu kurumlar genellikle, sundukları ürün ve hizmetlerin bağlı olduğu sektörün kapsadığı alana göre sınıflandırılmaktadır. Bu bağlamda finansal aracılar, faaliyet gösterdikleri piyasalara göre para ve sermaye piyasası aracıları olarak iki gruba ayrılmaktadır. Ancak teoride para ve sermaye piyasaları kurumları olarak sınıflandı-rılan finansal aracıları, uygulamada bu kadar kesin sınırlar içinde ayırmak zordur. Çünkü bazı finansal aracıların işlev gördükleri piyasalar ayrı iken, bazı finansal aracılar her iki piyasada da işlev görebilmektedir.

Finansal araçlar, fonların aktarılması sırasında, aktarılan fonlar üzerinde bir ortaklık hakkı doğuran ya da alacağı temsil eden yazılı belgelerdir.

Fonların, arz edenlerden fon ihtiyacı olanlara (talep edenlere) aktarılması sırasında, sahiplik ve el değiştirme olgusunu kanıtlayacak çeşitli belgelere ihtiyaç duyulmaktadır. Finansal sistemde fon sunanlar, devrettikleri fonların karşılığında, fon talep edenlerden çeşitli belgeler istemektedirler. Bu belgelere finansal araç denilmektedir.

Finansal piyasalar sağlanan fonların süreleri açısından para ve sermaye piyasaları olarak ikiye ayrılmaktadır. Doğru Cevap A'dır. 

Para Piyasaları: Kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalardır. Bu piyasanın tipik özelliği kısa vadeli (genellikle bir yıldan kısa vadeli) fonlardan oluşan bir piyasa olmasıdır. Para piyasalarından sağlanan fonlar kredi olarak işletmelerin döner varlıklarının finansmanında kullanılır. Piyasanın  kaynaklarını tasarruf sahiplerinin birikimleri ve genellikle bankalardaki çeşitli mevduatlar oluşturur. Bu piyasalarda kambiyo senetleri, hazine bonosu, mevduat sertifikası, varlığa dayalı menkul kıymetler, banka kabulü gibi araçlar işlem görmektedir.

Bir önceki sorumuza benzer bir sorudur ve cevabı E'dir. Bildiğimiz gibi finansal piyasalar sağlanan fonların süreleri açısından para ve sermaye piyasası olarak ikiye ayrılmaktadır. Orta ve uzun vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalara sermaye piyasaları adı verilir. yukarıdaki seçenekler arasında en uzun vadeye sahip olan E seçeneğidir.

Finansal piyasalar, işlem gören araçların piyasalara ilk defa sürülmüş olup olmamalarına göre, birincil ve ikincil piyasalar olarak sınıflandırılmaktadır. Birincil Piyasalar: İlk kez dolaşıma çıkan finansal araçların işlem gördüğü piyasalar birincil piyasalar olarak adlandırılır. Görüldüğü gibi doğru şık D'dir

Finansal sistemin önemi, onun ekonomik yaşamda bir takım fonksiyonlar icra etmesine bağlıdır. Bu fonksiyonlar zamana ve içinde yer aldıkları ekonomilere göre bazı farklılıklar taşıyabilmektedir. Bununla birlikte hemen her ekonomide finansal sistemlerin yerine getirdikleri ve genel fonksiyonlar olarak isimlendirilen işlevleri bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;

Görüldüğü gibi mal ve hizmet üretimi temel olarak reel piyasalarla ilgilidir ve finansal sistemin işlevleri arasında yer almaz?

Finansal piyasalarda, asimetrik enformasyona bağlı olarak iki sorun ortaya çıkabilmektedir. Bunlar Ters Seçin ve Ahlaki Tehlike problemleridir. Doğru Cevap B'dir.

Organize Olmayan Finansal Piyasalar: Bu piyasalar tezgâh üstü piyasalar (Over-The Counter Markets) olarak da bilinmektedir. Yasal ve idari olarak belirlenmiş kuralları olmayan, fiziki ve resmi olarak belirlenmiş bir mekanı bulunmayan, organize piyasa dışında kalan alım ve satım işlemlerinin gerçekleştiği, ilgili kurum ve kuruluşların denetim ve gözetiminden uzak piyasalar olarak tanımlanabilir.

Bu konuda ülkemiz açısından örnekleme yapmak gerekirse; Bankalararası TL Piyasası, Bankalararası Repo Piyasası, Serbest Döviz Piyasası, Bankalararası Altın Piyasası gibi piyasaların birer örgütlenmemiş finansal piyasa türü olduğu görülecektir.

Doğrudan finansman fon arz edenler ile fon talep edenlerin, aralarında bir aracı olmaksızın, bir araya geldikleri ve fon transferinin gerçekleştiği bir yöntemdir. Günümüzde doğrudan finansman yöntemi daha çok sermaye piyasalarında kullanılmaktadır.

Doğru Cevap A'dır.

Finansal sistem kişi ve kurumların, piyasaların, araçların ve organizasyonların bir araya gelerek oluşturduğu ve fon fazlası olanların bugünkü tüketimlerinden vazgeçerek söz konusu tüketimlerini geleceğe kaydırmak karşılığında ek getiri elde edebileceği sistemdir. Bu nedenle sistemi özünü mevcut gelirin ya da satın alma gücünün gelecek gelir ya da satın alma gücüyle değiştirilmesi yatmaktadır.

Bireylerin ve kurumların tasarruf ederek bu tasarruflarını finansal sistemin unsurları aracılığıyla değerlendirmek istemesindeki temel sebep bugün gerçekleştirilen tasarruf nedeniyle vazgeçilen tüketim karşılığında gelecekte daha fazla tüketim yapabilme beklentisidir.

Finansal aracıların finansal sistem içerisindeki asli görevleri fon arz edenler ile fon talep edenler arasında köprü oluşturarak fon akışının hızlı ve minimum pürüzle gerçekleşmesini sağlamaktır. Finansal sistemin işleyişine ilişkin düzenlemeleri oluşturan ve uygulayan kurumlar finansal sistemin düzenleyici ve denetleyici kurumlarıdır. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.

Finansal araçlar, fonların aktarılması sırasında aktarılan fonlar üzerinde bir ortaklık hakkı doğuran ya da alacağı temsil eden yazılı belgelerdir.

Hemen her finansal sistemin fonksiyonları arasında tasarruf hacminin artırılması, ödemelerde kolaylık sağlanması, likidite sağlanması, kredi kullandırma imkanlarının artırılması, servet birikiminin sağlanması, politika oluşturulması, risk yönetimi ve kontrolü, enformasyon gibi hususlar bulunmaktadır. Finansal sistemin yatırımlar açısından fonksiyonu yapılması planlanan ya da arzulanan yatırımlar için uygun ortamın yaratılması olup yatırımların doğrudan artırılması ya da değiştirilmesi değildir. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneği olmalıdır.

Finansal sistemin fonksiyonlarından enformasyon fonksiyonu özellikle fon talep edenler ve finansal varlıklar hakkında bilgi üreterek bunu fon arz edenlerin kullanımına sunmak ve bu şekilde doğru bir risk-getiri analizi yapılmasını sağlamaktır.

Enformasyon fonksiyonunda görülen bozulma sonucu ortaya çıkan asimetrik bilgi sorunu finansal piyasalarda ters seçim ve kötü niyet durumlarının ortaya çıkmasına yol açar. Risk, finansal her türlü işlemde zaten bulunan ve asimetrik bilgi ile sadece artış gösteren bir unsurdur. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.

Para ve sermaye piyasaları arasındaki ayrımın yapılmasında kullanılan temel faktör ya da kriter fon arz ve talebinin gerçekleşip sonlanması için gereken süredir. Genellikle 1 yıldan kısa olmak üzere kısa dönemli fon arz ve talebinin söz konusu olması durumunda para piyasalarından; uzun dönemli fon arz ve talebinin söz konusu olması durumunda ise sermaye piyasalarından bahsedilir. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Menkul kıymetleri birincil piyasadan satın alanlar bu kıymetleri nakde çevirmek istediklerinde menkul kıymeti edindikleri kurumlara doğrudan başvuramayabilirler. Çünkü menkul kıymeti oluşturan kurumlara hisse senetleri için hiçbir zaman, tahviller için ise vadeden önce nakde dönüşüm başvurusu yapılamaz. Bu nedenle ellerindeki menkul kıymetleri nakde çevirmek isteyenler diğer yatırımcılar arasında bu menkul kıymetlerin alım-satımını yapma yoluna giderler. İşte, bu alım-satım işlemlerinin gerçekleştirildiği piyasalara ikincil piyasalar adı verilir.

Organize piyasalar alıcıları ve satıcıları resmi olarak belirlenmiş fiziksel ortamlarda buluşturan ve işlemlerin gerçekleşmesi esnasında belirli kurum ve kuruluşlar aracılığıyla denetimlerin gerçekleştirildiği, kendine özgü kuralları bulunan piyasalardır. Serbest döviz piyasası bu özellikleri taşıyan bir piyasa olmadığından organize olmayan ya da tezgah üstü bir piyasa şeklindedir.