FİNANSAL EKONOMİ - Deneme Sınavı - 19

Bir önceki sorudan farklı olarak bu soruda basit faiz ödemesini 6 ay temel üzerinden hesaplamamız gerekmektedir. Bildiğimiz gibi, basit faizin hesaplanmasında esas olan formül aşağıdaki gibidir;

Basit Faiz Tutarı= Anapara × Faiz Oranı × Süre

Aksi belirtilmedikçe verilen faiz oranı yıllıktır. Faiz oranı ile sureyi denk hale

getirmemiz gerekir, 6 ay= 0,5 yıl gibi. Sorumuzda yer alan değişkenleri yukarıdaki formülde yerine koyduğumuz zaman;

I=2000 × 0,5 ×0.20 ve

Buradan I =200 sonucuna ulaşırız.

Bugün yatırılan paranın ya da borcun belirli bir sure sonundaki değeri paranın

gelecek değeridir. Gelecekteki değer, bir yatırımın faiz kazandıktan sonra ulaşacağı

değerdir. Yatırımın vade ya da gelecek değeri S ile gösterildiğinde;

S = P + I olacaktır.

Burada “I” yerine (Basit Faiz Tutarı= Anapara × Faiz Oranı × Süre)

formülü konulursa yeni formül aşağıdaki gibi

olacaktır:

  

S=P×(P×r×t)  veya

S=p×[1+(r×t)]

Formülde kullandığımız sembollerin anlamı şu şekildedir;

S=Basit faizde gelecekteki değer,

r=Faiz oranı,

P=Anapara (bugünkü değer),

t=Süre.

Soruda yer alan değerleri yerine koyduğumuz zaman 72.500 TL sonucuna ulaşırız.

Eşit zaman aralıklarıyla eşit miktarlarda yapılan ödemeler serisine anuite denir. Bunun yanında anüitelerde ödemelerin ve ödeme aralıklarının eşit olmasına ilave olarak vade boyunca faiz de değişmemektedir. Uygulamada anüite formüllerini çeşitli amaçlar için kullanmak mümkündür. Bu bağlamda, değişik kullanım alanları olarak sigorta ve emeklilik ödemeleri ile borç taksitlerinin hesaplanması örnek gösterilebilir.

Bugünkü değer, gelecekteki nakit akışlarının şu anki değeridir. Gelecek değer;

S = P × [1 + (r × t)] formülünden hareketle bugünkü (şimdiki) değer hesaplaması için gerekli olan formülü aşağıdaki gibi oluşturabiliriz.

 

Formülde kullandığımız sembollerin anlamı şu şekildedir;

S=Basit faizde gelecekteki değer,

r=Faiz oranı,

P=Anapara (bugünkü değer),

t=Süre.

Soruda yer alan değerleri yerine koyduğumuz zaman 20.000TL sonucuna ulaşırız.

Bugünkü değer, gelecekteki nakit akışlarının şu anki değeridir. Gelecek değer;

S = P × [1 + (r × t)] formülünden hareketle bugünkü (şimdiki) değer hesaplaması

için gerekli olan formülü aşağıdaki gibi oluşturabiliriz.

Formülde kullandığımız sembollerin anlamı şu şekildedir;

S=Basit faizde gelecekteki değer,

r=Faiz oranı,

P=Anapara (bugünkü değer),

t=Süre.

Soruda yer alan değerleri yerine koyduğumuz zaman 20.000TL sonucuna ulaşırız.

Bileşik faiz hesaplamasıyla Uygulamada yılda birden fazla sayıda faiz ödemelerinin yapıldığı durumlar da karşımıza çıkabilmektedir. Bu soru bu durumlara örnek niteliği taşımaktadır. Faiz hesaplama sıklığı artıkça paranın dönem sonunda biriken miktarı artmaktadır.

 Bileşik faizde gelecek değer hesaplanması formülü, faiz ödeme sayısı dikkate alınarak yeniden yazılabilir. Formülde ifade edilen ödeme sayısı, yılda kaç kez faiz ödemesi yapıldığını ortaya koymaktadır. Ödeme sayısını m gibi bir harf ile sembolize etmek gerekirse bu durumda yeni formül aşağıdaki gibi olacaktır:

 

m = Bir yıldaki faiz ödeme sayısı

6 ay vade için m = (12 ay / 6 ay) = 2

3 ay vade için m = (12 ay / 3 ay) = 4

1 ay vade için m = (12 ay / 1 ay) = 12

Günlük vade için m = 365 olarak alınır.

Formülde kullanılan sembollerin açılımı aşağıdaki gibidir:

S = Bileşik faizde gelecek değer

P= Anapara (bugünkü değer)

r = Faiz oranı

n = Dönem sayısı

Soruda yer alan değerleri formülde yerine koyacak olursak;

10.000×(1+0,10/2)^1×2  =11.025 TL sonucunu elde ederiz.

Bir para biriminin başka bir para birimi cinsinden fiyatı (değeri) olarak da tanımlayabileceğimiz döviz kuru; iki farklı bicimde açıklanabilir. Eğer döviz kuru, bir birim yabancı para ile değiştirilebilen yerli para miktarı olarak tanımlanıyorsa (1$ = 2 TL gibi) buna direkt kotasyon yöntemi diyoruz.

Döviz talebi eğrisinin negatif eğimi, döviz kurlarıyla ithal edilmek istenen mal ve hizmet miktarının ters orantılı bir ilişki içerisinde olmasıyla açıklanabilir. Çünkü kur yükseldikçe (yerli para değer kaybettikçe) yabancı mallar pahalılaşır böylece talep edilen yabancı mal miktarı ve dolayısıyla döviz talebi azalırken kurun düşmesi durumunda bu etkilerin tam tersi ortaya çıkar.

Diğer taraftan normal koşullarda döviz kuru ile mal ve hizmet ihracı arasında pozitif bir ilişki bulunduğu varsayılır. Çünkü kurun yükselmesi ile ihraç ettiğimiz mallar, yabancılar için ucuzlayacağından ihracatımız artacak ve böylece döviz arzı artacaktır.

Bu yaklaşıma göre, bir ülkenin döviz kurlarını ve ulusal parasının değerini belirleyen en temel etken, o ülkenin dış ticaret dengesi, yani mal ihracatı ve ithalatıdır. Dış ticaret bilançosunun fazla verdiği ya da ihracatın ithalattan fazla olduğu bir durumda ulusal paranın değeri artarken, dış ticaret bilançosunun açık verdiği ya da ithalatın ihracatı aştığı bir durumda kur yükselirken ulusal para değer kaybına uğramaktadır.

Satın alma gücü paritesi teorisi tek fiyat kanunu ilkesine dayandırılmaktadır. Bu kanun, dış ticarete konu olan tamimiyle özdeş malların, taşıma giderleri ve dış ticaret kısıtlamaları olmaması durumunda, bütün dünyada fiyatının aynı olacağını ifade etmektedir Tek fiyat kanununun döviz piyasalarına uygulanması satın alma gücü paritesi olarak bilinmektedir.

Faiz paritesi koşulunu veren eşitliğe göre eğer, yerli faiz oranı, yabancı faiz oranından yüksekse yerli paranın değer kaybetmesi bekleniyor demektir. Örneğin TL cinsi varlıkların faiz oranı %20, dolar cinsi varlıkların faiz oranı %8 ise, TL'nin dolar karşısında %12 oranında değer kaybetmesi bekleniyor demektir.

Buna göre i^TL =%2  + %3 =%5

Döviz kurlarının belirlenmesine yönelik olarak uygulanan sistemlere döviz kuru sistemleri denilmektedir.

Sürünen pariteler kur sisteminde döviz kuru periyodik olarak belirli istatistiki göstergelere (örneğin TÜFE) göre ayarlanmaktadır.

Sürdürme teminatı, başlangıç teminatının düşebileceği minimum tutarı gösterir ve genellikle başlangıç teminatının %75’i oranındadır.

Kur riskinden korunmak isteyen bir ekonomik birim vadeli işlem piyasasında temel olarak iki tip strateji kullanır: uzun ve kısa pozisyon. Futures döviz sözleşmesinin alıcısı, borsa tarafından önceden belirlenmiş standart sözleşme şartlarına uygun olarak standart miktardaki bir dövizi önceden belirlenmiş kur üzerinden gelecekte önceden belirlenmiş bir tarihte alma (uzun pozisyon), satıcısı ise satma (kısa pozisyon) yükümlülüğü altına girer. Bir vadeli işlem sözleşmesinde uzun veya kısa pozisyonda olan kişi acık pozisyondadır.

 İthalatçı firma üç ay sonra 100.000 ABD doları tutarında ödeme yapacaktır. Firma aradaki üç ay içerisinde dolar fiyatının yükselmesinden endişe duymaktadır. Bu nedenle, firma kur riskinden korunmak için vadeli piyasada uzun pozisyon alacaktır.

Opsiyon sözleşmesi, iki taraf arasında yapılan ve alıcısına gelecekte belirli bir tarihte veya tarihe kadar, sözleşmenin yapıldığı gün belirlenen bir fiyat üzerinden, belirli bir miktardaki bir varlığı satın alma veya satma hakkı tanıyan sözleşmedir.

Swap sözleşmeleri ve forward sözleşmeler tezgah üstü veya örgütlenmemiş piyasalarda işlem gören finansal türevlerdir. Bu nedenle bu sözleşmeler, borsalar dışında yapılan ve sözleşme miktarı, teslim tarihi, fiyat gibi koşulların tarafların ihtiyaçlarına göre belirlendiği ürünlerdir. Vadeli İşlem (Futures) Sözleşmeleri ise organize borsalarda yapılmaktadır.

Döviz kuru; bir para birimi ile başka bir para birimi arasındaki değişim oranıdır.

Dış ticaret akımları yaklaşımına göre, bir ülkenin döviz kurlarını ve ulusal parasının değerini belirleyen en temel etken, o ülkenin dış ticaret dengesidir.

Satın alma gücü paritesi yaklaşımına göre döviz kuru, yurtiçi fiyatlar genel düzeyi ile yurtdışı fiyatlar genel düzeyi arasındaki orana eşit olacaktır.

Faiz Paritesi Yaklaşımına göre; yurt içi ve yurt dışı finansal varlıklar arasında tam ikame söz konusu olduğunda çeşitli finansal varlıkların getiri oranları eşitlenmektedir. Bu eşitlik faiz paritesi koşulu olarak ifade edilmektedir.