FİNANSAL EKONOMİ - Deneme Sınavı - 14

Hisse senetlerinin gerçek değerinin hesaplanmasında literatürde farklı modeller kullanılmaktadır. Ancak uygulamada genel olarak dört modelin daha çok kullanıldığını görmekteyiz. Bunlar; “kar payı”, “fiyat kazanç oranı”, “piyasa değeridefter değeri oranı” ve “piyasa değeri nakit akışı oranı” olarak sıralanmaktadır.

Diğer bütün özellikleri aynı iken yalnızca vadeleri farklı olan finansal varlıkların getirileri arasındaki yapısal ilişkiye faiz oranlarının vade yapısı denir ve bu ilişki genellikle grafik üzerinde getiri eğrisi ile gösterilir.

Genelde bir tahvilde üç tür değerden söz etmek mümkündür. Bunlar nominal değer, tahvilin ihraç değeri ve tahvilin piyasa değeridir.

Nominal değer; tahvilin üzerinde yazılı değer olup ülkedeki yasal düzenlemelere göre buna sınır getirilebilmektedir. Birincil piyasaya çıkarılan her tür tahvilin bir nominal değeri vardır ve bu nominal değer üzerinden hesaplanacak belirli bir faiz ödeme taahhüdü tahvilin karakteristik özelliklerinden birisini oluşturmaktadır.

Uygulamada genellikle değerleme yapılacak hisse senedi için, hisse senedinin kendi oranı ve/veya benzer hisse senetlerinin ortalaması (F/K) ile hisse senedinin piyasa fiyatı çarpılarak hisse senedinin değerine ulaşılır. Bu açıklamalardan sonra, (F/K) oranı yöntemi ile hisse senedi değerinin bulunmasını aşağıdaki gibi formüle edebiliriz:

Po = Hisse Başına Net Kâr × Ortalama (F/K) Oranı; 15,6=3*5,2

Buradaki hisse başına net kâr, tüm giderlerin ve vergilerin ödenmesinden sonra hissedarlara kalan hisse başına net getiri demektir.

Piyasa Değeri/Defter Değeri oranı, bir şirketin hisse senetlerinin piyasa değerinin, hisse başına düşen defter değerine oranıdır (PD/DD).

Bu yöntemde aynı sektörde bulunan işletmelerin hisse senetleri için PD/DD oranının aynı olduğu varsayımından hareket edilerek, hisse senedi değeri tespit edilmektedir. 
Bir hisse senedinin defter değeri ise, işletmenin öz sermaye tutarının dolaşımdaki hisse senedi sayısına oranlanması ile bulunur.

DD =Öz Sermaye/Hisse Senedi Sayısı

Kâr payı iskonto modeline göre, bir yatırımcının sahip olduğu hisse senedinin gerçek değeri, beklenen kâr paylarının veya işletmenin faaliyetlerinden elde edilecek net nakit girişlerinin bugüne indirgenmesiyle bulunur. Modelde kullanılan iskonto oranı sadece paranın zaman değerini değil, aynı zamanda nakit akımlarının riskliliğini de yansıtmaktadır.

Finansal varlık talebini etkileyen faktörler ile varlık talebi bu fatörler arasındaki ilişkinin yönü aşağıda yer alan tabloda verilmektedir. Öğrencilerimizin bu faktörleri ve etki şekillerini iyi bilmeler gerekmektedir. 

Tablodan da görülebileceği gibi Risk ile varlık talebi arasındaki ilişki pozitif değil, negatif yönlüdür. 

Bir eylemin sonuçlarının öngörülebilirliğine ilişkin şüpheleri ifade eden kavrama belirsizlik adı verilmektedir.

Risk, ekonomik faaliyetin doğasında değer ile birlikte aynı anda var olan, değer ile doğru orantılı olarak değişen ve işletmenin yönetim süreçlerinde asgari düzeyde tutulması hedeflenen bir olgudur.

Rekabet belirsizliği, riskin kaynakları arasında yer alan sektöre ilişkin belirsizliklerdendir. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneği olmalıdır.

Araştırma-geliştirme belirsizlikleri işletmeye özel belirsizlikler arasında yer almaktadır. İşletmeler, şayet Ar-Ge yapıyorlarsa ve yaptıkları Ar-Ge'nin kapsamına bağlı olarak belirsizliğin boyutu ve etkisi değişebilecektir. Bu nedenle Ar-Ge belirsizlikleri işletmeye özel belirsizlikler arasında yer alır.

Organizasyonel risk ve faaliyet riski işletmelerle ilgili risk tanımlamalarından olup risklerin genel sınıflandırılmasında kullanılmazlar.

Çeşitlendirme ile ortadan kaldırılamayan risklere sistematik riskler adı verilir.

İşletmeye ait bir varlığın öngörülen zaman diliminde paraya çevrilememesi ya da paraya çevrilmesi esnasında değer kaybı ile karşılaşılması olasılığını ifade eden kavram likidite riskidir.

Bankalar açısından iş süreçleri ve bankanın yönetim süreçlerine ilişkin aksaklıklar nedeniyle ortaya çıkması muhtemel riskleri ifade eden kavram operasyonel risklerdir.

Sistematik riskler çeşitlendirme yoluyla azaltılması mümkün olmayan risklerdir. Seçenekler arasında herhangi bir çeşitlendirme yoluyla azaltılması mümkün olmayan tek seçenek ekonomik durgunluktur.

Risk ve getirinin hesaplanmasında standart sapma veya varyansın artması riskin arttığını göstermektedir.

Kısıtlı kaynaklardan ötürü bir varlığın diğerine tercih edilmesi söz konusu olduğunda tercih esnasında dikkate alınması gereken faktörler servet, beklenen getiri, risk, likidite ve bilgi edinme maliyetidir. Dolayısıyla doğru yanıt E seçeneğidir.

Talebin servet esnekliği talepteki yüzdelik artışın servetteki yüzdelik artışa bölünmesi ile bulunmaktadır. Bu durumda 0.05/0.20=1/4=0.25 olacağından doğru yanıt A seçeneğidir.

Bir varlığın riski arttıkça o varlıktan talep edilen miktar azalır. Zira artan risk, elde edilmesi beklenen getirinin beklenenden az gerçekleşmesi ya da hiç gerçekleşmemesi olasılığının arttığı anlamına gelmektedir.