FİNANS MATEMATİĞİ

Bir hisse senedinin içeriği şu unsurlardan oluşur:

Hisse senetleri, ana sözleşmede aksine bir hüküm yoksa adi hisse senedi niteliğindedir

Eşitlikte;

P0 = İmtiyazlı hisse senedinin bugünkü fiyatı,

D = İmtiyazlı hisse senedi için her devre ödenen dividantı,

ip = İmtiyazlı hisse senedinden beklenen getiri oranını,

n = Devre sayısını göstermektedir.

İntifa hisse senetleri, şirket genel kurulunun alacağı kararla, çeşitli hizmetler ve alacak karşılığı
olarak verilen ve sermaye payını temsil etmeyen hisse senetleridir.

D = 6,20 TL

ip = 0,15

Po = ?

Po = D/ip = 6,20 /0,15=41,33

Formülde;

D1 = Ödenecek ilk kâr payı (dividant) tutarı,

P1 = D1 kâr payı alındıktan sonra hisse senedinin satılacağı fiyatı,

ie = Hisse senedi yatırımından beklenen getiriyi,

P0 = Hisse senedinin bugünkü değerini gösterir.

Formülde;

D = Kar payı (dividant) ödemelerini,

Pn = Hisse senedinin n dönem sonunda tahmin edilen satış fiyatını,

ie = Hisse senedi yatırımından beklenen getiriyi göstermektedir.

Değerleme formüllerinden de açıkça görüldüğü üzere, bir hisse senedinin değeri aşa­ğıda belirtilen üç unsura bağlıdır:

Şirketin faaliyet alanı hisse senedinde yer almaz. Hisse senedinde şunlar bulunur:

Primli/Primsiz Hisse Senetleri: Üzerinde yazılı değer (nominal değer) ile ihraç edilen hisse senetleri primsiz, nominal değerinden yüksek bir bedelle ihraç edilen hisse senetleri ise primli hisse senetleridir.

Kuponlu/kuponsuz şeklinde bir hisse senedi sınıflandırması yoktur. Kupon hisse senetlerinde değil tahvillerde bulunur. Hisse senetleri başlıca şu açılardan sınıflandırılmaktadır:
• Adi-İmtiyazlı hisse senetleri
• Hamiline-Nama yazılı hisse senetleri
• Bedelli-Bedelsiz hisse senetleri
• Primli- Primsiz hisse senetleri
• Kurucu ve İntifa hisse senetleri

Kurucu ve İntifa Hisse Senetleri: Kurucu hisse senetleri kuruluş hizmeti karşılığında, şirket karının bir kısmına iştirak hakkı veren ve daima kurucuların adlarına yazılı olmak şartıyla ihraç edilen hisse senetleridir. Kurucu hisse senetleri, belirli bir sermaye payını temsil etmediği gibi, şirket yönetimine katılma hakkı da vermemektedir. İntifa hisse senetleri ise, şirket genel kurulunun alacağı kararla, çeşitli hizmetler ve alacak karşılığı olarak verilen ve sermaye payını temsil etmeyen hisse senetleridir.

Hamiline-Nama Yazılı Hisse Senetleri: Nama yazılı olan senetler sahiplerinin isimlerine kaydedilmiş olup, borsada alım satımı yapılamamaktadır. Borsada işlem görebilmeleri için, senetlerin hamiline çevrilmeleri ve Borsa İstanbul’a kote ettirilmeleri gerekmektedir.
Hamiline yazılı senetlerin üzerinde herhangi bir kimlik yoktur. Borsada işlem gören senetlerin hepsi hamiline yazılıdır

Bir işletme için çok sayıda farklı amaçla çok sayıda değer tanımı yapılabilmekle birlikte özellikle başka bir amaç belirtilmemişse finansal anlamda işletme değeri dendiğinde kastedilen değer tanımı işleyen bir teşebbüs olarak işletmenin gerçek değeri olmaktadır.

Ekonomi ve finans kuramında bir yatırımın gerçek değerinin bulunmasının temel yöntemi aynıdır: bir yatırımın gerçek değeri, o yatırımın sağlayacağı nakit akışlarının, bu nakit akışlarının riskliliğini ve piyasadaki risksiz getiri oranını yansıtan bir iskonto oranıyla bugüne indirgenmiş değerleri toplamıdır

P fiyat, D dividant ve i getiri oranını temsil etmek üzere

P=D/i olduğundan P=4200/0.14=30000 olacaktır. Yani bu hisse senedinin gerçek değeri 30 bin TL'dir. Yatırımcı bu fiyattan alırsa başabaş, bu fiyatın altından alırsa kazançlı, bu fiyatın üstünden alırsa zararlı çıkacaktır. Yatırımcı bu senedi 29 bin Tl'ye alırsa 1000 tl kazançlı olacaktır.

Dividant ödemelerini ve 5. yılın sonundaki satış fiyatını % 20 iskonto uygulayarak hesapladığımızda:

nakit akışlarının bugünkü net değerinin 446 lira olacağı görülecektir.

Sonsuz dividant ödeyen bir senedin net bugünkü değeri D/i formülüyle bulunur. Burada i getiri oranıdır. Bu durumda, 40 Tl dividant ödeyen bir senedin bugünkü değeri % 20 getiri oranıyla P=40/0,2=200 Tl olacaktır. Yani 200 Tl'nin altında bir fiyata satın alınması durumunda getiri oranı %20'nin üzerinde olacaktır.

Fiyat P, getiri oranı i_c ve dividant büyüme oranı g olsun. Bu durumda fiyat:

formülüyle bulunur. Yani P=20/(0.3-0.2)=20/0.1=200 olmalıdır.