FİLM VE VİDEO YAPIMI

Görüntü yönetmeni kamera ekibi dışında ışık ekibi ile de yakın temas halinde olmalıdır. Işık şefi görüntü yönetmenin vazgeçilmez bir iş ortağıdır. Görüntü yönetmeni ve ışık şefi çekimlere eksiksiz hazırlanmak zorundadır. Bunun için önce görüntü yönetmeni ışık şefine yaratmak istediği atmosferi örnek film veya resimlerle anlatır. Daha sonra çekim yapılacak mekanlar veya kurulacak dekorlar için birlikte geziler yaparlar. Bu gezilerde sahnelere göre kullanılacak ışıkların ve aksesuarların neler olacağına karar verirler. Bu kararların sonunda ışık şefi isteklerini sanat yönetmeni ile paylaşır ve mekanlar buna göre düzenlenir.

Görüntü yönetmeni film çerçevesi içindeki tüm sinematografik elemanlardan sorumludur. Proje için çalışmaya başlayan görüntü yönetmeni senaryoyu okuyup notlar almaya başlar. Bu çalışma onun senaryoyu özümseyip gerekenleri belirlemesini sağlayacaktır. Yönetmenle senaryo üstüne defalarca konuşup, hikayenin onun kafasında nasıl şekillendiğini çözmesi gerekir. Sonuçta görsellikten sorumlu kişi olduğu için kritik kararlar verecektir.

Eğer video kamera ile çalışılacaksa aynı film kamerasında olduğu gibi proje- ye uygun kısa çekimler yapılarak kameranın uygun olup olmadığı test edilir. Video kameralar film kameralarına göre daha karışık tasarlandırdıkları için testleri daha uzun sürer. Bazen proje gereği birkaç kamera kullanılacağı için kameraların renklerinin birbirine eşlenmesi gerekir. Bunun için portatif dalgaboyu monitörü (waveform monitor) ve renk belirleme monitörüne (vectroscope) ihtiyaç vardır.

Objektifler test çekimlerinin dışında ayrıca “optik yönlendirici (collimator)” denilen cihazla test edilir. Bu test projenin en can alıcı testidir. Çünkü buna göre objektiflerin odak uzaklığı ve netlik bileziği kontrol edilmiş olur. Bu test yapılmadığı taktirde sorunlu objektiflerle yapılan bütün çekimlerin netsiz olma tehlikesi vardır.

Türkiye’de ne yazık ki bu meslek yeterli ilgiyi görmemekte ve operatör sayısı 5-6’yı geçmemektedir. Steadicam operatörü sıradan bir teknisyen değildir. Birinci özelliği en az bir kamera operatörü veya görüntü yönetmeni kadar çerçeve bilgisine sahip olmasıdır.

Film ekipleri el becerileri yanında organizasyon yeteneği de gelişmiş insanlardan kurulur. Bunun en iyi örneği 1.kamera asistanıdır. Onu basitçe kamera asistanı olarak isimlerdirmek haksızlık olur. İngilizceden tercüme ile asıl ya da en önemli görevi netlik çekmek (focus=netlik, puller=çekici) olarak açıklanabilir ama bunun yanında kameranın bütün teknik donanımından anlayan, görüntü yönetmeninin talepleri doğrultusunda malzemeyi ve ekibini organize eden, malzemenin ve negatif filmin testlerini yapıp görüntü yönetmenine ve yapım ekibine rapor veren kişidir.

Güvenlik önemlidir çünkü kamera bazen bir tekneye, arabaya veya helikoptere bağlanabilirken bazen de bir uçurumun kenarına veya bir patlama sahnesinde patlayıcalara yakın konumlandırılabilir. Bütün bu durumlar için 1.kamera asistanı önce ekibinin sonra da ekipmanın güvenliğini sağlamalıdır. Bunları yaparken set ekibinden yardım alır. Bazı özel durumlarda ekipmanın güvenliğinin sağlanamayacağını düşünürse bunu yapım ekibi ile paylaşır ve onların onayı olmadan görüntü yönetmeninin bile taleplerini yerine getirmez.

2.kamera asistanı veya dünyada kullanıldığı adıyla “clapper -loader (klaketçi - film yükleyicisi) kamera ekibinin vazgeçilmez bir üyesidir. En temel görevi ses senkronu için klaketi kullanmak ve magazinlere film doldurmaktır.

Video Asist Asistanı

Fim kamerasının içinde basit bir video kamera (video asist) monitörlere düşük çözünürlüklü görüntü yollar. Genelde sette tek bir monitör olur ve bu görüntülerin video kasete veya sayısal medyaya kaydedilerek tekrar seyredilmesi sağlanır. Bu yönetmenin ve görüntü yönetmeninin çekilen sahneleri tekrar izlemesi için ihtiyaç duyulan bir sistemdir. Son yıllarda kullanılan monitörlerin sayısı artmış ve bunları sette düzenli bir şekilde kullanmak oldukça zorlaşmıştır. Bu düzeni video asistle ilgilenecek bir asistan sağlar. Kamera ekibine bağlıdır ama montörleri reji ekibi için onlara uygun yerlere kurar. Kamera cekim yapmak için hazırlanırken onun da hızla monitörleri kurması ve ilk görüntüleri yönetmene vermesi gerekir.

Işık şefi de kendi ekibini kurma özgürlüğüne sahip olmalıdır. Onun en önemli yardımcısı ise 1.asistanıdır (best boy). 1.ışık asistanı projeye en az ışık şefi kadar hakim olmak zorundadır. Bu yüzden hazırlık aşamasına o da katılır. Malzemelerin hazırlanması 1.ışık asistanının sorumluluğudur. Işık ekipleri projenin büyüklüğüne göre bazen çok kalabalık olabilirler. Türkiye’de ortalama bir film için bir 1.asistan ve 4 ışık asistanı çalışmaktadır.

Grip şefi (key grip) de ışık şefi gibi görüntü yönetmeni ile hazırlık aşamasında mekanları dolaşır, sete kendini hazırlar ve istenilen kamera hareketleri için aletler önerir, mekanlarda yapılacak düzenlemeleri tasarlar. Grip kamyonunda her çeşit nalbur malzemesi, rüzgar fanları, platform gibi çeşitli aletler bulunur. Kimi büyük ölçekli çalışmalarda dolly ve crane ekibi ile set ekibi ayrı iki birim olarak çalışmaktadır.

Görüntü yönetmeni ön hazırlık sırasında öncelikle çalışacağı ekibi belirler. Kamera, set, ışık, dolly ve gerekirse özel efekt ekibi ona bağlı olarak çalışacaktır.

Objektifler test çekimlerinin dışında ayrıca “optik yönlendirici (collimator)” denilen cihazla test edilir. Bu test projenin en can alıcı testidir. Çünkü buna göre objektiflerin odak uzaklığı ve netlik bileziği kontrol edilmiş olur. Bu test yapılmadığı taktirde sorunlu objektiflerle yapılan bütün çekimlerin netsiz olma tehlikesi vardır.

Kameraların optik olarak da test edilmesi gerekir. Buna göre yapılan “odak merkezi (flench focal) testi”ne göre kameraya takılan objektiflerin odak merkezinin video kameradaki CCD alıcısına ve film kamerasında film düzlemine denk gelip gelmediği test edilir. Eğer bir sapma varsa bu da objektifler de olan sapma gibi çekilen görüntülerin netsiz olmasına neden olabilir

Görüntü yönetmeninin en yakın destekçileri kamera operatörü, 1.kamera asistanı, ışık şefi ve grip şefidir. Lokasyon sorumlusu bunlar arasında sayılamaz.

Verilen ifadelerin hepsi, kamera operatörünün sorumlulukları arasındadır.

Magazinlere film doldurmak, 1. Kamera Asistanının görevi değildir; 2. Kamera Asistanının temel görevidir.

2. Kamera Asistanının klaket kullanırken izlediği aşamaların ilki, çekilen sahnelerin ve planların numaralarını yönetmen yardımcılarından alarak klakete yazmaktır.

Son yıllarda kullanılan monitörlerin sayısı artmış ve bunları sette düzenli bir şekilde kullanmak oldukça zorlaşmıştır. Bu düzeni video asistle ilgilenecek bir asistan sağlar. Video asist asistanı, kamera ekibine bağlıdır ama monitörleri reji ekibi için onlara uygun yerlere kurar.

Grip şefi (key grip) de ışık şefi gibi görüntü yönetmeni ile hazırlık aşamasında mekanları dolaşır, sete kendini hazırlar ve istenilen kamera hareketleri için aletler önerir, mekanlarda yapılacak düzenlemeleri tasarlar.Grip ekibi özünde setteki dolly, crane, özel tasarımlı çekim arabaları ve uzaktan kumandalı kafaların hazırlanması ve kullanılmasından veya helikopter, yarış arabası gibi araçlara kameranın güvenli bir şekide bağlanmasından sorumludur.