FİLM VE VİDEO YAPIMI - Deneme Sınavı - 27

“Doğru pozlama” kavramı yaratıcı bir hareketle görüntü yönetmeninin istediği pozlamadır. Yani oluşturulacak görüntünün amaçları doğrultusunda en iyi değerin belirlenmesidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Pozlamayı etkileyen faktörler; ışık kaynağının özellikleri, sahnenin özellikleri, filtre kullanımı, objektif ve diyafram, saniyede pozlanan kare sayısı ve örtücü açısı ile görüntü malzemesinin duyarlılığıdır. Dolayısıyla kameranın nesneye uzaklığı bu faktörler arasında yer almaz. Doğru cevap B seçeneğidir.

Bir sahnenin görsel dinamiklerini oluşturan sahnenin fiziksel özellikleri, sahnede yer alan nesnelerin yüzeylerinin ışığı yansıtma dereceleri, sahne içindeki gölgeli ve aydınlık alanların oranları kullanılan renkler ve sahnede içinde yer alacak tüm hareketler (oyuncuların, nesnelerin ve kameranın hareketi) ışıklandırma ve pozlamayla ilgilidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bir sahnedeki ışık yoğunluğu değerlerini hesaplamak, düşen ışığı ölçmek, doğru diyafram değerini hesaplamak için veri sağlamak ve yansıyan ışığı ölçmek ışıkölçerler aracılığıyla gerçekleştirilir. Ancak örtücü hızını saniyede çekilecek olan kare sayısı belirler.  Doğru cevap E seçeneğidir.

"Tonsal değerleri, ton oranlarını ve tonsal kontrastı hesaba katmaz " ifadesi yansıyan değil düşen ışığa özgü bir sonuçtur. Diğer ifadeler yansıyan ışık için doğru ifadelerdir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Eğer normal bir çekim yapılacaksa filmin saniyedeki pozlanacak kare sayısı 24 olacaktır. Bu 180 derecelik bir örtücü kullanıldığında her bir karenin pozlanma süresi saniyenin 1/48’i kadardır. Tüm ışık ölçerler 180 derecelik örtücü açısına göre kalibre edildiği için pozlama süreleri bu örtücüye göre belirlenir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Genellikle ortamdaki ışık miktarına bağlı olarak seçilen film duyarlılığı ışığın yetmediği ortamlarda yükseltilirken fazla geldiği ortamlarda düşürülür. Ancak yükseltildiğinde ortaya çıkacak grenleşme çoğu zaman istenmeyen bir durumdur. Film emülsiyonundaki gelişmeler neticesinde yüksek duyarlıklı ve küçük grenli filmler olmakla birlikte görüntüde yine de grenleşme görülmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Video kameralarda doğru pozlama; zoom objektifini, kamera içi ışık ölçerin, otomatik diyaframın ve manuel diyaframın kontrolünün kombinasyonu sonucunda ortaya çıkar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Az pozlama durumunda görüntüde şu değişiklikler olur:

Fazla doymuş renkler ve yüksek kontrast ise fazla pozlama sonucu ortaya çıkar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Aydınlatma değil, ışık bir teknik gerekliliktir. Aydınlatma ışığın estetik yönüyle ilgilidir. Gündüz ile geceyi, güneşli ve kapalı havayı, iç mekan ile dış mekanı gösterir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kullanılacak objektifler, filmin hızı, ışıkların yoğunluğu ve ışıkların kombinasyonu görüntü yönetmeninin ışıklandırma yapmadan önce karar vermesi gerekenler arasında yer alır. Kamera sehpası bu aşamada karar verilmesi gerekenler arasında yer almaz. Doğru cevap B seçeneğidir.

Genellikle günlük hayatta ana ışık kaynaklarının çeşitli yüzeylerden yansımalarını taklit etmek için kullanılan “dolgu ışık” sert değil, yumuşak ve dağınık bir ışıktır. Sert anahtar ışığın yarattığı gölgeleri yumuşatmak için, kamera-nesne ekseninde anahtar ışığın tersi yönünde yerleştirilen bu ışık için “ana ışığın yarısı ya da üçte biri kadar güçte” denilse de bu yaratılmak istenilen kontrastlık derecesine bağlıdır. Dolayısıyla kullanılacak dolgu ışık yoğunluğu için kesin bir kural yoktur. Ancak anahtar ışığı aşmamalıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Film ya da video çekerken ışıklandırma oranları için bilinmesi gereken çok önemli bir nokta vardır. O da film ve videodaki maksimum “ışıklandırma toleransı”dır. Bir film çekiminde en aydınlık alanla en karanlık alan arasındaki fark, yedi diyaframdan fazla olamaz. Doğru cevap E seçeneğidir.

Her bir diyafram farkı iki katı olması nedeniyle, ışıklandırma oranı katlanarak büyür. 2 f/değeri için bu oran 4:1 ise, 3 f/değeri için katlanarak 8:1, 5 f/değeri için 32:1 olur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Notan aydınlatma, yüksek anahtar ışığın kullanıldığı bir aydınlatmadır. Özellikle televizyonda haber sunumlarında kullanılan bu aydınlatma tümüyle yorumdan uzaktır. Dolayısıyla gizem ve gerilim ile ilişki kurulmaz, bu ancak düşük anahtar ışıkla yaratılabilir. İzleyici dramatik etkiden tümüyle uzaklaştırılarak tanımsız bir dünyaya sokulur. Gerçek hayatta olmayan bir karşılığı vardır. Nesneler ve figürler sanki yüzüyor gibidir. Etkisi basık ve iki boyutludur. Doku, hatlar ve şekil çok zayışadığı, zaman zaman da ortadan kalktığı için, dikkat tonsal ve renksel ilişkiler üzerinde yoğunlaşır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yumuşak ışığın yarattığı hafif gölgeli bir aydınlatma düşük kontrsast ile,

Gölgelerin olmadığı bir aydınlatma  notan aydınlatma ile, 

Figürün sadece kenar yüzeylerinin aydınlatılması anlamında kullanılması arkadan aydınlatma ile,

Nesnenin yarısının aydınlatılmış diğer yarısının ise gölgeli göründüğü bir aydınlatma, yandan aydınlatma ile ilgilidir.

 Yüksek kontrast, sert ışığın yarattığı keskin gölgeli bir aydınlatmadır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Üstten ve alttan aydınlatma biçimleri, ışığın yönü ile ilişkilidir. Çünkü ışığın üzerine düştüğü konuya ve nesneye hangi açıyla geldiği konunun ve nesnenin görünümünü etkilediği gibi anlamını da değiştirir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yönetmenin ışığı sembolik anlamlar üretmek için yönlendirerek, doğal ışığın taklidini kasten bozması, resimsel ışık tasarımı ile doğrudan ilişkilidir.

Bir sokak lambası gibi, perdedeki belli bir ışık kaynağı ana ışık olarak kullanılması, özel mercekler ya da ışığa duyarlı filmlerin bu tür tasarımlar için doğal ışıkları taklit etmeyi kolaylaştırması ve belgesel bir bakışı yaratmak amacı gerçekçi ışık tasarımı ile ilgilidir.

İtalyan “Yeni Gerçekçilik” akımı yönetmenleri ise gerçekçi tasarımını benimsemişlerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Işık teknik bir gerekliliktir; nesnelerin biçimini ortaya çıkartır, görülebilirliğini sağlar ve aynı zamanda filmin duyarlı film yüzeyi üzerinde pozlanmasını sağlar.