FELSEFE - Deneme Sınavı - 13

Ahlak ile siyaset arasında kurulan yakın ilişki, sadece Platon ve Aristoteles için değil, Farabi ve Aziz Augustinus (354-430) için de geçerliydi. Gelgelelim bu, modern dönemde ahlak ile siyaseti kesin çizgilerle birbirinden ayıran Machiavelli (1469-1527)’den ve yurttaşları kendi iyi hayatlarını belirleme noktasında bütünüyle özgür bırakan liberalizmden sonra hiçbir şekilde söz konusu olamazdı.

Siyaset felsefesinin problemlerinin, bu sınıflama bağlamında ikinci kategorisi normatif problemlerden oluşur. Normatif problemler, siyaset filozofunun “En iyi yönetim biçimi nedir?”, “Sosyal adalete ulaşmak için hangi ilkelerin benimsenmesi gerekir?”, “Toplumsal istikrarı temin etme sürecinde hukukun rolü ve kapsamı ne olmalıdır?” benzeri normatif soruları yanıtlamasını mümkün k›lacak temel ilkeleri ortaya koyup savunmasını gerektirir.

Devletin temel özellikleri arasında, belli bir coğrafya üzerinde mutlak bir egemenliğe sahip olan, otoritesini bir meşruiyet zemininde güç kullanımı yoluyla tesis eden kurumsal örgüt olma özelliği bulunur.

Rawls politik otoriteyi en temel şey, en öncelikli değer olduğuna inandığı adalet üzerinden meşrulaştırır.

Kropotkin’e göre, devletin insanoğlunun bu en temel doğa yasasına uymasını engellediği için, yıkılması gerekir.

Komünoteryanizm, değer sistemi ve politik analizin merkezine bireyi değil, cemaat ya da topluluğu koyar.

Estetik terimi felsefe disiplinine Alman düşünür Alexander Baumgarten tarafından dahil edilmiştir. Temel duyum anlamına gelen "aisthesis"sözcüğünden yola çıkan düşünüre göre; estetik, güzelliğe yönelen duyumsal bilgiyi konu edinmektedir.

Estetik tutum, yarar amacına dönük pratik tavrın karşıtıdır. Örneğin, bir manzaraya doğal güzelliği nedeniyle bakmak estetik tutum iken, yatırım amacıyla bakmak pratik bir tavırdır.

Estetiğin ontolojisi, "estetik nesne", "estetik özne", "estetik değer", "estetik tutum" ve "estetik yargı" bileşenlerinden meydana gelmektedir. "Estetik öznenin estetik nesneye estetik bir tutumla yönelmesiyle gerçekleşen estetik değer yükleme edimi" olarak tanımlanan ontolojik bileşen ise "estetik yargı" bileşenidir.

Mekana ilişkin sanatlarla zamana ilişkin sanatları birbirinden ayıran "zaman ve mekan ölçütüne göre sınıflandırma"; üç plastik sanatın (mimari, heykel, resim) karşısına üç ritm sanatını (dans, müzik, şiir) koyar. Yedinci sanat olarak da adlandırılan sinema ise, hem mekanla hem de zamanla ilişkili olan bir sanat dalıdır.

Sanat anlayışları, özcü ve anti-özcü ya da özcülük karşıtı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Buna göre, "temsil ya da taklit olarak sanat anlayışı", "ifadeci sanat anlayışı" ve "formalist sanat anlayışı" özcü yaklaşımlar iken; özcülük karşıtı ya da anti-özcü yaklaşımlar "Marksist sanat anlayışı", "kurumsal sanat anlayışı" ve "tarihsel sanat anlayışı" olarak sıralanabilir.

Robin George Collingwood ve Benedetto Croce ifadeci sanat anlayışının temsilcileridir.

Eleştirel eğitim felsefesi, statükoyu koruma, mevcut baskıcı yapıları devam ettirme amacına hizmet eden eğitim anlayışlarını eleştirir.

Realist eğitim felsefesine göre eğitimin amacı, insanı insan yapan şey olan aklı ya da rasyonaliteyi alabildiğince geliştirmektir.

İdealist eğitim anlayışı, eğitilen kişinin, bu dünyanın gelip geçici şeylerinden, gündelik meşgalelerinden uzaklaştırılarak gözünün mutlak iyiye, değişmez hakikate ve evrensel güzelliğe çevrilmesini hedefler.

Egzistansiyalist eğitim felsefesinin müfredatında, baş sırayı insan bilimleri alır. Manevi ve insanı eğitici, dönüştürücü bir güce sahip olduğuna, bireyleri çeşitli hayat tarzları ve insanlık durumlarıyla temasa soktuğuna inanılan söz konusu beşeri disiplinler arasında şiir, roman, tragedya, müzik ve felsefe bulunmaktadır.

Sosyologlar, eğitim terimini bir halkın veya bir toplumun çocuk yetiştirme pratiklerini tanımlamak için kullanırlar.

İkincil eğitimin ikinci önemli amacı, yeni kuşaklara yurttaşlığı öğretmek, onlarda yurttaşlık bilinci yaratmak olarak görülür

Usul ölçütü eğitilen kişiye belli bir bilgi bütünü, belli bir kavrayış ya da vukufiyet yeteneği, biliflsel bir perspektif ve birtakım karakter özelliklerinin kazandırılmasında, bütünüyle ahlaki, doğru ve uygun yöntemlerin kullanılmasını ifade eder.

Öğretim, beyin yıkama ve benzeri eğitim kavramlarını analiz eden analitik eğitim felsefesidir.