EVDE YAŞLI BAKIM HİZMETLERİ

Baş dönmesi, hipertansiyonun komplikasyonlarından değil, belirti ve bulgularından bir tanesidir. Doğru cevap D'dir.

Hipertansiyonun ilaçlı tedavisinde anti hipertansiflere yer verilmektedir. Hipertansiyonun ilaçsız tedavisinde ise yaşam biçimi değişikliklerine gidilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Kalp yetersizliği, koroner arter hastalığı, hipertansiyon, kalp krizi ve kalp ritim bozuklukları, romatizmal hastalıklar ve beslenme bozuklukları gibi durumlar nedeniyle görülebilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Hareket kısıtlılığı, osteoartritin belirtilerinden bir tanesidir. Doğru cevap E'dir.

Sempatik uyarılara cevapta artış, kardiyovasküler sistemde görülen değişikliklerden bir tanesidir. Doğru cevap D'dir.

Yaşlı bireyde ev izlemlerinde kan basıncı değerlerinin (140 / 80 mmHg) üzerinde
olduğunda sağlık profesyonellerine bildirilmesi, hipertansif bireyin evde bakımında dikkat edilmesi gereken ilkelerden bir tanesidir. Doğru cevap A'dır.

Yaşlı bireyin göğüs, kol, sırt ağrısı, bayılma, solunum sıkıntısı ve bilinç değişikliği
gibi herhangi bir ANİ ve CİDDİ semptom yaşaması durumunda ACİL olarak sağlık kuruluşuna başvurması sağlanmalıdır. Doğru cevap B'dir.

Diyetisyen tarafından verilen diyet listesine aile/çevrenin de desteğiyle ev ortamında da uyulmasının sağlanması osteoartriti olan yaşlı bireyin evde bakımında dikkat edilmesi gereken ilkelerden bir tanesidir. Doğru cevap E'dir.

Osteoartrit ilerleyen yaşlarda obez kişilerde daha sık görülmekle birlikte, 65 yaş üstü bireylerde görülme oranı %70-90’dır. Etyolojik faktörler arasında; yaş ve obezite dışında kadın olma gibi cinsiyet, fabrikalarda ve dokumada çalışma gibi mesleki koşullar, futbol ve güreş gibi spor aktiviteleri, eklem hastalıkları, sedanter yaşam, kas güçsüzlüğü, genetik faktörler sayılabilir. Doğru cevap A'dır.

Yaşlanma ile kas iskelet sisteminde ise;
• Kemik mineral kaybının artması,
• Kemik yıkım hızında artış,
• Kas tonüsünde azalma,
• Eklem mobilitesinin azalması,
• Eklem sıvısının azalması,
• Eklem kıkırdaklarında aşınma,
• Kas kütlesinin azalması gibi fizyolojik değişiklikler görülür.

Doğru Cevap C'dir.

Kas iskelet sistemi değişikliklerine bağlı olarak yaşlıların sık karşılaştığı hastalıklardan biri ise osteoartrittir. Doğru Cevap B'dir.

Yaşlı bireyde sistolik basınç artarken diyastolik basınç değişmeyebilir ya da hafif değişkenlik gösterebilir.
Hipertansiyon risk faktörleri arasında;
• Yaşın ilerlemesi,
• Sigara kullanma,
• Menapoza girme,
• Kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalık varlığı,
• Hipertansiyona neden olan ilaç kullanımları,
• Yağdan ve tuzdan zengin diyetle beslenme
• Ailede hipertansiyon tanısı varlığı yer almaktadır.

Doğru Cevap D'dir.

Hipertansiyon belirti ve bulguları;
• Hipertansiyon uzun bir süre içinde gelişmişse bireyin hiçbir yakınması olmayabilir
ve başka bir nedenle yapılan muayenede saptanabilmektedir.
• Genellikle başın arka bölgesinde gelişen baş ağrısı
• Burun kanaması
• Kulak çınlaması
• Baş dönmesi
• Çarpıntı
• Bayılma
• Hipertansiyonun ileri dönemlerinde ise zorlu solunum, kusma, hissizlik, görme
problemleri ve gece sık idrara çıkma yer almaktadır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

• DASH (DietaryApproachesto Stop Hypertension) diyeti uygulamadır. Bunlar ise;
• Tuz tüketimini azaltma (günde 6 gr. sodyum klorid ya da 2,4 gr. sodyumdan az)
• Sebze ve meyve tüketimini arttırma (en az günde 5 porsiyon)
• Herhangi bir sakıncası yoksa potasyumdan zengin beslenme
• Herhangi bir sakıncası yoksa kalsiyumdan zengin beslenme
• Balık tüketimini arttırma
• Diyette yağ tüketimini mümkün olduğunca azaltma
• Diyette lifi arttırmadır.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesinin temel nedenleri arasında ise;
• Büyük arterlerdeki elastisite kaybı
• Atheroskleroz gibi farklı nedenlerle damar rijiditesinin artması
• Kalpteki (kollejen lif) yapısal değişiklikler
• Kalp ileti sistemindeki bozukluklar
• Kalbin hipertrofisi
• Kanın yoğunluğu sayılabilir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Yaşlanma ile kardiyovasküler sistemde;
• Miyokard(kalp kasının) esnekliğinin azalması,
• Kapaklarda kalınlaşma,
• Kapakların çaplarında artış,
• Kolejen dokularda artış,
• Kalbin büyümesi,
• Sempatik uyarılara cevapta artış,
• Arter kompliyansında azalma,
• Arterioskleroz oluşumu gibi değişiklikler görülür.
Yaşlanma ile kas iskelet sisteminde ise;
• Kemik mineral kaybının artması,
• Kemik yıkım hızında artış,
• Kas tonüsünde azalma,
• Eklem mobilitesinin azalması,
• Eklem sıvısının azalması,
• Eklem kıkırdaklarında aşınma,
• Kas kütlesinin azalması gibi fizyolojik değişiklikler görülür.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Kalp yetersizliği olan yaşlı bireyin evde bakımında dikkat edilmesi gereken bakım ilkeleri aşağıda belirtilmiştir.
• Fiziksel bakımı sağlanmalıdır. Kendi yapabiliyorsa öz bakımını yapması konusunda desteklenmelidir. Eğer öz bakım gereksinimlerini karşılamada sıkıntı yaşıyorsa öz bakımı gerçekleştirilmelidir. Öz bakım kapsamında hijyene dikkat edilmeli,
el, ağız, yüz ve tüm beden gibi bölgelerin temiz ve bakımlı olması sağlanmalıdır.
Ödem olan cilt gergin olması nedeniyle yara oluşumuna yatkındır. Cilt temizliği
sağlanırken enfeksiyondan korunma amacıyla tahriş olmamasına dikkat edilmelidir. Ödemli cildin nemi sağlanmalı ancak ıslak olmamalıdır. Islak cilt enfekte olmaya yatkındır. Cildin nemlendirilmesinde uygun kremler kullanılmalıdır. Ödemli cildi tahriş edici tüm uygulamalardan kaçınılmalıdır.
• Kalp yetersizliğine uygun yaşam tarzı düzenlemeleri sağlanmalıdır. Tuzsuz diyet,
sigara ve alkolden kaçınma, fiziksel hareketin kapasitesi dahilinde sağlanması,
stresle başa çıkma, kilonun normal sınırlarda sürdürülmesi gibi uygulamalar desteklenmelidir.
• Eğer yaşlı bireyin sıvı kısıtlaması varsa kısıtlılığı dahilinde sıvı alımı kontrol edilmelidir.
• Kilo takibi yapılmasının asıl nedeni ödeme bağlı sıvı tutulumunun ciddi düzeyde
artmasıdır. Günlük kilo ölçümü yapılmalı ve kaydedilmelidir. Kilo izlemi günün
aynı saatinde aynı tartı ile aynı elbiselerle aç ve boşaltım gereksinimi karşılanmış
olarak evin aynı zemininde yapılmalıdır.
• Yaşlı bireyin daha fazla ve çabuk yorulduğu da dikkate alınarak kalp yetersizliği
tablosunda dinlenmesine sık sık fırsat tanınmalıdır.
• Kalp yetersizliği olan yaşlı solunum sıkıntısı yaşayabileceği için solunumu rahatlatıcı şekillerde desteklenmelidir. Örneğin;
• Solunum sıkıntısının engellenmesi için yaşlının yorulmamasına dikkat edilmelidir.
• Evde oksijen tedavisi veriliyorsa; oksijen uygulama tekniklerine uyulmalı ve
gereksiz oksijen uygulamasında solunum baskılanabileceği için oksijen doz ve
süresi aşılmamalıdır.
• Oksijenden gözleri korumalı ve cilt bakımı sağlanmalıdır. Fazla oksijen uygulamaları ciltte kuruluk yaratabileceği için cildin nemlendirilmesi ve bakımı önem
kazanmaktadır.
• Kalp yetersizliği olan yaşlının solunumunda sayı, derinlik ve ses gibi özellikler bakımından değişiklikler olduğunda hekime bildirilmelidir.
• Kalp yetersizliği olan yaşlının evde bakımında solunum dışında, kan basıncı, vücut
ısısı da izlenmeli ve kaydedilmelidir. Bu bulgularda değişiklik olduğunda ilgili sağlık profesyoneline bilgi verilmelidir.
• Yaşlı bireyin göğüs, kol, sırt ağrısı, bayılma, solunum sıkıntısı ve bilinç değişikliği
gibi herhangi bir ANİ ve CİDDİ semptom yaşaması durumunda ACİL olarak sağlık kuruluşuna başvurması sağlanmalıdır.
• Evde bakımda ev düzenlemesi yaşlının yorgunluk ve güçsüzlük durumu dikkate
alınarak yapılmalıdır. Sık kullandığı eşyalar yaşlının yakınına konmalı ve yürüteç
gibi destek cihazları kullanması sağlanmalıdır.
• Kalp yetersizliği olan yaşlı bireyin semptomlarına ve ilaç kullanımına bağlı olarak
düşme riski artmaktadır. Bireyi düşmelerden koruyabilecek zeminin kaygan olmaması, aydınlatmanın yeterli olması gibi tüm koruyucu önlemler alınmalıdır.
• İlaçların doğru dozda ve doğru şekilde kullanıldığından emin olunmalıdır. İlaç
kullanımı konusunda yaşlı bireyde unutkanlık vb. nedenler nedeniyle aksaklıklar
yaşanabilmekte ya da ilaçlarına uyum sağlamadıkları için ilaçlar alınmamaktadır.
Bu konuda aile ve yakınlarına farkındalık sağlanmalı ev izlemlerinde DİKKATLİ
olunmalıdır.
• İlaç kullanımı sırasında karşılaşılabilecek bazı sorunlara karşı dikkatli olunmalıdır.
• Çarpıntı,

• Kan basıncı (hipotansiyon / hipertansiyon) değişiklikleri,
• Baş dönmesi,
• Bayılma gibi ilaçların önemli yan etkileri bilinmeli ve geliştiğinde hekime bildirilmelidir.
• Örneğin digoksin grubu (miyokardı destekler) ilaçların yaşlılık döneminde
ZEHİRLENMELERE kolay yol açabileceği bilinmelidir. İlaç kullanımlarından
sonra
• Renkli haleler görme,
• Bulantı, kusma gibi belirtiler gelişmesi zehirlenme belirtilerini akla getirmeli ve sağlık kuruluşuna acilen başvurulmalıdır.
• Ayrıca aile ya da birlikte yaşanılan kişiler için polifarmasi

Doğru cevap B seçeneğidir.

Osteoartrit, belirti ve bulguları arasında;
• Ağrı
• Sabah katılığı
• Hareket kısıtlılığı
• Eklem şişliği
• Krepitasyon (eklemden ses duyulması)
• Eklemde boşalma hissi yer almaktadır.

Doğru Cevap A'dır.

Kilo takibi yapılmasının asıl nedeni ödeme bağlı sıvı tutulumunun ciddi düzeyde
artmasıdır. Günlük kilo ölçümü yapılmalı ve kaydedilmelidir. Kilo izlemi günün
aynı saatinde aynı tartı ile aynı elbiselerle aç ve boşaltım gereksinimi karşılanmış
olarak evin aynı zemininde yapılmalıdır. Doğru Cevap C'dir.