EVDE YAŞLI BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 9

Hidrokolloidler

- Sıcak ve nemli ortam oluşturur.
- Sıvı ve bakterileri sızdırmaz.
- Granülasyon oluşumunu destekler.
- Yarayı korur.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Telemetrik sorgulama teletıp uygulamaları içinde yer almakta ve kalp yetersizliği, hipertansiyon, KOAH, diyabet, demans gibi kronik hastalığı olan bireylerin evde bakımı ve izlemi gibi alanlarda kullanılmaktadır. Doğru Cevap A'dır.

Elektronik iletişim sistemlerini kullanarak sağlık hizmetlerinin uzak mesafelere taşınmasını ifade etmektedir. Türkiye’de 2003 yılında başlatılan e-dönüşüm Türkiye projesinde Sağlık Bakanlığı, merkezi hastane randevu sistemi, e-reçete, elektronik sevk sistemi, aile hekimliği bilgi sistemi, elektronik kimlik kartı gibi projeler ile eylem planına başlanmıştır. Tele-tıp uygulamaları kapsamında, e-radyoloji projesi ile radyolojik görüntüler tek bir veri merkezinde arşivlenebilmekte ve kullanıcıların internet üzerinden erişimine izin vermektedir. Doğru Cevap B'dir.

Hatta hafif demans ve bilişsel sorunları olan yaşlıların öz bakım ve bağımsız yaşamları için oldukça önemli bir konu olan kaybolmaları belirlemek üzere gece hareket durumu değerlendirmesi yapılmaktadır. İngiltere’nin West Sussex bölgesinde Alzheimer veya bu tür benzeri hastalığı olan kişilere elektronik kelepçe takılarak GPS yoluyla sürekli takip edilmeleri 2013 yılında denenmeye başlandı. Pilot bölge olarak seçilen bu kentte polis, kayıp vakalarının sayısını bu yolla azaltmanın mümkün olabileceğini, kaybolan hastaların da kolaylıkla bulunabileceğini belirterek uygulamaya tam destek verdi. Kırklareli Emniyet Müdürlüğü özel bilezik takma projesini hayata geçirdi. Bu uygulamalar faydalı olmasına rağmen, yanında bir takım sıkıntılar getirdi. Örneğin elektronik kelepçede hastaya suçlu muamelesi yapıldığı eleştirileri yapıldı. Sevgi İzi ise milyonlarca kişinin hobisi olan dövmeden yola çıkılarak hayata geçirildi. Yakınlarının kaybolmasından endişe eden aileler, iletişim adres ve telefonlarıyla www.benibuldular.com sitesine başvurup formu dolduracak. Site kendilerine bir numara verecek. (Örneğin, 104). Bu numara kaybolmasından endişe edilen kişinin sol koluna işlenecek. O kişi kaybolduğunda kolundaki bu Sevgi İzi onun güvencesi olacak. Şu ana kadar koluna dövme yapılanlar hayli mutlular. Doğru Cevap C'dir.

Kanserler nüfus yönünden değerlendirildiğinde insanlıkla beraber hep var olmuştur;
ilk rapor MÖ 3000 yıllarında Mısır papirüslerinde meme kanserinin bildirimine dayanmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Çeşitli evrelerle
seyir gösteren kanser kronik ve devamlılık gösteren bir süreç olarak kabul edilmektedir. Tedavi edilmediklerinde ciddi rahatsızlıklara, hatta ölüme neden olabilirler.
Kanser fiziksel, ruhsal, sosyal, maddi ve manevi yönleri ile mücadelesi zor bir hastalıktır ve %90’ı çevresel faktörlere, %10’u genetik faktörlere bağlı ortaya çıkmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü kanser kontrol programlarını 6 alanda ele almaktadır; primer koruma, sekonder koruma, zamanında uygun tedavi, izlem, tedavi sonrası bakım ve rehabilitasyon.
Dünya genelinde primer ve sekonder önlemlerin alınmasıyla kanserin en az 1/3’i önlenirken; diğer 1/3’i taramalarla erken teşhis edilerek tedavi edilebilmektedir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Gıdalarda sağlıklı koşulların sağlanması, diyette doymuş yağların en aza indirgenmesi,
bol çiğ sebze-meyve, kepekli ürünlerin tüketilmesi, hazır gıdaların içeriklerinin iyi denetlenmesi, obezitenin önlenmesi kanserden korunmada önemli beslenme önerileri arasında
bulunmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Fiziksel karsinojenler: Bu grup içinde bulunan iyonize radyasyon, röntgen ışınları,
güneşten gelen ultraviyole ışınları, radyoaktif etkenler, noniyonizan radyasyon (mikrodalgalar, radyo dalgaları vb) kanser oluşumuna neden olduğu bilinen etkenlerdir. Ayrıca cep
telefonları ile elektromanyetik alan maruziyeti, evlerde radon düzeyi belirleme çalışmaları
halen devam etmektedir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Meme kanseri: 3 yıldan uzun yaşam beklentisi var ise 2 yılda bir mamografi ve en az
yılda bir klinik meme muayenesi yapılmalıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

50-70 yaş arası erkeklerde düzenli PSA testi ve yılda bir rektal muayene yapılmalıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

60 yaş üstü kadınlarda pelvik muayene ve 3 yılda bir smear testi yapılmalıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kanser belirtilerinin çeşitliliğine rağmen hekime başvurmayı gerektiren belli başlı belirtiler şunlardır.
• Vücudun her hangi bir yerinde şişlik
• İyileşmeyen veya iyileşmesi geciken yara
• Ben ve siğillerde değişiklikler
• Olağan dışı kanama
• Yutma güçlüğü
• Sürekli öksürük ve ses kısıklığı
• İdrar ve dışkılama alışkanlıklarında değişiklik.

Doğru cevap E seçeneğidir.

İdrar yollarında kanla birlikte infeksiyon ve akut böbrek
yetmezliği böbreklerde görülen kemoterapiye bağlı yan etkilerdendir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bireysel hijyen: Bireysel hijyen uygulamaları banyo yapma, saç bakımı, ağız bakımı,
ayak ve tırnak bakımı, perine bakımı uygulamalarını kapsar.
Banyo yapma: Deri mikroorganizmaların vücuda girişini engelleyerek infeksiyonları
önler. Bu nedenle deri bütünlüğünün devam ettirilmesi son derece önemlidir. Düzenli
banyo yapma ile deri üzerindeki ter, yağ, ölü hücreler ve bakteriler uzaklaştırılır. Banyo
yapma ile kan dolaşımı hızlanır, kas tonüsü ve eklem hareketliliği düzenlenir ve kişiye rahatlık hissi verir. Ayrıca banyo, yaşlı birey ile bakım veren arasında konuşma ve etkileşime
izin vererek güvene dayalı psiko-sosyal iyilik halinin desteklendiği bir ortamın oluşmasını
sağlar. Bu nedenlerle yaşlı bireye haftada bir ya da birkaç kez banyo yaptırılması, mümkün
değilse yatak içi silme banyo verilmesi gerekir.
Saç bakımı: Kemoterapi, biyoterapi, radyoterapiye bağlı hastalarda saç dökülmeleri ve
kafa derisinde yağ, kir birikimi nedeniyle saç bakımı sık aralıklarla verilmelidir. Bu sayede
yaşlı bireyde rahatlık, iyilik hissi sağlanırken; tedavisi biten, yeniden saçları çıkan yaşlılarda zarifçe taranan saçlar kendilerine verdikleri değerin artmasına yol açacaktır.
Ağız bakımı: Yaşlı bireyin gerek kanser hastalığı gerekse yapılan tedavilere bağlı ağız
sağlığı sıklıkla bozulmaktadır. Ağız sağlığının devamı için uygun diş ve diş eti bakımının
yapılması gerekir. Uygun ağız bakımı diş fırçalamayı, diş ipi kullanmayı, dişleri durulamayı ve protez bakımını kapsamalıdır.
Ayak ve tırnak bakımı: Yaşlı kanser hastalarında hastalığın ilerlemesi ile uzun süre
yatağa bağımlı olma, yapılan tedavilerin yan etkileri, şeker hastalığı gibi eşlik eden hastalıklara bağlı ayak sağlığı bozulabilir. Ayaklar kişinin ayakta durması ve yürümesi için
önemlidir. Bu nedenle her gün ayakların yumuşak bir sabunla yıkanması, ölü hücrelerin
uzaklaştırılması ve iyice kurulanması, yumuşatıcı kremlerle nemlendirilmesi, ayak tırnaklarının düz biçimde kesilmesi gerekir.
Perine bakımı: Perine bölgesinin ve genital organların temizliği genellikle banyonun
bir parçasıdır. Ancak hastada idrar ya da dışkı kaçırma sorunu var ise bu bölgenin daha
sık temizlenmesi gerekir. Bu işlem esnasında hastanın mahremiyetine özen gösterilmeli, karşı cinsten birinin perine bakımında net davranışlar sergileyerek bireyin utangaçlık
duygusuna karşı yardımcı olunmalıdır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Yaşlanma ile birlikte kalbin ağırlığı artar, boyutları küçülür (Hipertansiyon ve kalp hastaları hariç), kalp hızı düşer, miyokard esnekliği azalır, kalbin pompalama yeteneği %1 azalır, periferik vasküler direnç artar, kan basıncı yükselir ve hipertansiyon (kan basıncının 140/90 mmHg üzerinde olması durumu) sorunu vardır.

Ameliyat öncesi birkaç gün kan basıncının kontrol altında tutulması kalp hastalıklarının görülme riskini azaltır. Kalp yetersizliği olan hastalar dispne, raller, juguler ven distansiyonu ve ödem açısından değerlendirilmelidir.

Yaşlanma ile birlikte alveolar membranda kalınlaşma solunum sistemine, hipertansiyon kalp-damar sistemine, renin-anjiotensin ve aldosteron aktivitesinde azalma genito-üriner sisteme, pankreasta yassılaşma sindirim sistemine ait belirtilerdir.

Kemik yoğunluğu azalmış olan hastalara kalsiyum ve D vitamininden zengin, dengeli bir diyet yanında demir ve
kalsiyum preparatları kontrollü olarak verilmelidir.

Tromboflebit: Genellikle ameliyattan 7-14 gün sonra ortaya çıkar. Ameliyat sonrası gelişen dehidratasyon, kan akımının yavaşlamasına ve kanın pıhtılaşmasına neden olabilir. Uzun süre hareketsizlik ve şişmanlık da bu komplikasyonun gelişmesinde rol oynar.

Hidrokolloidler;

- Sıcak ve nemli ortam oluşturur.
- Sıvı ve bakterileri sızdırmaz.
- Granülasyon oluşumunu destekler.
- Yarayı korur.