EVDE YAŞLI BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 23

Yaşlanma ile kardiyovasküler sistemde;
• Miyokard(kalp kasının) esnekliğinin azalması,
• Kapaklarda kalınlaşma,
• Kapakların çaplarında artış,
• Kolejen dokularda artış,
• Kalbin büyümesi,
• Sempatik uyarılara cevapta artış,
• Arter kompliyansında azalma,
• Arterioskleroz oluşumu gibi değişiklikler görülür. Doğru cevap "A" dır.

Yaşlanma ile kas iskelet sisteminde ise;
• Kemik mineral kaybının artması,
• Kemik yıkım hızında artış,
• Kas tonüsünde azalma,
• Eklem mobilitesinin azalması,
• Eklem sıvısının azalması,
• Eklem kıkırdaklarında aşınma,
• Kas kütlesinin azalması gibi fizyolojik değişiklikler görülür. Doğru cevap "B" dir.

Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesinin temel nedenleri arasında ise;
• Büyük arterlerdeki elastisite kaybı
• Atheroskleroz gibi farklı nedenlerle damar rijiditesinin artması
• Kalpteki (kollejen lif) yapısal değişiklikler
• Kalp ileti sistemindeki bozukluklar
• Kalbin hipertrofisi
• Kanın yoğunluğu sayılabilir. Doğru cevap "C" dir.

Her yaş grubu için geçerli olmak üzere kan basıncı 140 / 90 mm/Hg’nın altında olmalıdır. Doğru cevap "D" dir.

Kalp yetersizliği belirti ve bulguları arasında;
• Solunum güçlüğü
• Solukluk
• Yorgunluk
• Öksürük ve/veya balgam
• El ve ayaklarda soğukluk
• Damarlarda dolgunluk
• Ödem ve kilo alma
• Tırnaklarda morarma
• Çarpıntı
• Etkilenen organa bağlı değişiklikler, örneğin serebral fonksiyon bozuklukları yer
almaktadır. Doğru cevap "A" dır.

• Ağrının ve diğer semptomların kontrolü
• Yaşam kalitesinin arttırılması
• Eklem fonksiyonlarının iyileştirilmesi
• Kas kuvvetinin korunması
• Sakatlıkların önlenmesi ya da düzeltilmesi
• Sağlık sorunlarının tedavi edilmesi
• OA komplikasyonlarının engellenmesidir.

Tam olarak eksikliği giderme: Birey hiçbir öz bakım gereksinimini karşılayamamaktadır. Öz bakımı sağlık personeli tarafından karşılanır. Doğru cevap "C" dir.

En sık karşılaşılan eklem hastalıkları arasındadır. Bu hastalık yavaş ilerler, inflamasyonsuzdur,
eklem harabiyeti yapar ve eklem açıklığında daralma, fonksiyonel kayıpla kendini
gösterir. Doğru cevap "D" dir.

Osteoartritin ilaçsız tedavisinde ise bazı uygulamalar önem kazanmaktadır. Bu uygulamalar
ve evde bakım ilkeleri aşağıda özetlenmiştir.
• İdeal kiloda olma: Diz osteoartritinin en önemli etyolojik faktörü fazla kilodur.
Fazla kilo diz eklemine baskı yapması nedeniyle eklemde dejeneratif etki yapmaktadır.
Tersine fazla kilo verildiğinde ve ideal kilo sürdürüldüğünde hasar durdurulacak
ve ilerlemesi önlenmiş olacaktır. Bu nedenle diyetisyen tarafından verilen
diyet listesine aile/çevrenin de desteğiyle ev ortamında da uyulması sağlanmalıdır.
Diyete uyum sağlanamıyorsa hemşire ve diyetisyen ile işbirliği sağlanarak uyumdaki
engeller belirlenmeli ve neden ortadan kaldırılmalıdır.
• Egzersiz yapma: Egzersizin genel sağlık ve metabolizma üzerine olumlu etkisi bilinmektedir.
Ayrıca kas zayıflığının giderilmesi, kan dolaşımının arttırılması ve sağlıklı
eklem hareketlerinin sürdürülmesinde egzersizler yarar sağlamaktadır. Gerekirse
fizyoterapist desteği ile verilen eklem egzersizlerinin ev ortamında düzenli yapılması
sağlanmalı, egzersizlere uyum sağlanamıyorsa hemşire ve fizyoterapist ile işbirliği
sağlanarak uyumdaki engeller belirlenmeli ve neden ortadan kaldırılmalıdır.
• Düzenli sağlık kontrollerinin izlemi: Osteoartrit’e yönelik verilen ilaçların, eklem
ve genel sağlığın düzenli kontrolü için sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Günlük Yaşam Aktivitelerinin (GYA) Düzenlenmesi ve Öz bakımının Sağlanması:
Yaşlı bireyin eklemlerini zorlayan GYA’lerinden kaçınması gerektiği vurgulanmalıdır.
Osteoartrit tanısı almış yaşlı bireyler, ileri aşamalarda yürüme, giyinme,
oturma, kalkma ve merdiven çıkma gibi hareketlerde de zorluk yaşayabilmektedir.
Bu aktiviteler ve banyo ile hijyenin sağlanması gibi öz bakımının sağlanması sırasında
yaşlı bireye yardımcı olunmalı ve desteklenmelidir. Bunun yanı sıra yardımcı
araç gereç kullanımı sağlanmalı ve yaşam daha kolay hale getirilmelidir. Örneğin
yürümede baston, merdiven yerine asansör ya da boşaltım için alafranga tuvalet
sağlanmalıdır. Gerektiği düzeyde öz bakım eksikliği desteklenmelidir. Doğru cevap "C" dir.

Hipertansiyona yönelik başlıca yaşam biçimi değişiklikleri şunlardır:
• Düzenli fiziksel aktivite/izotonik egzersiz yapma (En az günde 30 dk. ve haftada 4 kez)
• Sigaradan uzak durma
• Alkol tüketimini azaltma (Erkeklerde günde 3, kadınlarda 2 üniteden az)
• Stresle baş etme
• İdeal kiloda olma (Beden kitle indeksi: 20-25 kg/m²)
• DASH (DietaryApproachesto Stop Hypertension) diyeti uygulamadır. Bunlar ise;
• Tuz tüketimini azaltma (günde 6 gr. sodyum klorid ya da 2,4 gr. sodyumdan az)
• Sebze ve meyve tüketimini arttırma (en az günde 5 porsiyon)
• Herhangi bir sakıncası yoksa potasyumdan zengin beslenme
• Herhangi bir sakıncası yoksa kalsiyumdan zengin beslenme
• Balık tüketimini arttırma
• Diyette yağ tüketimini mümkün olduğunca azaltma
• Diyette lifi arttırmadır. Doğru cevap "E" dir.

Yaşlanma ile kardiyovasküler sistemde;
• Miyokard(kalp kasının) esnekliğinin azalması,
• Kapaklarda kalınlaşma,
• Kapakların çaplarında artış,
• Kolejen dokularda artış,
• Kalbin büyümesi,
• Sempatik uyarılara cevapta artış,
• Arter kompliyansında azalma,
• Arterioskleroz oluşumu gibi değişiklikler görülür.

Yaşlanma ile kas iskelet sisteminde ise;
• Kemik mineral kaybının artması,
• Kemik yıkım hızında artış,
• Kas tonüsünde azalma,
• Eklem mobilitesinin azalması,
• Eklem sıvısının azalması,
• Eklem kıkırdaklarında aşınma,
• Kas kütlesinin azalması gibi fizyolojik değişiklikler görülür.

Eklem sıvısının azalması kas iskelet sisteminde ortaya çıkmaktadır.

Kolejen dokularda artış

Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesinin temel nedenleri arasında ise;
• Büyük arterlerdeki elastisite kaybı
• Atheroskleroz gibi farklı nedenlerle damar rijiditesinin artması
• Kalpteki (kollejen lif) yapısal değişiklikler
• Kalp ileti sistemindeki bozukluklar
• Kalbin hipertrofisi
• Kanın yoğunluğu sayılabilir

Yağ oranının artması nedenler arasında yoktur.

Hipertansiyon risk faktörleri arasında;
• Yaşın ilerlemesi,
• Sigara kullanma,
• Menapoza girme,
• Kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalık varlığı,
• Hipertansiyona neden olan ilaç kullanımları,
• Yağdan ve tuzdan zengin diyetle beslenme
• Ailede hipertansiyon tanısı varlığı yer almaktadır.

Hipertansiyon belirti ve bulguları;
• Hipertansiyon uzun bir süre içinde gelişmişse bireyin hiçbir yakınması olmayabilir
ve başka bir nedenle yapılan muayenede saptanabilmektedir.
• Genellikle başın arka bölgesinde gelişen baş ağrısı
• Burun kanaması
• Kulak çınlaması
• Baş dönmesi
• Çarpıntı
• Bayılma
• Hipertansiyonun ileri dönemlerinde ise zorlu solunum, kusma, hissizlik, görme
problemleri ve gece sık idrara çıkma yer almaktadır.

Hipertansiyona yönelik başlıca yaşam biçimi değişiklikleri şunlardır:
• Düzenli fiziksel aktivite/izotonik egzersiz yapma (En az günde 30 dk. ve haftada 4 kez)
• Sigaradan uzak durma
• Alkol tüketimini azaltma (Erkeklerde günde 3, kadınlarda 2 üniteden az)
• Stresle baş etme
• İdeal kiloda olma (Beden kitle indeksi: 20-25 kg/m²)

Kilo almak değildir.

Kalp yetersizliği belirti ve bulguları arasında;
• Solunum güçlüğü
• Solukluk
• Yorgunluk
• Öksürük ve/veya balgam
• El ve ayaklarda soğukluk
• Damarlarda dolgunluk
• Ödem ve kilo alma
• Tırnaklarda morarma
• Çarpıntı
• Etkilenen organa bağlı değişiklikler, örneğin serebral fonksiyon bozuklukları yer
almaktadır