EV TEKNOLOJİSİ

Akıllı evler daha az insan etkileşimi ile güvenlik, konfor, iletişim ve güç tasarrufu sağlamak amacıyla ev, ofis ve küçük binalara uygulanan teknolojilerin ve servisin bütünleşmesidir.

“Bilginin, sanayideki işlemlerde sistematik olarak uygulamaya alınması” anlamına gelen teknolojiyi geniş anlamda, “araştırma, geliştirme, üretim, pazarlama, satış ve satış sonrası hizmeti kapsayan bir sanayi sürecinin, etkin ve verimli bir biçimde gerçekleştirilmesi için kullanılabilecek bilgi ve becerilerin tümüdür” şeklinde tanımlamak mümkündür.

Ev otomasyon sistemlerinin çalışmasında sistem birçok komutun arka arkaya yerine getirilmek amacıyla programlandırıldığı “senaryolandırma” önem kazanır. Söz gelimi bütün perdelerin kapanması, ışıkların kısılması ya da açılması, alarmın devreye girmesi, televizyonun önceden belirlenen saatte açılması ve kapanması gibi normalde zaman kaybettirecek işlemler belirli bir programın uygulamaya sokulması komutunun verilmesi ile otomatik olarak yerine getirilebilir.

Ev otomasyon sistemlerinin ilk örneklerinden biri 1980 yılında Scotland’da bir elektrik şirketi tarafından yapılmıştır. Şirket, bina içerisinde elektrikli araçların kontrolü için bir sistem geliştirmiştir. Bu sistemle tüm elektrikli araçların tek bir merkezden kontrol edilmesi sağlanmıştır. Ancak, bu sistem ev otomasyonu için yapılan harcamalar çok masraflı olduğu için o yıllarda evlerde yeterince uygulanamamıştır. Türkiye’deki ilk uygulama ise 1984 yılında yapılmıştır.

Yapay zekâya sahip evler: Programlanabilir evler ile benzerlik gösterirler; ancak, onlara göre daha gelişmişlerdir. Programlanabilir evlerde senaryolar insan yardımı ile hazırlanmakta iken bu evlerde senaryo girişi yapılmaz. Ayrıca bu evlerin öğrenme yeteneği de vardır. Bu evler, kendi kendine inceleyip, buna göre kendi ayarlarını ve senaryolarını oluşturabilen evlerdir. Bu evler şimdilik hayal gücünden öteye geçememiştir.

Güneş ısısının su radyatörleri vasıtası ile evin belli bir kısmında depolanıp, ısının buradan ev içerisine yansıtılması gibi sistemlerle de ısı kontrol altına alınma yoluna gidilir. Kullanılan bu sistem “aktif solar sistem” olarak adlandırılır.

Görünmez Kontrol Ünitesiyle Yönetilen Evler (Bu evlerde sese veya harekete duyarlılık gösteren sensörler yardımıyla görünmez bir kontrol mekanızması kurulmuş durumdadır. Örneğin el çırpmasıyla televizyonun açılması, odaya girince ışıkların yanması vb.)

Telemetri, akıllı ev teknolojisinin kurulmasında yararlanılan araçlardan biridir. Telemetri, uzaktan izleme demektir.

Örneğin, bir otomobil yarışı sırasında, telemetri sayesinde aracın durumuyla ilgili bazı bilgiler yarış anında merkeze gönderilebilir.

X-10, evdeki lambaları, cihazları ve diğer ekipmanları zaten var olan 220 voltluk elektrik kabloları üzerinden kumanda etmeye yarayan bir iletişim dilidir. Hiçbir ekstra kablolama gerektirmez. X-10 ürünleri bir akıllı eve rahatça kurulup çalıştırılabilir. Taşınması çok kolay olduğundan her yere götürülebilir.

Bahçedeki toprağın nem düzeyini takip eden sensörler sayesinde, bahçe sulama sistemi, yalnızca gerektiğinde devreye girer. Yağmur yağan bir günde, gereksiz yere sulama sisteminin çalışmaması, aşırı sıcaklarda ise daha sık devreye girmesi, bir telefonla sulama yapılması gibi özellikler, akıllı ev sisteminde mevcuttur.

1998’de ofis ve ev için bir uzaktan kontrol sistemi, telefon kullanılarak tasarlanmış ve
uygulanmıştır.

Teknoloji kısaca bilimsel bilgiden yararlanarak yeni bir ürün geliştirmek, üretmek ve hizmet desteği sağlamak için gerekli bilgi, beceri ve yöntemler bütünü olarak tanımlanabildiğine göre özgün üretim için gerekli aşamaları da dörde başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar,
1. bilimsel bilgiye ulaşmak veya geliştirmek;
2. bilgiden faydalanarak bir ürün tasarlamak ya da tasarım yeteneği veya teknolojisini geliştirmek;
3. tasarlanan ürünün üretim tekniklerini belirlemek yani üretim teknolojisini geliştirmek; ve
4. nihayet son olarak üretimi gerçekleştirmektir.

Bir ürünü geliştirmek için gerekli malzeme ve ekipman çeşitli kaynaklardan bulunabilir. Bu nedenle, önemli olan tasarım yeteneğine sahip olmaktır

Bilimsel araştırmalar açısından bakıldığında, gelişmekte olan ülkeler, gerek bilimsel ve akademik kuruluşları, gerekse bilim adamları düzeyinde işbirliği ve bilimsel çalışmalara katılımları açısından, gelişmiş ülkeler ile sıkı ilişkiler kurabilmektedir. Ancak, bu ilişkiler ve yapılan çalışmalar ile kazanılan bilgi birikiminin, teknolojiye ve ürüne dönüştürme aşamasında gerekli düzenlemelerin yeterince gelişmemiş olması, bu ülkelerin yeni teknolojiler üretmelerinin önünde en büyük engel olarak durmaktadır. Bu durum ise , “teknoloji transferini” cazip hale getirmektedir.

Ancak, “teknoloji transferi” yolu ile sahip olunan teknolojiyi, yeni türev teknolojilerin gelişimini sağlayacak “Ar-Ge /tasarım teknolojisi” olarak değil; ancak, belli bir ürüne özel “üretim teknolojisi” olarak değerlendirmek gerekir.

Otomasyon; bir sistemin hazırlanan belirli bir senaryoya göre herhangi bir operatöre gerek duymadan istenilen işlemleri gerçekleştirmesi olarak da tanımlanabilir.

Ev otomasyon sistemlerinin çalışmasında sistem birçok komutun arka arkaya yerine getirilmek amacıyla programlandırıldığı “senaryolandırma” önem kazanır. Söz gelimi bütün perdelerin kapanması, ışıkların kısılması ya da açılması, alarmın devreye girmesi, televizyonun önceden belirlenen saatte açılması ve kapanması gibi normalde zaman kaybettirecek işlemler belirli bir programın uygulamaya sokulması komutunun verilmesi ile otomatik olarak yerine getirilebilir.

Otomasyon sistemleri; maliyetlerin azalması ve kurulumlarının kolaylaşması sonucu artık konutlarda da kullanılabilir hale gelmiştir. Bilgi teknolojilerinin hızlı gelişimi sonucunda, iletişim teknolojilerinin bilgisayar altyapısı ve birleşimi ile başka sistemleri kontrol edebilecek yeterliliğe gelmiştir. Bu gelişmeler sayesinde artık dışarıdan gelen verileri algılanabilmektedir. Algıya uygun karar ve tepki verebilen sistemlerin geliştirilmiş olması sayesinde bu sistemleri evlerde de kolaylıkla kullanılabilmektedir.

Kontrol edilebilir evler mevcut cihaz ve sistemlerin çeşitli kumanda sistemleri ile kolaylıkla kontrol edilebildiği evlerdir. Ev sadece o anda komut alarak o an aldığı komut ile istenilen durumu oluşturur.

Yapay zekâya sahip evler: Programlanabilir evler ile benzerlik gösterirler; ancak, onlara göre daha gelişmişlerdir. Programlanabilir evlerde senaryolar insan yardımı ile hazırlanmakta iken bu evlerde senaryo girişi yapılmaz. Ayrıca bu evlerin öğrenme yeteneği de vardır. Bu evler, kendi kendine inceleyip, buna göre kendi ayarlarını ve senaryolarını oluşturabilen evlerdir. Bu evler şimdilik hayal gücünden öteye geçememiştir. Dünyada bu kapsamda uygulanan bir akıllı ev sistemi yoktur.

Ev içi veya dışı mekânlarda hareket algılayıcıları ile alanların ve mekân ların güvenliğini sağlamak sık kullanılan bir sistemdir. Bu sistemde; ultrasonik dalgalar, mikro dalgalar, hareket algılayıcıları ve fotosel ışın detektörleriyle sürekli olarak tarama yapılır.

Fotosel algılayıcıların görevlerini yapabilmeleri yani algılama faaliyetinde bulunmaları için ışıklı bir ortamın olması gerekir. Dolayısıyla bu sistemde bir fotosel algılayıcı ve bir de ışın yayınlayıcı (bir ışık kaynağı) kullanılır.

Görünmez Kontrol Ünitesiyle Yönetilen Evler: Bu evlerde sese veya harekete
duyarlılık gösteren sensörler yardımıyla görünmez bir kontrol mekanızması kurulmuş durumdadır. Örneğin el çırpmasıyla televizyonun açılması, odaya girince
ışıkların yanması vb.

Akıllı evlerde nispi mantık yaklaşımı kullanılır. Nispi mantık, insanların kullandıkları düşünce metodunu bilgisayarlara aktarmakta, adeta bilgisayarların insan gibi düşünmesini temin etmektedir. Başka bir ifadeyle, nispi mantık, kelimelerle matematiği birbirine bağlamaktadır. Bilgisayarlar nispi dizileri kullanarak akıl yürütmeler yapmaya başladıkça, çok daha hassas, verimli ve etkili sonuçlar verebilmektedirler.